Nơi ấy, ngày chưa yên ả (kỳ 2)

IV-Gia cảnh và tử tù ma túy

“Đi đi kẻo tối. Nhớ nhé, cột cây số 10 km/QL7 - Mường Xén” - đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng - trưởng Công an huyện Tương Dương dặn với theo tôi. Đúng km số 10/QL7, là ngay cổng nhà Vi Văn May, trùm ma túy khét tiếng. Căn nhà bề ngoài đơn sơ giống như nhiều ngôi nhà trên trục đường này. Mái ngói, vách gỗ, quay lưng xuống dòng Nậm Mộ. Ngôi nhà hoang vắng, lạnh lẽo, ai bước vào cũng sẽ rùng mình... Ở đây đã từng ngự trị những cuộc trao đổi buôn bán heroin, hoang tanh đến rợn người. Ở đây, Vi Văn May từng ôm vợ con, tay lăm lăm lựu đạn uy hiếp các lực lượng truy quét tội phạm ma túy.

Cầu vào Bản Xốp Mạt, xã Lượng Minh, huyện Tương Dương, Nghệ An. Ảnh nhỏ: Tội phạm ma túy Lô Văn Tuấn.

...Cuối năm 2005, một số đối tượng mãn hạn tù về tội ma túy ở huyện Kỳ Sơn câu kết với đối tượng buôn bán ma túy ở Hà Nội từng là bạn tù để tổ chức đường dây mua bán ma túy từ các huyện miền tây Nghệ An cẩu ra Hà Nội tiêu thụ với số lượng lớn. Nổi lên hàng đầu là Vi Văn May, sinh năm 1963, tù tha về. Vợ hắn là Vi Thị Khăm cùng trú tại bản Bà, xã Hữu Kiệm, Kỳ Sơn. Các đối tượng ở Hà Nội là Nguyễn Hữu Nam (biệt danh Nam già), Nguyễn Văn Hòa, trú tại Tây Tựu, Từ Liêm, Hà Nội. Cũng là đối tượng tù tha về. Lê Xuân Quang, sinh năm 1968, trú tại Thanh Liệt, Thanh Trì, Hà Nội.

Cùng câu kết buôn bán vận chuyển heroin. Sau nhiều lần thăm dò, bọn chúng biết được “thân thế và tiềm năng” của May. Chúng đã vào tận nơi, đặt tiền May, lên vùng biên giới quan hệ với một số kẻ xấu người Lào, tập kết heroin rồi chuyển về khu rừng gần bản Bà, xã Hữu Kiệm, huyện Kỳ Sơn ém sẵn. Khi các đối tượng ở Hà Nội vào là sẽ giao hàng ngay. Đồng thời với việc buôn bán heroin, Vi Văn May còn tàng trữ, mua bán nhiều loại vũ khí, lựu đạn cho những kẻ xấu người Lào bên kia biên giới. “Phải đấu tranh, triệt xóa ngay tổ chức hoạt động tội phạm ma túy nguy hiểm này” - Ban giám đốc Công an tỉnh Nghệ An quán triệt. Chuyên án được xác lập.

Thông qua các biện pháp nghiệp vụ, Ban chuyên án nhận được tin tên Nam và Hòa đã đặt tiền Vi Văn May mua 8 bánh heroin, chỉ hẹn ngày vào lấy. Kế hoạch phá án được phê duyệt. Một tổ theo sát Vi Văn May. Một tổ giám sát các đối tượng từ Hà Nội vào và đang nghỉ ở thị trấn Hòa Bình, huyện Tương Dương, cách nhà May 50 km. Yêu cầu đặt ra là phải bắt quả tang hành vi buôn bán ma túy, thu giữ tang vật của đối tượng, đồng thời đảm bảo tuyệt đối an toàn cho cán bộ chiến sỹ, nhân dân và khống chế không để đối tượng tự sát. Lực lượng trinh sát kiên trì mai phục bám sát đối tượng.

