Phần Lan gia nhập NATO: Cái gai với Nga ở vùng Baltic

Tiến trình gia nhập NATO nếu được thực hiện thành công sẽ chấm dứt nhiều thập kỷ trung lập của Phần Lan và Thụy Điển, giúp mở rộng đường biên giới của khối với Nga và giúp NATO tăng cường sức mạnh chiến đấu. Động thái này cũng được coi là thông điệp cứng rắn gửi tới Nga sau khi Moscow phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine.

Một binh sỹ Phần Lan tham gia tập trận Lightning Strike 22, ở Rovajarvi Phần Lan vào ngày 23/5/2022. Ảnh: Reuters

Jim Townsend – cựu quan chức Lầu Năm Góc cho biết, kết nạp Thụy Điển và Phần Lan sẽ mang lại nhiều lợi ích cho liên minh về mặt quân sự: trên không, trên biển, trên bộ và trong lĩnh vực tình báo.

Tư cách thành viên của Phần Lan và Thụy Điển được kỳ vọng sẽ củng cố sườn phía Đông của liên minh và hệ thống phòng thủ tập thể của NATO ở Bắc Âu, giúp mở rộng đáng kể sự hiện diện của liên minh ở Biển Baltic và Vòng Bắc Cực.

Phần Lan có lực lượng quân đội tinh nhuệ với nhiều vũ khí, trang bị hiện đại và chính sách huy động lực lượng linh hoạt, trong khi Thụy Điển cũng sở hữu một tiềm lực quân sự mạnh mẽ.

Nòng cốt của sức mạnh quân sự Phần Lan

Khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, Phần Lan là một trong số rất ít quốc gia châu Âu không tái tập trung chi tiêu quốc phòng vào một lực lượng quân sự chuyên biệt có quy mô nhỏ. Thay vào đó, nòng cốt sức mạnh quân sự của nước này là một đội quân dự bị đông đảo, được đào tạo bài bản. Phần Lan duy trì chính sách này thông qua quy định nhập ngũ bắt buộc với tất cả nam giới trưởng thành – điều mà hầu hết các quốc gia châu Âu khác dừng áp dụng từ lâu. Một trong những nguyên nhân khiến Phần Lan duy trì chế độ này có lẽ là đường biên giới dài chung với Nga và ký ức về những cuộc chiến trong thế kỷ 20.

Theo quy định, tất cả nam giới Phần Lan trong độ tuổi từ 18 đến 60 đều có nghĩa vụ bảo vệ quốc gia và thời gian phục vụ kéo dài từ 6 đến 12 tháng, trong khi nữ giới được xét tuyển theo nguyện vọng.

Mỗi năm, có khoảng 22.000 lính nghĩa vụ được đào tạo. Sau đó họ được yêu cầu tham gia các khóa huấn luyện tăng cường hoặc các cuộc diễn tập quân sự. Việc tham gia nghĩa vụ quân sự là điều khá phổ biến tại Phần Lan. Một cuộc thăm dò dư luận mới đây cho thấy, 73% người được hỏi đều ủng hộ chính sách này.

Hồi tháng 4 vừa qua, Phần Lan đã tăng chi tiêu quốc phòng lên khoảng 2% GDP (không bao gồm lương hưu cho quân đội). Ngân sách quốc phòng bổ sung tổng cộng 2,2 tỷ euro (2,4 tỷ USD) sẽ được giải ngân trong 4 năm với 788 triệu euro tăng thêm cho năm 2023 và sau đó tăng 408 triệu euro/mỗi năm cho đến năm 2026. Helsinki cho biết, đây là quyết định phù hợp để duy trì một lực lượng quân đội chuyên nghiệp và bán chuyên nghiệp luôn sẵn sàng bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc gia.

Phần Lan có bao nhiêu binh sỹ

Lực lượng Phòng vệ Phần Lan có số lượng binh sỹ tương đối khiêm tốn, với 12.000 quân nhân tại ngũ được tuyển chọn từ 5,5 triệu người dân. Tuy nhiên, nước này có khoảng 280.000 quân nhân dự bị có khả năng chiến đấu nếu chiến tranh nổ ra.

Mặc dù con số này khá nhỏ so với tổng số binh sỹ lên tới hơn 2 triệu của Nga, nhưng lại lớn hơn nhiều so với một số quốc gia khác trong khu vực, chẳng hạn như Na Uy. Na Uy là thành viên của NATO, có dân số tương đương Phần Lan nhưng chỉ có 63.000 binh sỹ, trong đó có cả quân nhân dự bị.

Thay vì tập trung tham gia các cuộc xung đột ở nước ngoài, quân đội Phần Lan được huấn huyện chủ yếu để bảo vệ lãnh thổ, trong đó có việc chuẩn bị cho một cuộc chiến tại Bắc Cực với kịch bản cụ thể là đẩy lùi cuộc tấn công lớn của Nga. Quân nhân dự bị ở các khu vực và các địa phương thường xuyên phối hợp với quân đội chính quy trong quá trình huấn luyện và luôn trong tâm thế sẵn sàng nhận mệnh lệnh chiến đấu.

Quân đội được trang bị những gì?

Để củng cố sức mạnh của các lực lượng chiến đấu, Phần Lan đã xây dựng một trong những đội ngũ pháo binh mạnh nhất châu Âu, với khoảng 1.500 hệ thống pháo, phần lớn là pháo hiện đại.

Nước này cũng sở hữu một lực lượng không quân hùng hậu với tổng số 160 máy bay chiến đấu, có thể theo dõi những khu vực nằm gần không phận Nga. Trong một nỗ lực nhằm tăng cường tài trợ cho các lực lượng vũ trang, thời gian gần đây, Phần Lan đã ký thỏa thuận trị giá 9,4 tỷ USD để thay thế phi đội máy bay già cỗi bằng 64 chiến đấu cơ F-35 mới.

Về lợi thế trên biển, Phần Lan có một lực lượng hải quân hùng hậu với gần 250 chiếc tàu trong đó có một hạm đội tàu tên lửa tấn công nhanh và các tàu rà phá bom mìn, rất phù hợp để bảo vệ bờ biển kéo dài của nước này bao quanh hàng nghìn hòn đảo lớn nhỏ.

Nếu Phần Lan gia nhập NATO, đường biên giới giữa liên minh này và Nga sẽ dài hơn gấp đôi. Khi đó, binh sĩ NATO chỉ cách ngoại ô phía bắc thành phố St. Petersburg vài giờ xe chạy. Sự gần gũi về mặt địa lý này tạo điều kiện cho NATO giám sát vùng biển mà Nga sử dụng để tiếp tế cho hạm đội Baltic đồn trú ở vùng lãnh thổ hải ngoại Kaliningrad. Điều đó cũng sẽ mang lại lợi thế cho liên minh ở vùng biển Bắc Cực./.

Hồng Anh/VOV.VN (Tổng hợp)