Nói không với đồ nhựa dùng một lần

Nhiều thay đổi tích cực về môi trường đã hiện hữu sau một tháng thí điểm quy định của thành phố Hà Nội về nhà hàng, khách sạn không dùng đồ nhựa một lần.

Chủ động thay đổi để bảo vệ môi trường

Thay vì dùng ống hút nhựa khó phân hủy, một quán cà phê tại Hà Nội đã chuyển sang sử dụng ống hút gạo - loại ống hút làm từ bột gạo và bột sắn, không hóa chất, không độc hại, có thể tự phân hủy sinh học 100%. Thói quen dùng các sản phẩm thay thế ống hút nhựa cũng được giới trẻ ủng hộ. Mặc dù sử dụng ống hút gạo tốn kém hơn, nhưng các chủ quán cà phê vẫn ưu tiên lựa chọn, để mang đến trải nghiệm mới cho khách hàng và góp phần bảo vệ môi trường, lan tỏa lối sống xanh.

Chị Nguyễn Thị Hải Yến, chủ quán chia sẻ: "Việc sử dụng ống hút dùng một lần sẽ có tác động tới môi trường cũng như thói quen tiêu dùng của khách hàng. Do đó, mình đã tìm hiểu và mong muốn sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường. Khi chuyển sang sử dụng ống hút gạo, mình cảm thấy độ bền khá tốt".

Việc thay thế đồ nhựa dùng một lần bằng những sản phẩm thân thiện với môi trường đang được nhân rộng tại nhiều quán cà phê ở Hà Nội. Thay vì dùng cốc nhựa, một quán cà phê khác lại sử dụng hoàn toàn ống tre để đựng đồ uống cho khách. Ống hút, dây quai cũng đều bằng chất liệu thiên nhiên. Mặc dù việc sử dụng ống tre có chi phí cao hơn từ 3 đến 5 lần so với đồ nhựa dùng một lần, nhưng chủ quán vẫn lựa chọn bởi có thể tái sử dụng được.

Anh Phạm Quang Đạt, chủ quán Cà phê ống cho biết: "Chúng tôi muốn giảm thiểu rác thải không thể phân hủy, thay bằng những ống tre, góp phần làm cho môi trường xanh, sạch, đẹp hơn".

Từ ba năm nay, cơ sở kinh doanh đồ chay của bà Cao Thị Thanh - Nhà hàng Tịnh thực quán đã chuyển sang dùng các loại hộp, bao bì bằng giấy, bã mía cho những đơn hàng mang đi. Khách hàng dùng bữa tại chỗ có thể sử dụng đồ đựng bằng sứ, thủy tinh. Với cách làm này, nhà hàng giảm một lượng lớn chất thải nhựa khó phân hủy.

Mặc dù việc sử dụng đồ dùng bằng giấy, bã mía khiến đơn hàng tăng giá khoảng 5%, nhưng sự thay đổi vì môi trường này đã nhận được sự hài lòng của khách hàng, nên chủ quán càng vững tâm theo đuổi.

Những chiếc ống tre, ống hút gạo, hộp bằng bã mía, túi giấy; những chiếc lá dùng để gói cơm, gói xôi thay vì đồ nhựa dùng một lần... những thay đổi nhỏ này của nhiều hàng quán đang góp phần tạo nên một thói quen tiêu dùng xanh.

Từ trước khi có kế hoạch về việc thí điểm không sử dụng đồ nhựa một lần và túi nilon tại các quán ăn và các khách sạn trong khu vực Vành đai 1, nhiều khách sạn trên địa bàn Thành phố đã chủ động chuyển đổi xanh từ các vật dụng đơn giản như thẻ phòng, chai nước hay bàn chải, kem đánh răng… để phục vụ khách hàng. Tuy nhiên, việc chuyển đổi vẫn gặp phải nhiều khó khăn.

Bà Nguyễn Cẩm Tú - Giám đốc điều hành khách sạn Grand Vista Hà Nội cho biết: "Trước khi có chủ trương, Sở Du lịch Hà Nội vẫn luôn đồng hành và tuyên truyền tới tất cả các khách sạn trên địa bàn thành phố, hướng đến việc sử dụng các sản phẩm có thể tái chế. Đối với việc sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường, chúng tôi cũng gặp vấn đề về mặt chi phí, bên cạnh đó là khó khăn khi tìm kiếm các đối tác có thể cung cấp các sản phẩm đạt tiêu chuẩn về môi trường cũng như đạt chuẩn về chất lượng dịch vụ".