Đúng 4 giờ sáng ngày 16/11/2005, sau khi nhận 8 bánh heroin ở khu rừng gần nhà May, xe ôtô do Lê Xuân Quang điều khiển chở Hòa và Nam lao nhanh từ Kỳ Sơn về hướng Quốc lộ 1. Khi đến thị trấn huyện Anh Sơn, một tình huống nghiệp vụ được triển khai... Trinh sát ta tiếp cận, vô hiệu hóa Quang, Nam, Hòa. Hòa rút dao chống trả nhưng đã bị trinh sát khóa tay. Cả ba tên bị bắt cùng với tang vật là 8 bánh heroin, trọng lượng 2,8kg.

Lệnh bắt Vi Văn May được phát ra.

Mờ sáng, sương trầm xuống dòng Nậm Mộ.

Ngôi nhà trùm ma túy yên ắng, như không có chuyện xảy ra, khi lực lượng phá án triển khai vây bọc.

Với bản lĩnh gian ngoan, cao thủ. Vừa nghe tiếng bước chân xung quanh nhà, May đã ôm ngay hai đứa con làm con tin và rút chốt quả lựu đạn mỏ vịt để cố thủ, quyết tâm chống trả. Tìm cơ hội thoát vòng vây, chạy vào rừng. Y tuyên bố sẽ nổ lựu đạn tự sát cùng vợ và hai con. Với tinh thần quyết tâm, thông minh sáng tạo, sự chỉ đạo sát sao của Ban giám đốc Công an tỉnh Nghệ An, các trinh sát cùng các lực lượng bao vây đã khôn khéo khuyên giải Vi Văn May đầu hàng, và sau 34 giờ căng thẳng, kiên trì thuyết phục, đến 14 giờ ngày 17/11/2005, Vi Văn May đã chấp nhận hạ vũ khí đầu hàng. Khám nhà May, thu thêm 2 khẩu súng, tránh được thương vong cho cán bộ chiến sỹ và người thân của May.

Ngôi nhà của trùm buôn ma túy - tử tù Vi Văn May.

V-Bản không chồng

Bản Xốp Mạt, xã Lượng Minh, huyện Tương Dương cách TP. Vinh hơn 200 cây số. Từ TP Vinh đi Xốp Mạt hành trình gần bằng từ Vinh về Hà Nội, nhưng có điều là rẽ ngang, tiến ngược lên miền tây nắng gió, khô hanh, lạnh lẽo hiểm trở của tỉnh Nghệ An. Xốp Mạt cheo leo bên núi. Trước mặt là dòng Nậm Nơn cuộn sóng. Vào đây vô cùng khó khăn bởi chỉ có duy nhất một con đường Cửa-Rào-Vẽ, nhỏ tí, ngoặt ngoèo rẽ ngang từ đường số 7. “Bản không chồng” - Xốp Mạt, hiện ra trước mắt tôi với nhiều ngôi nhà sàn kiên cố và rất kiến trúc. Dấu tích một thời vương giả. Trèo khoảng 50 bậc đất lên một quả núi nhỏ sát đầu cầu treo vào bản. Phóng mắt qua, tôi thấy Xốp Mạt thật đẹp và thơ mộng. Nơi đây có thể trở thành một bản du lịch thu hút khách tham quan. Ba quả núi phía xa xa hằn rõ vệt đường mòn chạy loằng ngoằng lưng núi. Dấu tích nối lên C5. C5 - tên gọi các lán trông nương rẫy của đồng bào dân tộc. Đến mùa tỉa bắp, gặt lúa, cả gia đình người Mông lên ăn ở sinh hoạt mấy tháng trời trên đó để thu hoạch. Lợi dụng hoạt động này, bọn tội phạm người Mông bên kia biên giới kéo sang dựng các lều trại cạnh lán của đồng bào ta và thực hiện việc trao đổi, buôn bán heroin hòng tách khỏi sự truy xét, quản lý của chính quyền bản, xã Lượng Minh.

