Ông Biden, ông Trump và thị trường cổ phiếu Mỹ

Thị trường chứng khoán Mỹ giảm mạnh trước thềm cuộc bầu cử Tổng thống ngày 3/11/2020.

Thật ra, về mặt cơ bản, chính sách kinh tế của ông Biden và ông Trump chia sẻ nhiều điều tương tự nhau hơn là người ta tưởng. Chẳng hạn, hai ông đều sẽ đưa ra những gói kích thích kinh tế lớn và đều sẽ đẩy mạnh đầu tư vào cơ sở hạ tầng. Điều đó dẫn đến những cổ phiếu chuyên về hạ tầng và xây dựng hạ tầng như đường sá, cầu cảng (chẳng hạn Caterpillar) sẽ hưởng lợi.

Nhưng quan điểm của ông Biden và ông Trump với một số ngành công nghiệp chủ đạo có sự khác biệt nhất định và điều đó sẽ quyết định đâu là khu vực hưởng lợi nhiều nhất trong nền kinh tế hậu Covid-2019.

Ông Biden: Đầu tư vào kinh tế “xanh” và đánh thuế lãi vốn

Nếu ông Biden trở thành Tổng thống, đầu tư vào năng lượng sạch, kinh tế “xanh” được dự đoán sẽ là ngành được hưởng lợi nhiều nhất. Các cổ phiếu SolarEdge, SunRun và SunPower đã hưởng lợi lớn từ kỳ vọng ông Biden sẽ chiến thắng.

Ông Hồ Quốc Tuấn, Giảng viên Đại học Bristol, Anh.

Quỹ ETF TAN - quỹ chuyên đầu tư vào năng lượng mặt trời, đã tăng giá hơn 110% trong năm nay. Cổ phiếu Công ty xe điện Tesla cũng hưởng lợi từ xu thế đầu tư vào kinh tế xanh và năng lượng sạch của ông Biden.

Tuy nhiên, với mức tăng giá như hiện tại, người đầu tư vào cổ phiếu này đã bỏ qua khả năng ông Biden thua cuộc bầu cử, hoặc thắng cuộc nhưng gặp khó khăn trong việc tìm nguồn tài trợ cho các dự án đầu tư xanh khổng lồ (gọi là Green New Deal) mà ông hứa hẹn.

Sẽ cần hàng trăm tỷ USD để những tham vọng này thành sự thật và để mức P/E 50 - 60 của các công ty năng lượng mặt trời này trở nên hợp lý. Giới phân tích đang tỏ ra lo lắng về mức giá của các cổ phiếu này trong thời gian gần đây.

Một số ngân hàng đầu tư, chẳng hạn UBS, đã khuyến cáo nhà đầu tư bán bớt các cổ phiếu vì tiềm năng tăng giá không còn nhiều, ngay cả khi ông Biden thắng.

Điều tương tự cũng được cảnh báo với Tesla, nhưng đây là một cổ phiếu có lượng “fan” khổng lồ trên thế giới chứ không chỉ ở Mỹ, cho nên bất chấp cảnh báo, tiền vẫn đổ vào cổ phiếu này.

Điều mà thị trường cổ phiếu nói chung có thể không thích ông Biden là vì ông này dự tính sẽ tiến hành tăng thuế, cả thuế lợi nhuận doanh nghiệp và thuế lãi vốn (capital gain tax).

Trong khi ông Trump hứa hẹn giảm thuế lãi vốn từ 23,8% xuống 15%, ông Biden muốn tăng mạnh thuế lãi vốn, từ 23,8% lên 39,6%, đồng thời nâng thuế thu nhập doanh nghiệp lên 28% (dưới thời ông Trump, thuế thu nhập doanh nghiệp đã giảm từ 35% xuống 21%).

Ông cũng muốn nâng thuế lợi nhuận thu từ nước ngoài và sẽ “mạnh tay” với những khoản tránh thuế của các công ty công nghệ lớn như Apple, Microsoft, Google và Facebook. Vì vậy, có người dự đoán là thị trường cổ phiếu Mỹ sẽ sụt giảm trong ngắn hạn vì tác động tăng thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế lãi vốn của ông Biden nếu ông này chiến thắng.

Tuy nhiên, về dài hạn, những chính sách đẩy mạnh đầu tư của ông vào hạ tầng và kinh tế xanh vẫn sẽ kích thích kinh tế Mỹ và giá cổ phiếu.

Ông Trump: Dầu khí, tài chính và nỗi lo của các cổ phiếu Trung Quốc

Đối với ông Trump, giới đầu tư tin tưởng rằng, ông sẽ tiếp tục có mối quan hệ tốt với các công ty dầu khí (ngược với sự kêu gọi đầu tư vào năng lượng sạch của ông Biden).