Việc chuyển đổi sang mô hình du lịch xanh không chỉ dừng lại ở việc thay đổi quy trình vận hành hay cắt giảm rác thải nhựa trong khách sạn. Với nhiều cơ sở lưu trú, bài toán lớn nhất hiện nay là cân đối chi phí, tìm kiếm nhà cung ứng đủ năng lực, vừa đảm bảo chất lượng và tiêu chuẩn xanh, vừa đáp ứng số lượng lớn.

Tuy nhiên, tín hiệu tích cực là ngày càng có nhiều du khách đang chủ động đồng hành cùng xu hướng này. Thay vì tiện đâu dùng đó, họ bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến tác động của mỗi chuyến đi đối với môi trường.

Những năm trở lại đây, gia đình anh Tuấn Anh (phường Cầu Giấy) mỗi khi đi du lịch đều chủ động mang theo đồ dùng cá nhân có thể tái sử dụng, hạn chế sử dụng đồ dùng một lần và ưu tiên lựa chọn các tour du lịch thân thiện với môi trường.

"Mỗi lần đi tour, tôi hay được tặng các đồ dùng có thể tái sử dụng, như vậy sẽ giúp bảo vệ môi trường hơn. Gia đình chúng tôi luôn ưu tiên các vật dụng có thể tái sử dụng để làm sao giảm thiểu các chất thả ra môi trường", anh Tuấn Anh cho hay.

Trên địa bàn Hà Nội hiện có hơn 3.700 cơ sở lưu trú, trong đó, khối khách sạn từ 4 sao trở lên đã đạt tỷ lệ chuyển đổi xanh từ 70 đến 90%. Tuy nhiên, với nhóm cơ sở lưu trú dưới 3 sao, việc chuyển đổi vẫn còn nhiều hạn chế.

Kết nối để tái chế rác thải nhựa

Chỉ cần truy cập Loopnet, các bên thu gom rác và tái chế có thể kết nối để tái chế các rác thải nhựa thành những vật dụng hữu ích... Đây là một trong những ý tưởng sáng tạo kết nối các bên nhằm giảm thiểu rác thải nhựa, cũng như biến rác thải thành nguồn tài nguyên.

Bà Nguyễn Dạ Quyên, Chủ dự án Loopnet chia sẻ: “Cứ mỗi 1kg nhựa có thể tận dụng, tái chế thì chúng ta đã giúp tiết kiệm được khoảng 1-2 kg rác thải. Bên cạnh giá trị về kinh tế, hàng năm ở Việt Nam có khoảng hơn 1 triệu tấn phế thải nhựa trong các nhà máy. Chúng tôi có thể bắt đầu từ 1, 2, 3% đóng góp và có thể từ đó nâng lên để nhiều người biết tới và kết nối cung cấp cho phía các đơn vị tái chế".

Không chỉ có trang web kết nối nhà máy tái chế với các đơn vị thu gom rác thải nhựa, giờ đây, việc bảo vệ môi trường cũng đang được nhiều người quan tâm và việc sản xuất các sản phẩm nhựa tái chế, túi rác phân hủy hay các ý tưởng tái chế đang trở thành xu hướng.

Theo các chuyên gia, để giảm rác thải nhựa, bên cạnh việc tuyên truyền để người dân chủ động phân loại rác, các doanh nghiệp cần tạo thói quen sản xuất theo mô hình kinh tế tuần hoàn cũng như phối hợp tuần hoàn vòng tròn từ chính quyền địa phương đến tổ chức trung gian, đơn vị thu gom, tái chế... từ đó giúp cho các mô hình thu gom, tái chế bền vững hơn.

Tạo thói quen cho người dân và doanh nghiệp sản xuất trong giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường đã được các nước áp dụng thành công. Chẳng hạn như quy định “Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất” và ý tưởng mô hình “đặt cọc hoàn trả” tại nhiều nước đã tạo ra những hiệu quả rất thiết thực trong giảm rác thải nhựa ra môi trường.

Hành trình vạn dặm bắt đầu từ những bước chân đầu tiên. Thực hiện một chiến dịch lớn mang tầm quốc gia về giảm rác thải nhựa ra môi trường cũng cần bắt đầu từ những hành vi nhỏ nhất, trong đó có những ý tưởng, mô hình sáng tạo trong giảm thiểu rác thải nhựa của người dân, doanh nghiệp.

Thu Trang