Vào sâu trong bản, bắt gặp từng tốp, từng tốp đàn bà ngồi bên bậu cửa ngơ ngác nhìn khách lạ. Khuôn mặt buồn vệt, dấu hiệu vừa kinh qua đại họa... Tôi kín đáo chớp vài bức ảnh. Nhưng chắc dù tay máy có kỳ cựu đến đâu cũng không thể bắt hết thần thái các gương mặt rung rượi kia. Ngơ ngác, bảng hoảng. Sợ sệt, mỏi mòn. Nhưng vẫn còn phảng phất cử chỉ rạn rĩ, xô bồ... dấu ấn những ngày sống hoàng kim nhiều giao lưu, va chạm. Và sau này tôi được biết, có người trong số đàn bà hôm đó đã từng vãng qua nhiều nơi ăn chơi nổi tiếng của Ma Cao hay Phu Khẹt - Thái Lan...

Trùm buôn ma túy - tử tù Vi Văn May.

Mấy năm trước, Xốp Mạt - xã Lượng Minh là “chốt” của buôn lậu ma túy. Địa bàn thung lũng này rất hiểm trở, xung quanh rừng già, núi cao, chỉ có một vài lối mòn có thể quan sát, khống chế mọi người đi vào bản. Đây là cái rốn ma túy của cả tuyến đường 7A. Chỉ đối tượng trong đường dây ma túy đã từng trao đổi mua bán nhiều lần mới được vào. Bọn tội phạm ma túy ở khu vực Xốp Mạt dùng vũ khí nóng, cảnh giới trên những con đường độc đạo, lâu dần Xốp Mạt đã thành nơi lẩn trốn của tội phạm ma túy bị truy nã. Có thời gian bọn chúng còn khoe khoang: “Xốp Mạt - C5 là thánh địa bất khả xâm phạm”.

Qua khai thác những đối tượng bị bắt và nắm tình hình thấy nổi lên tên Lô Văn Tuấn, có 3 lệnh truy nã. Tuấn trước đây là trưởng bản Xốp Mạt, đã từng tham gia quân đội. Lô Văn Tuấn có rất nhiều vệ tinh ở ngoài huyện Tương Dương, ở TP Vinh, thường thông báo tin tức bên ngoài từ Cừa Rào vào đến Xốp Mạt cho Tuấn. Vậy nên từng thời điểm, việc tiếp cận, vô hiệu hóa tên trùm ma túy này rất khó khăn. Qua nhiều đêm mật phục trong rừng, giữa hai cơn bão, trinh sát ta phải ăn lương khô cả tháng trời, cuối cùng đã tiếp cận và bằng nhiều biện pháp nghiệp vụ, sự thông minh của chiến sỹ phòng chống tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Nghệ An đã bắt sống Lô Văn Tuấn tại đỉnh núi Pu Canh.

Điều tra mở rộng chuyên án, vô hiệu hóa thêm nhiều đối tượng. Bọn chúng khai, chỉ trong bốn năm đã buôn bán 200 kg thuốc phiện, 152 bánh heroin. Tưởng tượng số lượng heroin trên thẩm vào nội địa, đã gây biết bao tang tóc cho cộng đồng. Và rồi Lô Văn Tuấn không bị bắt thì việc chuyên chở, thẩm lậu ma túy những năm tới với cường độ, số lượng gấp bội, hậu họa sẽ khôn lường đến mức nào?

Thật khôi hài ngay đầu hồi ngôi nhà sàn to nhất bản của Lô Văn Tuấn vẫn còn dòng chữ viết bằng sơn đỏ: “Toàn Đảng, toàn dân quyết tâm phòng chống tội phạm ma túy”, từ khi Tuấn làm trưởng bản. Chuyên án thành công đã xóa được điểm nóng về ma túy Xốp Mạt - Lượng Minh mà bọn tội phạm từng cho là thánh địa. Cũng thật buồn vì Xốp Mạt bây giờ vắng bóng đàn ông. Mấy chục nóc nhà là từng ấy người đàn ông dính vào ma túy và họ đều phải thụ án tù. Người nhẹ thì vài năm, kẻ nặng mười mấy năm. Có những kẻ bị tuyên án rất nặng rồi mà vẫn ngơ ngác không hiểu rõ nguồn cơn, tác hại, hành vi chuyên chở buôn bán ma túy do mình gây ra đối với cộng đồng, mới đau lòng chứ.

