Ông Trump bị ám sát lần hai, liệu an ninh có vấn đề?

Hiện trường vụ ám sát ông Trump lần hai

Sự việc xảy ra tại Câu lạc bộ golf quốc tế Trump tại West Palm Beach, Florida ngày 15/9 khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đang có mặt tại đây.

Câu lạc bộ golf quốc tế Trump.

Lực lượng Mật vụ Mỹ đã phát hiện một cá nhân có vũ trang đang cố gắng vượt qua hàng rào bao quanh Câu lạc bộ golf quốc tế Trump ở thành phố West Palm Beach, bang Florida. Người này chĩa thứ được mô tả là súng trường kiểu AK về phía sân golf.

Cảnh sát trưởng hạt Palm Beach Ric Bradshaw cho biết đối tượng nổ súng cách ông Trump từ 365 - 457m và bắn ít nhất 4 lần.

Mật vụ đã bắn nhiều phát súng, buộc nghi phạm phải chạy trốn khỏi hiện trường trên một chiếc xe Nissan màu đen. Trước khi chạy trốn, nghi phạm vứt khẩu súng trường, hai chiếc ba lô và các vật dụng khác ở hiện trường.

Vật dụng được cho của nghi phạm bỏ lại tại hiện trường.

Cảnh sát trưởng quận Palm Beach cho biết, một nhân chứng đã nhìn thấy tay súng và chụp ảnh chiếc xe và biển số xe của hắn. Sau đó, các nhà chức trách đã gửi cảnh báo đến các cơ quan trên toàn tiểu bang với thông tin về chiếc xe và lực lượng cảnh sát quận Martin ở lân cận đã dừng chiếc xe lại và bắt giữ nghi phạm trên đường I-95.

“Chúng tôi đã chặn chiếc xe mà FBI, Sở Mật vụ và Sở Cảnh sát trưởng quận Palm Beach yêu cầu tất cả các cơ quan thực thi pháp luật tìm kiếm. Chúng tôi có mô tả về chiếc xe. Chúng tôi có biển số. Chúng tôi đã huy động lực lượng truy tìm trên đường cao tốc liên bang. Hai đơn vị của tôi đã bắt được chiếc xe. Chúng tôi đã ngăn chặn nó bằng một số xe lớn hơn được sử dụng cho các điểm dừng chuyên dụng. Chúng tôi đã chặn được chiếc xe. Sau đó, FBI và Sở Mật vụ đã có mặt tại hiện trường. Chúng tôi chắc chắn đã có chiếc xe liên quan đến vụ việc tại Mar-a-Lago và chúng tôi đã có nghi phạm mà họ đang tìm kiếm. Và bây giờ FBI và Sở Mật vụ sẽ tiếp quản cuộc điều tra đó”, cảnh sát trưởng quân Martin William Snyder cho biết.

Thông tin về nghi phạm

Nhiều phương tiện truyền thông trích dẫn nguồn tin ẩn danh từ cơ quan thực thi pháp luật đưa tin, người đàn ông đứng sau vụ ám sát hụt ông Trump tại câu lạc bộ golf Florida là Ryan Wesley Routh, 58 tuổi, sống tại bang Hawaii.

Routh làm việc trong ngành xây dựng, không có kinh nghiệm quân sự. Hồ sơ cảnh sát cho thấy Routh từng hàng chục lần chạm trán với lực lượng hành pháp và từng bị bắt khi còn sinh sống tại bang Bắc Carolina, với các tội danh như tàng trữ ma túy, lái xe mà không có bằng, điều khiển phương tiện hết hạn đăng kiểm và không có bảo hiểm.

Nghi phạm Ryan Wesley Routh

Theo John Miller, chuyên gia phân tích tình báo và thực thi pháp luật của CNN, các trang mạng xã hội của Routh tràn ngập các bài đăng được cho là người ủng hộ Ukraine. Năm 2022, nghi phạm đăng tải một loạt bài viết trên mạng xã hội X. Một trong những bài viết đó nói người đàn ông này sẵn sàng chiến đấu cho Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.

"Tôi sẵn sàng bay đến Krakow và đến biên giới Ukraine để tình nguyện chiến đấu và hy sinh", Routh viết.