Điều này sẽ hỗ trợ tốt cho các công ty dầu khí của Mỹ, vốn không chọn chuyển hướng đầu tư vào năng lượng sạch như các đối thủ châu Âu mà vẫn tập trung vào lĩnh vực kinh doanh chính của mình.

Những cổ phiếu dầu khí lớn như Exxon Mobil, Chevron của Mỹ được kỳ vọng sẽ hồi phục nếu ông Trump chiến thắng.

Nếu ông Trump tiếp tục nhiệm kỳ Tổng thống thứ hai, người ta cũng kỳ vọng là các ngân hàng của Mỹ sẽ được lợi vì chính sách của ông Trump hướng tới nới lỏng các quy định giới hạn hoạt động của ngân hàng, cụ thể là các quy định của Đạo luật Dodd Frank hơn nữa.

Mặt khác, việc ông Trump muốn giảm thuế cho những người giàu nhất và có thể cân nhắc hỗ trợ ngành tài chính vượt qua khó khăn của đại dịch Covid-19 cũng được cho là sẽ hỗ trợ đáng kể cho ngành ngân hàng Mỹ, nhất là các ngân hàng lớn.

Nếu ông Trump tái đắc cử, mối quan hệ kém nồng ấm với Trung Quốc được dự đoán sẽ tiếp tục và số phận của các cổ phiếu Trung Quốc còn niêm yết tại Mỹ sẽ rất long đong theo những dòng tweet của ông Trump.

Giới đầu tư quốc tế vì vậy sẽ ít nhiều e dè với những cổ phiếu này và đòi hỏi một tỷ suất sinh lợi kỳ vọng lớn hơn để nắm giữ chúng, đổi lại cho rủi ro phải mất ăn mất ngủ với những dòng tweet của ông Trump. Vì vậy, người ta kỳ vọng những cổ phiếu Trung Quốc niêm yết tại Mỹ phải giảm xuống trong ngắn hạn khi ông Trump tái đắc cử.

Rủi ro của việc ông Trump không chấp nhận kết quả bầu cử

Một trong những rủi ro với thị trường tài chính Mỹ là có khả năng ông Trump không chấp nhận kết quả bầu cử và do đó những tranh cãi về kết quả có thể kéo dài nhiều tuần, thậm chí cả tháng.

Ngay cả sau đó ông Trump vẫn sẽ không chấp nhận rời khỏi vị trí Tổng thống cho đến cuối tháng 1/2021. Điều này sẽ ngăn cản ông Biden đề xuất gói cứu trợ kinh tế mới, dự kiến có thể lên đến hơn 2.000 tỷ USD mà Mỹ đang rất cần.

Bất chấp việc Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), lãnh đạo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và nhiều nhà kinh tế lỗi lạc kêu gọi sớm thông qua một gói cứu trợ kinh tế thứ hai, phía Chính phủ của ông Trump và Hạ viện của bà Pelosi đã thất bại trong việc thông qua một gói hỗ trợ kinh tế trước bầu cử.

Nếu gói hỗ trợ này bị kéo dài đến tận cuối tháng 1 năm sau mới được đề xuất, kinh tế Mỹ có thể sẽ quay lại có một quý tăng trưởng kinh tế âm vào mùa đông này.

Vào cuối tháng 9, thị trường chứng khoán đã có một phiên rớt mạnh và chỉ số bất ổn VIX đã vọt lên bất ngờ khi ông Trump phát đi tín hiệu ông sẽ “không chịu thua” nếu về sau trong cuộc bầu cử tháng 11.

Nếu kết quả bầu cử không chênh lệch quá lớn, người ta dự đoán ông Trump có thể tiến hành “tranh cãi” về kết quả này và kéo dài quá trình chuyển giao quyền lực.

Thiếu một cuộc “chuyển giao trong hòa bình” là một rủi ro mà nhiều nhà phân tích bắt đầu cảnh báo là thị trường tài chính Mỹ đang xem nhẹ. Người ta vẫn đang đánh giá thấp những điều không tưởng mà ông Trump có thể làm.

Với tỷ lệ cá cược của trang Betfair, có thể tính ra là thị trường cá cược đang ngầm định khả năng thắng của ông Biden là 67% trong khi khả năng thắng của ông Trump chỉ 33%.

Theo mô hình dự báo của FiveThirtyEight (do blogger nổi tiếng Nate Silver chuyên dự báo kinh tế, thể thao, chính trị đứng sau), ông Biden đang nắm khả năng 88% giành đa số phiếu đại cử tri trong cuộc bầu cử sắp tới và các trang tin tài chính lớn đa số đều đăng bài dự báo về thị trường cổ phiếu khi ông Biden thắng cử.

Liệu ông Trump có lội ngược dòng hay sẽ tranh cãi và trì hoãn chuyển giao khiến thị trường tài chính Mỹ bất ngờ? Chúng ta hãy đợi vài ngày nữa sẽ rõ.

Hồ Quốc Tuấn, Giảng viên Đại học Bristol, Anh