Nữ tiến sĩ muốn lan tỏa tình yêu đàn tranh tới công chúng

NSND Phạm Trà My là Tiến sĩ Âm nhạc học đàn tranh đầu tiên tại Việt Nam

Từ khi còn nhỏ, Phạm Trà My đã bị cuốn hút bởi cây đàn tranh. Sau này, chị theo học chuyên nghiệp tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Bền bỉ theo học từ sơ cấp, trung cấp cho đến đại học, chị tốt nghiệp hệ cử nhân bộ môn đàn tranh của khoa Âm nhạc truyền thống và được giữ lại làm giảng viên. Sau đó, chị tiếp tục theo đuổi con đường giảng dạy, biểu diễn và vinh dự được trao tặng các danh hiệu NSƯT, NSND với những đóng góp cho âm nhạc.

Là người trăn trở với nhạc cụ truyền thống, cách đây hơn 10 năm, NSND Trà My cùng các đồng nghiệp đã đưa âm nhạc dân tộc vào trường học. Chị cũng là một trong những giảng viên đầu tiên thực hiện dự án này. Vào thời điểm ấy, việc đưa nhạc cụ dân tộc vào trường học rất khó khăn. Khó khăn bởi phụ huynh và học sinh chưa nhìn nhận được giá trị của các loại nhạc cụ dân tộc nên khá hờ hững với môn học.

Kiên trì bền bỉ suốt hơn 1 thập kỷ, những năm gần đây, chị vui mừng nhận thấy ngày càng nhiều người quan tâm đến đàn tranh hơn và việc "phủ sóng" nhạc cụ này trong các trường học dễ hơn trước. Nhiều trường đã có dàn nhạc dân tộc nhí, những nhóm biểu diễn hay câu lạc bộ nhạc dân tộc, tuy nhiên đàn tranh vẫn còn đang ở vị trí khá khiêm tốn.

Trong dòng chảy sôi động của âm nhạc du nhập, nhiều người vẫn dành một vị trí ưu tiên trong lòng mình cho âm nhạc dân tộc. Đối với họ, đàn cổ truyền Việt Nam tạo ra những rung động mà không loại nhạc cụ hiện đại nào có thể đạt đến. Thế nhưng, cũng như nhiều nhạc cụ dân tộc khác, đàn tranh chưa có một vị thế tương xứng với giá trị của nó.

Nghệ sĩ Phạm Trà My nhận danh hiệu NSND năm 2024

Với nền văn hóa dân gian, nhạc cụ dân tộc như những viên ngọc quý, sáng đẹp mang sức sống tiềm tàng góp phần làm giàu thêm cho nền âm nhạc Việt Nam. Tuy nhiên, nhạc cụ dân tộc là bộ môn khó chinh phục, bởi bên cạnh những kỹ thuật diễn tấu của mỗi loại nhạc cụ thì người nghệ sĩ sẽ phải tìm hiểu cách chơi để lột tả được hồn dân tộc thông qua mỗi ngón đàn của mỗi loại nhạc cụ như đàn tranh, đàn bầu, sáo, nhị...

"Để đàn tranh được quan tâm, không có cách nào hiệu quả hơn là lan tỏa giá trị và đưa đàn tranh gần hơn với nhiều thế hệ. Việc "truyền thừa" từ lớp giảng viên, nghệ nhân đàn tranh tới thế hệ sau cũng cần được đẩy mạnh. Còn đối với các nhà tổ chức biểu diễn, cần quan tâm đưa đàn tranh lên sân khấu để khán giả được xem, cảm nhận điều tuyệt diệu từ nhạc cụ này. Các nghệ sĩ, nhạc sĩ cần có những sáng tác mới, cách chơi mới hấp dẫn hơn…" - chị bày tỏ.

NSND Trà My cho rằng, việc tiếp tục tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức của công chúng về giá trị của nhạc cụ dân tộc là vô cùng cần thiết. Đồng thời, cần coi trọng công tác giáo dục, đào tạo đội ngũ làm nhạc cụ dân tộc. Để thu hút được giới trẻ quan tâm, nhạc cụ dân tộc, cần phải kết hợp với âm nhạc hiện đại. Ngoài ra, các loại nhạc cụ dân tộc không nên chỉ biểu diễn trên các sân khấu mà cần được biểu diễn ở những địa điểm công cộng để thu hút được công chúng, từ đó lan tỏa tình yêu với nhạc dân tộc.

An Khê