Nvidia đã vượt qua Apple, Microsoft như thế nào

CEO Nvidia Jensen Huang. Ảnh: Bloomberg.

Năm 1999, Intel vẫn thống trị lĩnh vực bán dẫn, còn Nvidia lần đầu xuất hiện trên sàn giao dịch Nasdaq. Chưa đầy 3 năm sau, công ty gia nhập S&P 500 (nhóm 500 doanh nghiệp vốn hóa lớn nhất nước Mỹ), thay thế tập đoàn dầu mỏ Enron.

Dù vậy, ít ai nghĩ Nvidia có thể duy trì đà phát triển suốt 1/4 thế kỷ, cổ phiếu tăng 591.078%. Mức tăng trưởng phần lớn đến từ cơn sốt trí tuệ nhân tạo (AI), lĩnh vực nhà đầu tư nhìn nhận Nvidia thành công nhất khi sản xuất chip hỗ trợ công nghệ.

Ngày 18/6, đà tăng trưởng đạt đỉnh khi Nvidia vượt qua Microsoft, trở thành công ty giá trị nhất thế giới với vốn hóa thị trường 3.340 tỷ USD.

Không thể đảm bảo Nvidia có thể giữ vị thế lâu dài. Để làm được điều này, khách hàng cần tiếp tục chi hàng tỷ USD mỗi quý nhằm đầu tư cơ sở hạ tầng AI. Dù vậy, CEO Jensen Huang khẳng định Nvidia sẵn sàng đáp ứng khi nhu cầu thay đổi.

Những năm đầu tiên

"Tôi nghĩ đội ngũ quản lý góp công lớn nhất. Họ đã nắm bắt từng làn sóng đổi mới phần cứng một cách hoàn hảo", Brian Mulberry, Giám đốc Danh mục Khách hàng tại công ty nghiên cứu đầu tư Zacks Investment Management, cho biết.

Từ khi IPO năm 1999 đến lúc gia nhập S&P 500 vào 2001, cổ phiếu Nvidia tăng hơn 1.600%, vốn hóa khoảng 8 tỷ USD. Đà tăng trưởng này diễn ra trong bối cảnh cổ phiếu công nghệ lao dốc sau khi vỡ bong bóng dot-com.

Giá trị vốn hóa của Nvidia giai đoạn 1999-2007, những năm đầu sau IPO. Ảnh: Bloomberg.

Theo Bloomberg, chìa khóa dẫn đến thành công ban đầu của Nvidia là tích hợp công nghệ vào máy chơi game Microsoft Xbox, Sony PlayStation. Bộ xử lý đồ họa (GPU) của Nvidia trở thành món hàng được game thủ săn đón vì hiệu năng cao, mang đến trải nghiệm chân thực.

Rhys Williams, trưởng nhóm chiến lược tại Wayve Capital Management, đánh giá cao tầm nhìn của CEO Jensen Huang.

"Jensen kể một câu chuyện đẹp, và rõ ràng GPU ngày càng quan trọng. Mỗi thế hệ phần cứng mới đều cải thiện hiệu năng, hình ảnh chân thực, mở ra thời kỳ mới cho game PC", Williams nhấn mạnh.

Giai đoạn khó khăn

Sau thời kỳ thành công đầu tiên, 6 năm tiếp theo chứng kiến nhiều sóng gió. Cổ phiếu Nvidia sụt giảm năm 2008 do khủng hoảng tài chính khiến nhu cầu suy yếu, cùng lúc đối thủ AMD vùng lên.

Thỏa thuận giữa Intel và Nvidia buộc công ty rời khỏi một trong những thị trường lớn nhất. Sau thời gian kiện tụng, năm 2011, Intel ký hợp đồng trị giá 1,5 tỷ USD với Nvidia để chia sẻ bản quyền công nghệ giữa 2 công ty.

Giá trị vốn hóa của Nvidia giai đoạn 2008-2014, khi đối mặt kiện tụng và đối thủ trỗi dậy. Ảnh: Bloomberg.

Một năm sau, Nvidia trình làng GPU cho máy chủ trung tâm dữ liệu, hỗ trợ các tác vụ phức tạp như thăm dò dầu khí và dự báo thời tiết.

Đây là tiền đề giúp Nvidia có chỗ đứng trong thị trường béo bở sau này. Tuy nhiên, những con chip đó chưa thể giúp bứt phá ngay khi phải gần 9 năm sau, cổ phiếu Nvidia mới phá đỉnh lập năm 2007.

Cổ phiếu Nvidia tăng trở lại vào 2015, giai đoạn GPU của công ty làm nền tảng cho nhiều công nghệ mới như giao diện đồ họa hiện đại, xe tự lái đến làn sóng sản phẩm AI.

Giá trị vốn hóa của Nvidia giai đoạn 2015-2021, giữa xu hướng tiền mã hóa và đại dịch Covid-19. Ảnh: Bloomberg.

Shana Sissel, CEO công ty đầu tư Banrion Capital Management, là một trong những người đầu tiên chú ý đến Nvidia. Tại một hội nghị năm 2017, bà mô tả Nvidia như "ông vua" hơn là ý tưởng đầu tư.

"Mỗi diễn giả đều cho rằng Nvidia là công ty quan trọng nhất. Thời điểm đó, họ thực sự nằm trong tầm ngắm của tôi", Sissel nhấn mạnh.

Đứng vững và tăng trưởng mạnh

Kể cả khi nhu cầu mua GPU đào tiền mã hóa sụt giảm, doanh số chip trung tâm dữ liệu của Nvidia luôn tăng mạnh. Đại dịch Covid-19 tạo động lực lớn khi các công ty cần tăng sức mạnh máy chủ, phục vụ làm việc từ xa.

Trong giai đoạn năm tài chính 2017-2021, doanh thu chip cho trung tâm dữ liệu của Nvidia tăng 8 lần, Bloomberg cho biết.

Không thể tránh khỏi xu hướng chung của ngành công nghệ, cổ phiếu Nvidia sụt giảm vào 2022 do lãi suất tăng, nhu cầu suy yếu sau thời kỳ dịch bệnh.

Giá trị vốn hóa của Nvidia giai đoạn 2022-2024, thời điểm bùng nổ xu hướng AI. Ảnh: Bloomberg.

Sự chú ý dành cho Nvidia trở lại khi ChatGPT ra mắt cuối năm 2022. Dù vậy, vẫn mất một thời gian để nhà đầu tư nhận thấy Nvidia là cái tên hưởng lợi lớn nhất.

Cuối cùng, mối quan tâm đến các công cụ AI tạo sinh như ChatGPT ngày càng lớn, khiến lượng đơn đặt chip Nvidia tăng vọt. Mức tăng trưởng doanh thu được công ty chia sẻ tháng 5/2023 vượt mọi ước tính lạc quan nhất của Phố Wall.

Trong năm tài chính 2023, doanh số GPU cho trung tâm dữ liệu của Nvidia làm lu mờ hoàn toàn GPU chơi game. Các nhà phân tích dự báo doanh thu công ty trong năm tài chính 2024 sẽ vượt 100 tỷ USD, tăng mạnh so với 2023 (61 tỷ USD).

"Nvidia có vị thế rất vững chắc trong ngành. Rõ ràng họ không thể giữ mãi thị phần 95%, nhưng gần như không ai có thể thay thế", Williams nhấn mạnh.

Phúc Thịnh