Nô nức khai hội đền Và

Quần thể di tích Đền Và gồm các công trình như: Nghi Môn, lầu Cô Chín, sân Long hóa, Gác Chuông, Gác Trống, Tả - Hữu mạc, Tiền Tế, Thượng Điện, Hậu Cung, Nhà kiệu... Đền Và là nơi thờ Tam vị Đức Thánh Tản, sắc phong Tam vị Quốc chúa thượng đẳng thần gồm Thánh Tản Viên và hai người em con chú là Thánh Cao Sơn và Thánh Quý Minh. Trong đó, Thánh Tản Viên được coi là Đệ nhất phúc thần hay còn gọi là Nam thiên thần tổ - vị thánh đứng đầu trong “tứ bất tử” của tín ngưỡng dân gian Việt Nam.

Ông Nguyễn Anh Thương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Trung Hưng, thị xã Sơn Tây, cho biết: Đền Và còn gọi là (Đông Cung), một trong “tứ trấn” thờ thần núi Tản Viên, thuộc địa bàn Vân Gia, phường Trung Hưng, thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội. Ngoài thờ tam vị Đức Thánh Tản, Đền Và còn thờ Đức Quốc Mẫu bà Đen ở gian hậu cung là thân mẫu Thánh Tản Viên. Gian nhà ngoài của hậu cung còn có 4 pho tượng, tạc ở tư thế đứng, tay cầm vũ khí cổ, ngoài khoác áo bào đỏ. Năm 1964, Đền Và được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích lịch sử cấp Quốc Gia. Năm 2016, Lễ hội đền Và đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Rừng lim nghìn năm tuổi đền Và được công nhận cây di sản Việt Nam - Đây là một địa điểm linh thiêng, danh thắng thu hút nhiều du khách mỗi khi đến thăm vùng đất Sơn Tây - xứ Đoài.

Lễ hội đền Và được suy tôn là lễ hội bậc nhất ở vùng xứ Đoài mang ý nghĩa tưởng niệm Tản Viên Sơn thánh. Vào năm chính hội, hàng vạn nhân dân, du khách trong và ngoài nước nô nức về đây trẩy hội.

Chính quyền địa phương bố trí xe điện miễn phí phục vụ du khách trẩy hội.

Tại hội đền Và năm 2025, nhiều trò chơi dân gian truyền thống, nét đẹp văn hóa đặc sắc được Ban tổ chức triển khai, góp phần vun bồi và gửi gắm các giá trị văn hóa tới khách thập phương.

Khu trưng bày sinh vật cảnh tại Lễ hội đền Và.

Nhìn trên khuôn mặt rạng ngời của mỗi người dân và du khách đến dự Lễ hội, ai cũng đều hi vọng một năm mới, một mùa xuân mới, với niềm tin mới, tinh thần mới, quyết tâm mới, năm 2025 nhất định sẽ gặt hái được nhiều kết quả và thành tích mới.

Đinh Luyện