Nông dân góp sức hiện thực hóa mục tiêu 'cây tỷ đô'

Nông dân huyện Phú Lương chia sẻ kinh nghiệm sản xuất chè an toàn.

Nói chuyện chè vào được thị trường nước Mỹ, người Thái Nguyên tự hào có sản phẩm vượt qua hàng loạt mẫu kiểm định bằng thiết bị hiện đại nhất thế giới. Theo đó, chè Thái Nguyên đạt tiêu chuẩn châu Âu MRLs. Có “chứng chỉ” này, sản phẩm có thể vào được tất cả các thị trường trên mọi châu lục.

Bà Nguyễn Thị Ngà, Chủ tịch Hội Chè Thái Nguyên: Từ nhiều năm trước, chè Thái Nguyên đã được đa dạng hóa sản phẩm, chế biến tinh, sâu, đạt chất lượng cao. Đặc biệt là có nhiều sản phẩm đạt giải cao tại các cuộc thi chè quốc tế.

Ngược thời gian, từ hơn trăm năm trước, cụ Vũ Văn Hiệt, người tỉnh Hưng Yên, đã lên vùng đất Tân Cương (Thái Nguyên) cùng bà con nông dân khai khẩn đồi bãi để trồng chè. Thứ chè 1 tôm, 2 lá mang sao suốt, khi gặp nước đun sôi thì nở ra, nhìn tựa như đàn chim hạc bay về đất lành. Năm 1935, tại khu Đấu Xảo (Hội chợ thương mại Hà Nội), sản phẩm "chè Cánh Hạc" của cụ Vũ Văn Hiệt và người Thái Nguyên được tôn vinh giải Nhất.

Loại sản phẩm này được duy trì phổ biến đến những năm đầu thập niên chín mươi của thế kỷ trước. Rồi trong cơ chế thị trường, người dân vùng chè thỏa sức sáng tạo, làm ra nhiều sản phẩm khác nhau, như chè nõn tôm, đinh nõn, chè đinh... Kể từ bấy giờ, sản phẩm chè 1 tôm, 2 lá giống như đàn chim hạc dang cánh bay về miền cổ tích.

Bởi mang hương vị đặc biệt thơm, ngon, bổ dưỡng, lại có tác dụng ngừa bệnh, nên từ xưa cây chè đã là một phần của cuộc sống con người. Nhưng với cây chè Thái Nguyên thực sự được “lột xác”, trở thành cây trồng kinh tế chủ lực được định mốc từ tháng 9-2017. Đó là việc Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp chứng nhận đăng ký Chỉ dẫn địa lý “Tân Cương”.

Hiện nay, toàn tỉnh có trên 22.000ha chè, trong đó có trên 21.000ha cho thu hoạch, với năng suất ổn định trên 127 tạ/ha, sản lượng chè búp tươi đạt 270.000 tấn/năm, tương đương với 54.000 tấn chè búp khô.

Trên địa bàn tỉnh có 193 sản phẩm trà được chứng nhận đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3-5 sao, trong đó có 2 sản phẩm đạt OCOP 5 sao. Giá trị sản phẩm từ chè đạt 13,8 nghìn tỷ đồng/năm.

Chia sẻ với chúng tôi, tiến sĩ Nguyễn Hữu Tài, Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam, cho biết: Ngoài “Tứ đại danh trà” của Thái Nguyên là các vùng: Tân Cương (TP. Thái Nguyên), La Bằng (Đại Từ), Minh Lập (Đồng Hỷ), Tức Tranh (Phú Lương), thì chè ở các vùng khác trong tỉnh cũng có chất lượng cao.

Một trong những đơn vị làm chè tiên phong trên con đường hội nhập kinh tế thế giới ở Thái Nguyên là Hợp tác xã (HTX) chè Tân Hương, xã Phúc Xuân (T.P Thái Nguyên). Từ cuối năm 2011, sản phẩm chè của HTX đã được tổ chức Solidaridad và Unilever cấp chứng nhận đạt tiêu chuẩn quốc tế UTZ Certified (sản xuất truy nguyên nguồn gốc).

Chứng nhận UTZ Certified đã đưa chè Tân Hương trở thành sản phẩm chè đầu tiên của Việt Nam bảo đảm hội tụ đủ điều kiện để hội nhập và lưu thông trên thị trường quốc tế.

Chất lượng sản phẩm là gốc rễ tạo nên thương hiệu mạnh. Đây chính là động lực hối thúc nông dân vùng chè coi trọng việc làm ra sản phẩm có chất lượng cao.

Giá trị sản phẩm từ chè trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên hiện đạt 13,8 nghìn tỷ đồng/năm.

Chị Nguyễn Thị Hiền, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Chè Hà Thái, xã Hà Thượng (Đại Từ), cho biết: Năm 2016, sản phẩm chè tôm nõn của Công ty được Hiệp hội Chè Mỹ và Canada trao giải Bạc. Công ty đang có hướng đầu tư sâu cho các sản phẩm chè ướp hương, hồng trà, ô long, matcha và một số sản phẩm mới như: Tinh dầu trà, cao trà, sữa tắm, dung dịch vệ sinh từ trà.

Chuyện về sản phẩm chè đạt giải quốc tế, chị Nguyễn Thị Lý, Giám đốc Công ty CP Chè Tân Cương Hoàng Bình (TP. Thái Nguyên), nói: Năm 2017, Sở Công Thương vận động tôi tham dự Cuộc thi chè đặc sản quốc tế Bắc Mỹ. Dạo đó bận quá nên cứ “lấy đại” sản phẩm chè "Đinh Vương Phẩm" gửi dự thi và cũng không để ý gì. Song ít ngày sau đó, tôi nhận được tin vui: Sản phẩm chè của Công ty được trao giải Đặc biệt.

Câu chuyện của chị Nguyễn Thị Lý gợi cho tôi liên tưởng đến những người trực tiếp làm nên thương hiệu và nâng cao được giá trị cây chè lại thuộc về phái đẹp. Minh chứng là 4 phụ nữ vùng chè được Hội Nông dân Việt Nam vinh danh nông dân xuất sắc toàn quốc: Chị Đào Thanh Hảo, Giám đốc HTX chè Hảo Đạt, xã Tân Cương (TP. Thái Nguyên), đã nâng tầm sản phẩm chè Tân Cương trở thành món quà quý dành cho nhiều người trên thế giới. Chị Trần Thị Tuyết, Giám đốc HTX Tuyết Hương, xã Hóa Trung (Đồng Hỷ), tự hào có sản phẩm được Ban Tổ chức Hội nghị APEC Việt Nam tại Đà Nẵng năm 2017 lựa chọn làm quà tặng cho các nguyên thủ quốc gia, đại diện đến từ 21 nền kinh tế thành viên. Chị Nguyễn Thị Hải, Giám đốc HTX chè La Bằng (Đại Từ), thực hiện quy trình sản xuất thân thiện, có sản phẩm được khách hàng đặt mua với giá 60 triệu đồng/kg. Chị Vũ Thị Thanh Hảo, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX chè Thịnh An, thị trấn Sông Cầu (Đồng Hỷ), tự hào với 6 dòng sản phẩm đạt OCOP từ 3 sao đến 4 sao.

Mỗi người một cách làm, nhưng cùng hướng đến mục đích xây dựng thương hiệu mạnh cho cây chè Thái Nguyên. Để từ đó nâng cao giá trị kinh tế cho cây chè. Họ chính là những nông dân tiên tiến của “xứ Trà, đất Thép” đang hằng ngày hiện thực hóa cây chè trở thành cây tỷ đô của tỉnh.

Ngọc Chuẩn