Rất, rất nhiều những tên trùm ma túy ở Nghệ An như Trần Văn Nghị, Trương Đình Thông, Trần Văn Hợi, Mùa Bá Dềnh... lần lượt bị bắt, bị dựng trước vành móng ngựa và chìm đắm nhiều đêm trắng trong lao lý. Không hiểu khuôn mặt lì lợm, gian ngoan Lô Văn Tuấn mà tôi gặp trước đó trong trại giam Nghi Kim nghĩ gì, khi ngôi nhà của hắn đang trở nên hoang tàn từng ngày. Rồi ngày mai của hắn nữa, và T.V.Đ... Cả hai vợ chồng đều là tội phạm ma túy, nhiễm HIV giai đoạn cuối. Vợ, nhà nước cho về bởi chẳng thể sống mấy ngày, còn chồng đang quằn quại, vật vã bởi cơn đau bệnh tật và cái án tử hình chỉ chờ tuyên. “Đừng có làm theo như bố mẹ”. Thật đau lòng, không có lời bình nào thấu hết được hình ảnh các cháu bé con của trùm ma túy Vi Văn May mà tôi chứng kiến vài ngày sau đó. Nhìn các em thơ thẩn bên ngôi nhà hoang, cách xa nơi bố nó vừa nhắn gửi mà lòng tôi quặn lại. Cuộc sống của các cháu ra sao? Tương lai thế nào? Câu trả lời xót như tiếng vạc buông vào đêm vắng.

Xốp Mạt giờ là bản không chồng, nhưng sắc khí thay đổi dù những khuôn mặt buồn vệt thiếu vắng đàn ông ngấn dài lên từng khóe mắt tốp tốp đàn bà ngồi bên bậu cửa ngơ ngác nhìn khách lạ. Vẫn triền miên như màn sương mờ đọng suốt ba tháng mùa đông dưới dòng Nậm Mộ. Cơn mưa đầu nguồn rồi sẽ tạnh và rồi lại gội mát cho những đứa bé chũn chĩn thiếu cha kia. Cây trái xanh quả, xanh hoa, xanh niềm tin ở cuộc sống mới và bếp lửa rồi sẽ hồng trở lại.

Rời Xốp Mạt trong nắng chiều tắt dần. Sương núi bắt đầu bò ra từ các khe sâu, từ dòng Nậm Nơn mưng lên. Thấp thoáng, nhỏ tắp mấy chục người đang lụi cụi đào đào, xúc xúc dưới lòng sông cạn đạch dòng. “Dân đào vàng và tìm đá quý đấy nhà báo” - trinh sát Nguyễn Mạnh Hùng buông câu khi thấy tôi cứ nhoài ra cửa xe nhìn hút xuống xa kia. Trong đầu tôi lại mung lung một điều: Chắc chắn trong số tìm vàng kia sẽ có người đã từng làm nghề xách thuê ma túy trên C5 - Xốp Mạt. Ở đó, cuộc sống con người bức bách phải làm việc, mưu sinh. Mưu sinh bằng mọi nhẽ. Xách một cái túi nhỏ xuống núi sẽ có một trăm ngàn. Mang một bọc 5kg đi bộ ra Cửa Rào, có công hai trăm ngàn. Đưa một người mua hàng qua quả núi kia sẽ được thù lao năm mươi ngàn... Dầu biết là thuốc phiện, là ma túy thì có ngại gì. Ta chỉ xách thuê, tội - chủ hàng chịu, họ đã hứa thế rồi! Vấn đề đặt ra trong những ngày khảo sát, tìm hiểu ở đây khiến tôi rút ra kết luận: Giải quyết vấn nạn ma túy ở những địa bàn rừng núi người dân tộc, còn là cuộc cách mạng về công ăn việc làm trong đời sống đồng bào trên bình diện lớn và mấu chốt là phải giải quyết vấn đề văn hóa. Nâng cao nhận thức cho mỗi người dân, của cả cộng đồng về ý thức pháp luật, ý thức giữ gìn sự bền vững giống nòi trước hiểm họa ma túy.

Nghệ An, những ngày nắng rát.

* Vinh danh những chiến công thầm lặng của cán bộ chiến sĩ Cảnh sát phòng chống ma túy, Công an tỉnh Nghệ An.

Bút ký của Phan Đình Minh