Ông Trump áp thuế nhôm và thép nhập khẩu: Tại sao vẫn 2 mặt hàng này?

Trong nỗ lực định hình lại năng lực sản xuất của Mỹ cùng mối quan hệ thương mại với các nước, Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 10-2 đã áp mức thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ, giống như những gì ông đã làm trong nhiệm kỳ trước của mình.

Có thể thấy rõ rằng mục tiêu ký lệnh áp thuế nhập khẩu của Tổng thống Trump chính là vực dậy năng lực sản xuất thép và nhôm của Mỹ. Kế hoạch này là cần thiết khi thép và nhôm đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất và tiêu dùng tại Mỹ.

Theo hãng tin Reuters, nhu cầu nhôm hàng năm cần phải đáp ứng tại Mỹ là khoảng 5 triệu tấn, trải dài trên nhiều lĩnh vực như xây dựng, sản xuất ô tô, đóng gói đồ uống.

Lệnh áp thuế nhập khẩu của Tổng thống Mỹ Donald Trump chính là nhằm vực dậy năng lực sản xuất thép và nhôm của Mỹ. Ảnh: AFP

Thép cũng đóng vai trò không thể thiếu cho các ngành công nghiệp cốt lõi ở Mỹ như sản xuất vũ khí, đường sắt, sản xuất tua bin gió, thậm chí là các trung tâm dữ liệu cần thiết để lưu trữ lượng thông tin khổng lồ phục vụ cho việc phát triển trí tuệ nhân tạo, theo hãng tin AFP.

Tăng cường năng lực

Tuy vậy, trong nhiều năm qua, sản lượng sản xuất thép và nhôm đều của Mỹ đều ở mức thấp đáng kể. Hãng tin Bloomberg trích dẫn số liệu của Cục Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) rằng sản lượng sản xuất nhôm của nước này sụt giảm từ mức 1 triệu tấn vào năm 2020 xuống còn 670.000 tấn vào năm 2024. Trong khi đó, sản lượng của ngành thép ở Mỹ đạt mức thấp hơn 1% so với sản lượng năm 2017.

Các nhà phân tích của tập đoàn tài chính J.P.Morgan cho biết lệnh áp thuế bổ sung lên nhôm nhập khẩu sẽ thúc đẩy sản lượng sản xuất nhôm trong nước của Mỹ lên khoảng 1 triệu tấn một năm, tương tự như mức tăng trong cuộc chiến thuế quan năm 2018.

Đồng thời, lệnh áp thuế nhập khẩu lên thép và nhôm sẽ giảm sự phụ thuộc vào nước ngoài, tăng cường năng lực sản xuất và tự chủ của nền kinh tế lớn thế giới này.

Lệnh áp thuế lên thép và nhôm nhập khẩu sẽ thúc đẩy sản lượng sản xuất trong nước của Mỹ. Ảnh: AFP

“Tỷ trọng thép nhập khẩu tại Mỹ đã giảm kể từ năm 2018 [thời điểm thương chiến đầu tiên]. Hiện tại, con số này vào khoảng 32%, tức là khoảng một phần ba [...] Có khá nhiều năng lực sản xuất tiềm năng trong ngành thép của Mỹ, điều đó có nghĩa là sản lượng có thể tăng trở lại” - bà Jennifer McKeown tại tổ chức tài chính Capital Economics phân tích.

Ngoài ra, việc thúc đẩy tăng cường sản xuất thép và nhôm cũng sẽ củng cố trở lại vị thế của Mỹ trên thị trường quốc tế. AFP dẫn số liệu mới nhất từ tổ chức thương mại World Steel, cho biết sản lượng thép toàn cầu đạt 1,89 tỉ tấn vào năm 2023, trong đó Trung Quốc dẫn đầu sản lượng 1,02 tỉ tấn, trong khi Mỹ tụt lại khá xa với 81 triệu tấn.

Việc làm cho người dân

Cuối cùng, khi ký lệnh áp thuế nhập khẩu mới lên thép và nhôm, Tổng thống Mỹ Trump cũng nhắm tới mục tiêu tạo thêm việc làm cho người dân Mỹ. Điều này được thực hiện thông qua áp lực mà thuế quan gây nên cho các nhà sản xuất thép nhôm nước ngoài phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ.

Đứng trước thuế nhập khẩu mới, các công ty sản xuất thép và nhôm nhiều khả năng lựa chọn mở nhà máy mới tại Mỹ để tránh thuế quan, trong khi người mua có thể chuyển sang các sản phẩm do Mỹ sản xuất thay vì hàng nhập khẩu đắt hơn.

Theo tờ Washington Post, ông Philip Bell - chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất thép Mỹ - nhận xét mức thuế quan sẽ không chỉ giúp tăng việc làm liên quan đến thép mà còn tăng việc làm cho các nhà thầu, công nhân xây dựng, công ty kỹ thuật và "thậm chí cả xe tải bán đồ ăn bên ngoài nhà máy thép, nơi bạn có thể đến mua bữa sáng hoặc bữa trưa".

"Quốc gia của chúng ta yêu cầu thép và nhôm phải được sản xuất tại Mỹ, không phải ở các vùng đất nước ngoài. Chúng ta cần sản xuất để bảo vệ sự hồi sinh trong tương lai của ngành sản xuất và chế tạo của Mỹ, điều mà chưa từng thấy trong nhiều thập niên" - ông Trump phát biểu hôm 10-2.

TRỌNG TẤN