Cuối năm 2022, Routh sử dụng tài khoản Facebook cá nhân để kêu gọi người ngoại quốc tham gia vào cuộc xung đột ở Ukraine. Ông nhắm đến những lính nghĩa vụ Afghanistan và tự coi mình là người liên lạc không chính thức cho Ukraine.

Vấn đề bảo vệ an ninh cho các nhân vật quan trọng lại được đặt ra

Trước vụ việc này, ông Trump đã bị thương trong một vụ ám sát ở bang Pennsylvania hôm 13/7, làm dấy lên câu hỏi về việc bảo vệ các ứng cử viên chỉ vài tháng trước cuộc bầu cử có khả năng diễn ra rất căng thẳng vào ngày 5/11 khi ông sẽ đối đầu với Phó Tổng thống Kamala Harris.

Mật vụ Mỹ đã củng cố đáng kể đội ngũ bảo vệ ông Trump sau khi cơ quan này bị chỉ trích dữ dội vì vụ ám sát hụt mà ông phải đối mặt ở Butler, Pennsylvania.

Trong vụ ám sát hụt lần hai, mật vụ Mỹ đã ngăn chặn được vụ việc trước khi đạn được bắn ra khỏi nòng. Theo các quan chức đương nhiệm và cựu quan chức, vụ việc cho thấy những cải tổ của phía mật vụ bao gồm triển khai thêm nhân lực, tăng cường thông tin tình báo thực địa có thể đã phát huy tác dụng một phần nào đó.

An ninh được tăng cường sau vụ sám sát ông Trump lần hai

Tuy nhiên, theo New York Times, việc một tay súng vẫn có thể mang một khẩu súng trường bán tự động có ống ngắm đến cách ông Trump chỉ vài trăm mét cho thấy các vấn đề đã xảy ra ở Butler 2 tháng trước dường như vẫn chưa được giải quyết triệt để. Vụ việc lần này cũng cho thấy mật vụ Mỹ ngày càng đối mặt với khó khăn lớn hơn trong môi trường chính trị khó lường và có xu hướng gia tăng bạo lực.

Vấn đề lớn nhất mà mật vụ đối mặt trong việc bảo vệ ông Trump chính là việc lập ra một khu vực an toàn xung quanh cựu Tổng thống để ngăn ngừa các mối đe dọa.

Cảnh sát trưởng Ric Bradshaw của hạt Palm Beach ngày 15/9 cho biết, ông Trump, với cương vị cựu Tổng thống và cũng là ứng cử viên Tổng thống, nhận được sự bảo vệ không thể bằng được so với một tổng thống đương nhiệm.

"Ở cấp độ hiện tại, ông ấy không phải là Tổng thống đương nhiệm. Nếu ông ấy còn đương chức, chúng tôi đã bao vây toàn bộ sân golf này. Nhưng vì ông ấy không còn là Tổng thống, nên các biện pháp an ninh chỉ giới hạn ở những khu vực mà sở Mật vụ cho là có thể thực hiện được", ông Bradshaw cho biết.

Ông Bradshaw cho rằng, lần tới nếu ra sân golf, ông Trump sẽ cần có thêm các lớp bảo vệ xung quanh.

Cảnh sát trưởng hạt Palm Beach Ric Bradshaw

Theo The Guardian, Cơ quan Mật vụ Mỹ cho biết họ có bố trí lực lượng lại một số điểm gần các lỗ trên sân golf mà ông Donald Trump hiện diện khi xảy ra vụ ám sát hụt hôm 15/9. Nhờ vậy, các đặc vụ phát hiện một nòng súng trường kiểu AK nhô ra khỏi bụi cây dọc theo sân golf, cách họ gần 400 m.

Có những câu hỏi được đặt ra về việc ông Trump tiếp tục trở thành mục tiêu ám sát, nhưng Mật vụ Mỹ lần này được khen ngợi vì đã ngăn chặn được vụ việc. Các nhà lập pháp ở cả hai đảng đều ghi nhận việc mật vụ Mỹ lần này đã phản ứng nhanh, nhưng các nghị sĩ tuyên bố sẽ điều tra về chu vi bảo vệ mà mật vụ Mỹ thiết lập quanh ông Trump.

