Nữ hiệu trưởng tiên phong chuyển đổi số trong GD: Số hóa hồ sơ để giáo viên bớt vất vả

Lễ trao Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam năm 2025 do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức đã vinh danh 52 gương mặt tiêu biểu trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia, gồm 49 tổ chức, sản phẩm, giải pháp cùng 3 cá nhân xuất sắc được tôn vinh lần đầu tiên.

Trong số đó, tỉnh Tuyên Quang tự hào có cô giáo Nguyễn Thị Thu Hiền, Hiệu trưởng Trường Mầm non Hương Sen được vinh danh là một trong 3 cá nhân tiêu biểu nhận Giải thưởng “Chuyển đổi số Việt Nam 2025” và danh hiệu “Lãnh đạo chuyển đổi số xuất sắc”.

Thành tích này không chỉ là niềm tự hào của cá nhân cô Hiền mà còn là sự ghi nhận xứng đáng cho những nỗ lực bền bỉ của tập thể Trường Mầm non Hương Sen trong hành trình tiên phong ứng dụng công nghệ, thúc đẩy chuyển đổi số trong giáo dục mầm non.

Cô Nguyễn Thị Thu Hiền - Hiệu trưởng Trường Mầm non Hương Sen (phường Nông Tiến, tỉnh Tuyên Quang). Ảnh: NVCC

Hành trình chuyển đổi số bắt đầu từ những video ngắn trong thời điểm dịch Covid-19

Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Nguyễn Thị Thu Hiền - Hiệu trưởng Trường Mầm non Hương Sen (phường Nông Tiến, tỉnh Tuyên Quang) cho biết: “Khi được vinh danh tôi cũng thấy bất ngờ vì những nội dung tôi và tập thể nhà trường làm được vẫn còn rất nhỏ bé so với công cuộc chuyển đổi số chung của cả nước. Danh hiệu này là sự ghi nhận xứng đáng cho hành trình bền bỉ của tập thể Trường Mầm non Hương Sen trên con đường đổi mới, sáng tạo và chuyển đổi số trong giáo dục mầm non.

Dù là một ngôi trường ở tỉnh miền núi, với điều kiện còn nhiều khó khăn, nhưng chỉ cần có sự quyết tâm và tinh thần học hỏi, tập thể cán bộ, giáo viên nhà trường vẫn có thể làm chủ công nghệ, thay đổi tư duy và phương pháp giáo dục. Bởi vậy, danh hiệu này không chỉ khích lệ chúng tôi tiếp tục phát huy tinh thần ‘Kỷ cương - Sáng tạo - Đột phá - Phát triển’, mà còn duy trì ngọn lửa nhiệt huyết, lan tỏa năng lượng tích cực và tinh thần đổi mới tới đồng nghiệp trong toàn ngành.

Nhờ ứng dụng công nghệ, công việc của thầy cô nhẹ nhàng và khoa học hơn. Tất cả hồ sơ, kế hoạch, minh chứng đều được lưu trữ trực tuyến, giúp giảm giấy tờ, tiết kiệm thời gian cho giáo viên. Các cô đã quen dần với việc soạn bài điện tử, thiết kế học liệu bằng Canva, ChatGPT và chia sẻ tài liệu qua Google Drive.

Hiện nay, nhà trường có thư viện số hơn 300 tài liệu và video về hoạt động STEAM, mỗi năm tổ chức khoảng 200 hoạt động trải nghiệm cho trẻ. Chúng tôi còn có phòng 'STEAMLab 0 đồng' được làm từ vật liệu tái chế - nơi trẻ được học qua chơi, qua khám phá. Phụ huynh cũng có thể theo dõi hoạt động của con qua website trường, nên sự gắn kết giữa gia đình và nhà trường ngày càng chặt chẽ hơn”.

Nhờ ứng dụng công nghệ, công việc của thầy cô trong trường trở nên nhẹ nhàng và khoa học hơn. Ảnh: NVCC

Theo cô Hiền, hành trình chuyển đổi số bắt đầu từ một nhu cầu hết sức thiết thực của nhà trường trong giai đoạn giãn cách xã hội do dịch Covid-19. Đó là tìm ra giải pháp giúp giáo viên và phụ huynh có thể phối hợp hiệu quả trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ trong giai đoạn dịch bệnh, khi việc đến trường bị gián đoạn.

Ban đầu, hoạt động chuyển đổi số tại nhà trường chỉ đơn giản là quay các video ngắn hướng dẫn phụ huynh chăm sóc con tại nhà, hay học cách sử dụng các công cụ như Gmail, Google Drive để chia sẻ tài liệu, bài giảng.

Từ những video đầu tiên còn vụng về, các cô giáo đã dần quen với việc dạy học qua môi trường trực tuyến, sử dụng các công cụ như Canva, Google Drive, YouTube và ChatGPT.

“Việc số hóa hồ sơ bắt đầu từ những việc nhỏ, phù hợp với điều kiện thực tế, tập trung vào việc hình thành thói quen làm việc, quản lý và dạy học bằng công nghệ cho các cô giáo. Đến nay, toàn bộ hồ sơ, kế hoạch, dữ liệu học sinh được lưu trên Google Drive, giúp giáo viên làm việc nhanh và gọn hơn. Giáo viên sử dụng AI như ChatGPT, Canva, NotebookLM để soạn bài, làm video dạy học và thiết kế học liệu”, cô Hiền cho biết.

