Nỗi lo treo đầu lưỡi cưa

Công nhân làm việc tại xưởng chế biến gỗ trên địa bàn huyện Đình Lập

Chúng tôi có mặt tại Hợp tác xã Nông, lâm sản Hòa Hợp (xã Hợp Thành, huyện Cao Lộc) khi công nhân đang tất bật làm việc trong tiếng xẻ gỗ ồn ào, bụi mù mịt. Mặc dù làm việc trong môi trường bụi bặm và thường xuyên sử dụng thiết bị máy móc có lưỡi dao, lưỡi cưa sắc bén, thế nhưng công nhân làm việc tại đây sử dụng đồ dùng bảo hộ rất sơ sài chỉ với những đôi gang tay vải. Cùng đó, một số công nhân chưa được tham gia lớp tập huấn nào về ATLĐ. Ông Lộc Minh Phú, người lao động tại cơ sở cho biết: Tôi đã làm việc tại đây nhiều năm, chủ yếu làm công việc cưa, xẻ gỗ nhưng chưa được trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ lao động. Biết là công việc tiềm ẩn nhiều nguy hiểm nhưng vì cuộc sống gia đình nên tôi vẫn làm việc tại đây.

Tương tự, tại một số cơ sở khác trên địa bàn huyện, người lao động trực tiếp tại khâu chế biến gỗ thường xuyên phải tiếp xúc những loại máy móc như: máy bóc, máy cắt... nhưng đồ bảo hộ chỉ có khẩu trang, găng tay, thậm chí có lao động còn mặc quần đùi, đầu trần, không sử dụng bất kỳ bảo hộ lao động nào khiến nguy cơ mất ATLĐ luôn tiềm ẩn. Chỉ cần một phút lơ là, mất cảnh giác, tai nạn lao động có thể xảy ra bất cứ lúc nào, thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng.

Ông Hứa Văn Thư, Phó Trưởng Phòng Nội vụ huyện cho biết: Toàn huyện hiện có 7 cơ sở hoạt động chế biến lâm sản, tập trung chủ yếu tại các xã: Tân Liên, Gia Cát... Các cơ sở chế biến lâm sản không chỉ góp phần đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao giá trị mà mà còn tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương. Tuy nhiên, hoạt động chế biến lâm sản tại các cơ sở này vẫn luôn tiềm ẩn nguy cơ mất ATLĐ. Từ năm 2022 đến nay, trên địa bàn huyện xảy ra 1 vụ TNLĐ tại cơ sở chế biến gỗ bóc (xã Gia Cát) làm 1 người chết.

Theo thống kê của Chi cục Kiểm lâm tỉnh, toàn tỉnh hiện có 129 cơ sở chế biến lâm sản hoạt động thường xuyên, ổn định và 34 cơ sở hoạt động theo mùa vụ. Trong đó có 31 doanh nghiệp, 2 hợp tác xã và 130 cơ sở cá nhân, hộ gia đình; sản phẩm chủ yếu gồm: ván bóc, ván ép, cốp pha, dăm băm... Sản lượng chế biến lâm sản bình quân đạt khoảng 45.000 m³ gỗ các loại/năm. Các cơ sở chế biến lâm sản đã tạo việc làm cho khoảng 2.400 lao động địa phương

Không riêng tại huyện Cao Lộc, theo ngành chức năng tỉnh, thực tế phần lớn chủ cơ sở chế biến lâm sản và người lao động làm việc tại cơ sở chế biến trên địa bàn tỉnh đều chưa qua đào tạo bài bản; còn thiếu kiến thức, kỹ thuật cơ bản trong quá trình vận hành máy móc, việc vận hành thiết bị sản xuất chủ yếu dựa trên kinh nghiệm truyền miệng. Nhiều lao động tại các cơ sở chế biến gỗ còn chủ quan, chưa chấp hành đúng các quy định, chưa sử dụng đầy đủ, đúng cách thiết bị bảo hộ lao động trong quá trình làm việc... Ðây là những nguyên nhân tiềm ẩn nguy cơ gây TNLĐ rất cao. Tai nạn có thể xảy ra trong quá trình công nhân sử dụng máy cắt, máy cuốn, máy bóc gỗ, có nguy cơ xảy ra tai nạn về điện, về cơ khí...

Theo thống kê của Sở Nội vụ, từ năm 2022 đến nay, toàn tỉnh đã xảy ra 3 vụ TNLĐ trong lĩnh vực chế biến lâm sản làm 3 người chết. Các vụ tai nạn xảy ra chủ yếu trong quá trình người lao động vận hành máy móc chuyên dụng và trong quá trình vận chuyển, bốc xếp nguyên liệu gỗ tại xưởng chế biến. Nguyên nhân do chủ cơ sở chế biến lâm sản chưa trang bị đầy đủ phương tiện bảo hộ cá nhân cho công nhân; chưa kiểm tra, giám sát việc tuân thủ quy định an toàn của người lao động. Ngoài ra, người lao động còn chủ quan, coi thường tai nạn, không thực hiện đúng quy trình an toàn trong quá trình làm việc.

Bà Hoàng Thị Lê, Trưởng Phòng Lao động, Việc làm – Bảo hiểm xã hội, Sở Nội vụ cho biết: Chế biến lâm sản là ngành sản xuất đặc thù, có nguy cơ cao về TNLĐ. Qua kiểm tra, giám sát, ngành chức năng đã nhắc nhở, yêu cầu doanh nghiệp, chủ các cơ sở chế biến lâm sản tuân thủ nghiêm quy định về an toàn vệ sinh lao động; trang bị đầy đủ các thiết bị bảo hộ; xây dựng, ban hành và yêu cầu người lao động tuân thủ nghiêm nội quy, quy trình, biện pháp bảo đảm an toàn... Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh vẫn xảy ra các vụ TNLĐ trong lĩnh vực chế biến lâm sản. Thời gian tới, sở sẽ tiếp tục đẩy mạnh kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định về an toàn vệ sinh lao động, đặc biệt là các biện pháp bảo đảm ATLĐ tại nơi làm việc, trong quá trình hoạt động. Cùng đó, yêu cầu các tổ chức, cá nhân hoạt động chế biến lâm sản tuân thủ nghiêm các quy trình kỹ thuật an toàn đã ban hành; người lao động cần tuyệt đối tuân thủ quy định an toàn khi sử dụng máy cắt, máy bóc; đồng thời không vận hành máy, làm việc khi chưa được huấn luyện an toàn nhằm đảm bảo tuyệt đối ATLĐ trên địa bàn.

Có thể thấy chính ý thức của chủ cơ sở chế biến và người lao động là yếu tố quyết định tới vấn đề an toàn trong hoạt động lao động chế biến lâm sản. Hy vọng, thời gian tới, bên cạnh công tác quản lý Nhà nước của ngành chức năng thì các tổ chức, cá nhân người lao động hoạt động lĩnh vực chế biến lâm sản sẽ chủ động nâng cao ý thức, tuân thủ nghiêm các quy định, để TNLĐ trong hoạt động chế biến lâm sản không còn là nỗi lo.

Nam Khánh