NSND Hồng Vân dựng kịch từ tác phẩm của nhà văn Nguyễn Tất Thọ

NSND Hồng Vân và tác giả Nguyễn Tất Thọ

Câu chuyện về những "Người hùng không cầm súng" đã được đưa lên sân khấu trong vở kịch "Cuốn truyện bị đốt" phúc khảo tối 18-12 tại Sân khấu kịch Hồng Vân.

Vở kịch được hình thành từ nguồn tư liệu rất dồi dào và là vốn sống đặc biệt, bền bỉ của tác giả Nguyễn Tất Thọ – người đã dành trọn đời mình cho văn học nghệ thuật và sân khấu.

Hồng Vân với trường đời làm nên chiều sâu kịch bản

Điều dễ nhận thấy trong vở kịch "Cuốn truyện bị đốt" là cảm giác "đã sống cùng nhân vật", dù đã được đạo diễn NSND Hồng Vân cắt bớt, căn chỉnh để sự khốc liệt, dữ dội không khiến vở kịch bị căng như đọc trên những trang sách của Nguyễn Tất Thọ.

Những số phận bình dị, những lựa chọn thầm lặng, những xung đột không ồn ào mà day dứt… đều cho thấy cái nhìn của một người từng đi qua chiến tranh, từng chứng kiến và chiêm nghiệm rất sâu đời sống xã hội.

Và chính từ việc muốn trang bị cho học trò của mình là những diễn viên trẻ sau khóa học nâng cao, NSND Hồng Vân đã giữ gần như trọn vẹn tinh thần xuyên suốt bộ sách "Người hùng không cầm súng" (xuất bản năm 2025) – một công trình nhiều tập, có thể xem như toàn bộ gia tài tinh thần và trí tuệ của tác giả ở tuổi 82.

NSND Hồng Vân trong suất diễn vở "Cuốn truyện bị đốt" tối 18-12-2025

"Chú Nguyễn Tất Thọ chắt lọc từ cả một đời cống hiến cho nghệ thuật sân khấu nước nhà để có được một gia tài văn học đã được kiểm chứng qua thời gian. Không phải ngẫu nhiên mà "Cuốn truyện bị đốt" mang được độ tin cậy và sức nặng tư tưởng. Trước đó, nhiều kịch bản trong gia tài sáng tác của của chú Nguyễn Tất Thọ đã được dàn dựng chuyên nghiệp hoặc ghi dấu bằng giải thưởng.

Tôi kỳ vọng qua mỗi khóa học nâng cao, các học trò là diễn viên trẻ sẽ được tiếp cận kịch bản văn học, thể hiện hình tượng bộ đội trong kháng chiến, từ đó hun đúc tinh thần yêu nước trên sân khấu" – NSND Hồng Vân chia sẻ.

Các diễn viên trẻ trong vở kịch "Cuốn truyện bị đốt"

Vở kịch có sự tham gia của các diễn viên: Trung Trực (Vũ Lâm), My Hoàng (Thu Hằng), Hoàng Kymo (Trần Hiệp), Yến Phi (Thắm), Kevin Hoàng (Tùng), Hannah Lam (Nguyệt), Thúy Vy (Mơ), Sỹ Lâm (ông Năm), Trí Nam (Tí), Phi Vũ (Tèo) và các diễn viên trong các vai dân làng chài.

Ngày 27-12 tới tại Quảng Ninh, tác giả Nguyễn Tất Thọ chính thức giới thiệu bộ sách gồm 4 cuốn mang nhan đề “Người hùng không cầm súng”, do Nhà xuất bản Văn học ấn hành.

Buổi lễ công bố, giới thiệu tác phẩm văn học này vở kịch mới “Cuốn truyện bị đốt” sẽ diễn tại Hạ Long - Quảng Ninh. Vở kịch dự kiến sẽ được lựa chọn tham gia Liên hoan Sân khấu Kịch nói toàn quốc vào năm 2026.

Bộ sách "Người hùng không cầm súng" của tác giả Nguyễn Tất Thọ gửi gắm thông điệp về khát vọng sống có ý nghĩa .

Từ những giải thưởng đến sàn diễn

Tác giả Nguyễn Tất Thọ đã có nhiều tác phẩm đoạt giải thưởng và được dàn dựng phục vụ công chúng với nhiều thể loại sân khấu như: Kịch bản chèo "Đường đến núi Thiêng", "Đảo Ngọc" từng được các nhà hát chèo chuyên nghiệp dàn dựng cách đây nhiều năm; Kịch bản kịch nói "Tiếng vọng rừng xanh" được Tiến sĩ Trần Đình Ngôn chuyển thể sang chèo với tên gọi "Tiếng rừng", đoạt Huy chương Bạc tại Liên hoan Sân khấu Chèo năm 2000, đồng thời mang về Giải B Kịch bản của Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam cho tác giả; Kịch bản kịch nói "Lật kèo" (tên cũ "Hãy cho tôi vào tù") đã được phát sóng trên Đài Tiếng nói Việt Nam năm 2021, cho thấy sức sống của tác phẩm trong nhiều loại hình biểu đạt khác nhau.

Các diễn viên trẻ trong vở kịch "Cuốn truyện bị đốt"

Từ cuốn sách kể lại những câu chuyện trong thời chiến ngồn ngộn chất liệu, sự kiện và cảm xúc, NSND Hồng Vân đã tái hiện những lát cắt ở Trường Sơn trong những năm 1971–1972, thời điểm chiến tranh chống Mỹ bước vào giai đoạn ác liệt nhất.

Điều đáng quý là góc nhìn của một tác giả đi phục vụ chiến trường – nơi không có sân khấu, không ánh đèn, nhưng vẫn rực sáng tinh thần sáng tạo, ông đã viết nên bộ sách "Người hùng không cầm súng" để tìm được sự đồng cảm của NSND Hồng Vân trong việc dàn dựng vở kịch "Cuốn sách bị đốt".

Diễn viên trẻ thể hiện vai người lính trong thời chiến và trong thời bình trong vở "Cuốn truyện bị đốt"

Hội đồng nghệ thuật đã góp ý để vở kịch thăng hoa cảm xúc hơn, cân chỉnh lại tiếng nói sân khấu của một số diễn viên trẻ để lời thoại các em truyền tải rõ thông tin, nỗi niềm của nhân vật, đồng thời đào sâu tính cách của các số phận để vở đạt được độ biểu cảm sâu sắc về hình tượng người bộ đội trong thời chiến cũng như trong thời bình.

Các diễn viên trẻ lần đầu được sống với các nhân vật trong chiến tranh đã kể câu chuyện của ông cha mình với góc nhìn chân thật, tuy nhiên cần sự trau dồi tinh tế hơn để suất diễn 27-12 tại Hạ Long, trong ngày ra mắt sách của tác giả Nguyễn Tất Thọ - vở sẽ phục vụ khán giả đầy cảm xúc.

Bài và ảnh: Thanh Hiệp