Chuyển đổi số trong giáo dục là quá trình thay đổi thói quen, cách nghĩ và cách làm việc

Hiệu trưởng Trường Mầm non Hương Sen chia sẻ, hầu như mỗi sáng kiến của cô đều gắn liền với những đêm thức khuya miệt mài nghiên cứu và thử nghiệm. Do cô không xuất thân từ lĩnh vực công nghệ, nên hầu hết các ý tưởng đều bắt đầu từ việc tự mày mò, tự học từng chút một. Có những đêm cô ngồi đến 1-2 giờ sáng chỉ để tìm cách sắp xếp thư mục, chỉnh lỗi bảng tính hay tạo biểu mẫu tự động.

Nhà trường có thư viện số hơn 300 tài liệu và video về hoạt động STEAM. Ảnh chụp màn hình

“Trong số các sáng kiến đã triển khai, tôi nhớ nhất là dự án ‘Số hóa hồ sơ sổ sách bằng Google Drive’. Ban đầu, ý tưởng chỉ đơn giản là tạo vài thư mục để lưu trữ kế hoạch cho gọn gàng, nhưng trong quá trình làm, tôi nhận ra hệ thống này hoàn toàn có thể thay thế cách quản lý truyền thống. Do đó, tôi đã dành nhiều tuần để sắp xếp, đặt tên, liên kết các biểu mẫu và hướng dẫn giáo viên sử dụng. Khi hệ thống bắt đầu vận hành trơn tru, thầy cô có thể tìm được tài liệu mình cần chỉ với một cú nhấp chuột.

Từ thành công đó, tôi tiếp tục phát triển các sáng kiến như ứng dụng Trợ lý giáo viên mầm non và Sổ tay trợ lý cho giáo viên và cán bộ quản lý mầm non trên ChatGPT và Notebook LM để giúp công việc trở nên thuận tiện, hiệu quả hơn.

Với tôi, công nghệ chỉ thật sự có ý nghĩa khi nó mang lại những giá trị tử tế và nhân văn cho giáo dục”, cô Hiền nêu quan điểm.

Cô Hiền bày tỏ, với trẻ mầm non, việc sử dụng công nghệ chỉ nên dừng lại ở mức hỗ trợ để làm cho các hoạt động học tập trở nên trực quan, sinh động hơn, thay vì để các con tiếp xúc với thiết bị điện tử quá nhiều. Do vậy, giáo viên trong trường luôn lựa chọn nội dung phù hợp, an toàn và gắn liền với những trải nghiệm thực tế của trẻ.

Sau khi triển khai chuyển đổi số, giáo viên đã biết cách sử dụng công nghệ để soạn bài, chia sẻ học liệu, quản lý công việc hiệu quả, từ đó tiết kiệm thời gian và giảm áp lực đáng kể. Còn trẻ em cũng học tập hứng thú hơn, được tham gia nhiều hoạt động sáng tạo, trực quan và sinh động. Bên cạnh đó, phụ huynh có thể dễ dàng theo dõi quá trình học của con hằng ngày qua sổ liên lạc điện tử, video và hình ảnh.

Đặc biệt, các sáng kiến của nhà trường như quản lý hồ sơ trên Google Drive, sử dụng AI hỗ trợ soạn bài, xây dựng thư viện số học liệu và mô hình “phòng STEAM 0 đồng” đã được nhiều trường học khác trên địa bàn đến tham quan, học tập và áp dụng.

“Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục hoàn thiện hệ thống quản lý dữ liệu số, mở rộng thư viện học liệu điện tử và tăng cường ứng dụng AI trong soạn bài, đánh giá trẻ cũng như kết nối với phụ huynh. Mục tiêu của chúng tôi là giúp giáo viên làm việc hiệu quả hơn, trẻ học tập chủ động hơn và phụ huynh được tham gia vào quá trình giáo dục của con một cách tự nhiên, tích cực.

Để chuyển đổi số trong bậc học mầm non thực sự hiệu quả, tôi mong rằng Nhà nước và ngành giáo dục sẽ có thêm các chính sách đầu tư về thiết bị cơ bản, hạ tầng mạng ổn định, đồng thời tổ chức bồi dưỡng kỹ năng số cho giáo viên mầm non theo hướng dễ hiểu, dễ thực hành và phù hợp với điều kiện thực tế. Quan trọng nhất là cần có tài liệu hướng dẫn riêng cho cấp học mầm non, vì đặc thù lứa tuổi này đòi hỏi cách tiếp cận nhẹ nhàng, linh hoạt và gắn liền với tâm lý, cảm xúc của trẻ, thay vì áp dụng máy móc như ở các bậc học khác”, cô Hiền bày tỏ.

Nhìn lại hành trình đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại Trường Mầm non Hương Sen, cô Hiền chia sẻ, chuyển đổi số trong giáo dục không phải là câu chuyện “làm công nghệ”, mà là quá trình thay đổi thói quen, cách nghĩ và cách làm việc.

“Ai cũng sẽ có lúc bỡ ngỡ, nhưng chỉ cần dám thử, dám bắt đầu sẽ thấy công nghệ không hề khô khan. Thay vào đó, nó còn có thể khiến công việc nhẹ nhàng hơn, lớp học sinh động hơn và giúp chúng ta thêm niềm tin với nghề giáo.

Với tôi, chuyển đổi số không phải là đích đến, mà là một hành trình cùng nhau học hỏi và trưởng thành. Chỉ cần bắt đầu từ mong muốn mang đến điều tốt đẹp hơn cho trẻ em, công nghệ sẽ tự tìm được chỗ đứng của nó trong mỗi ngôi trường và trong trái tim những người làm giáo dục”, cô Hiền nhấn mạnh.

Thu Thủy