Làm thế nào, sau khi suýt bị ám sát ở Butler vào tháng 7, ông Trump lại có thể ra ngoài chơi golf trong một bối cảnh dường như không thể đảm bảo được? Vì sao một ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa lại bị ám sát hụt tới hai lần?

Cơ quan Mật vụ Mỹ

Cơ quan Mật vụ (USSS) là một trong những cơ quan thực thi pháp luật liên bang lâu đời nhất của Mỹ. Được thành lập lần đầu tiên vào năm 1865 để giải quyết nạn làm tiền giả trong thời kỳ sơ khai của nền tài chính của Mỹ. Ban đầu, nó chỉ là một cục của Bộ Tài chính.

Theo trang web chính thức của Cơ quan Mật vụ, vai trò của cơ quan này đã thay đổi sau vụ ám sát Tổng thống McKinley vào năm 1901. Sau vụ việc, Cơ quan Mật vụ được giao nhiệm vụ bảo vệ toàn thời gian cho Tổng thống Mỹ. Theo thời gian, sứ mệnh bảo vệ này đã được mở rộng nhờ những thay đổi về luật pháp, quyết định của Tổng thống, Chỉ thị của Tổng thống về An ninh Nội địa, Chỉ thị của Tổng thống về An ninh Quốc gia và nhiều Sắc lệnh Hành pháp khác nhau.

Năm 1998, cơ quan này một lần nữa được mở rộng nhờ Quyết định 62 của Tổng thống (PDD 62), thành lập Cơ quan Mật vụ với tư cách là cơ quan liên bang chủ trì và điều phối việc xây dựng và thực hiện các kế hoạch an ninh cho các Sự kiện An ninh Đặc biệt Quốc gia (NSSE).

Trong hơn một thập kỷ qua, uy tín của USSS bị xói mòn sau một số bê bối đáng chú ý. Năm 2014, một kẻ đột nhập cầm dao nhảy qua hàng rào Nhà Trắng và đi vào qua cửa trước. Năm 2011, một tay súng đã bắn nhiều phát đạn vào Nhà Trắng từ khẩu súng trường bán tự động. Phóng viên Carol D. Leonnig của tờ The Washington Post cho hay: “Không ai tiến hành một cuộc điều tra kỹ lưỡng để tìm bằng chứng hoặc thiệt hại”. Phải mất nhiều ngày sau, USSS mới nắm được thông tin có đạn bắn vào Nhà Trắng, sau khi một nhân viên giúp việc nhìn thấy mảng kính vỡ và báo cáo Tổng thống Obama.

Mật vụ Mỹ tháp tùng tổng thống Barack Obama

Nhiệm vụ trọng tâm của cơ quan Mật vụ Mỹ là bảo vệ tổng thống Mỹ, cùng với các cựu tổng thống, gia đình của họ và các nhân vật chính trị cấp cao khác, bao gồm cả các nguyên thủ quốc gia và ứng cử viên tổng thống các nước đến thăm Mỹ.

Số lượng yếu nhân cần bảo vệ tăng lên, đồng nghĩa với sự quá tải trong công việc của các đặc vụ USSS. Báo cáo cho hay, tình trạng luân chuyển nhân viên và tuyển dụng không đủ nhân sự dẫn đến đội ngũ nhân viên USSS luôn phải làm việc quá sức trong môi trường căng thẳng. Trong khi đó, dường như có lỗ hổng trong đào tạo nhân viên mới, dẫn tới sự thiếu hụt kinh nghiệm trong ứng phó tình huống. Từ đây, nhiều sai sót, sơ hở không đáng có từng bước làm sụt giảm uy tín mật vụ Mỹ.

Dẫu sao cũng khó có thể đổ lỗi cho các yếu tố khách quan, khi mà vào năm 2023, USSS đã tuyển dụng hơn 600 nhân viên mới, và ngay trước vụ ám sát hụt ứng cử viên Trump hôm 13/7, cơ quan này đã tăng cường an ninh bảo vệ cựu Tổng thống. Đó là lý do khiến Quốc hội Mỹ mở rộng điều tra vượt ra ngoài những gì đã xảy ra trong vụ ám sát hụt ứng cử viên Donald Trump, nhằm xem xét lại tính minh bạch, vấn đề nhân sự và phạm vi nhiệm vụ của USSS.

Khuất Trang