Pháo đài Đồng Đăng được xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia

Lãnh đạo Ủy ban nhân dân huyện Cao Lộc (Lạng Sơn) tiếp nhận quyết định công bố Di tích lịch sử quốc gia Pháo đài Đồng Đăng.

Di tích lịch sử Pháo đài Đồng Đăng, thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc (Lạng Sơn) được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích quốc gia theo Quyết định số 4313 ban hành ngày 31/12/2024.

Di tích Pháo đài Đồng Đăng do Thực dân Pháp xây dựng từ năm 1940, thuộc loại hình di tích lịch sử.

Pháo đài Đồng Đăng được xây dựng thành 3 tầng, chiều rộng 60m, chiều dài 100m; bên trong được thiết kế phức tạp.

Tầng cao nhất được thiết kế làm nơi quan sát, tầng thứ hai có đủ các phòng và lỗ châu mai để chiến đấu, tầng thứ 3 là nơi chứa quân trang, đạn dược, lương thực, phòng họp...

Lối vào Pháo đài Đồng Đăng bị bom đạn tàn phá.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Cao Lộc Nguyễn Ngọc Thiều cho biết: Theo tư liệu lịch sử, trong thời gian chống thực dân Pháp, pháo đài Đồng Đăng trở thành lô cốt “bất khả xâm phạm”. Nhiều lần quân dân ta đánh chiếm pháo đài nhưng đều thất bại. Đến năm 1944-1945, lợi dụng Nhật đảo chính Pháp, quân dân ta được lệnh khởi nghĩa và chiếm được pháo đài.

Năm 1946, thực dân Pháp quay trở lại đô hộ nước ta, chúng đã cướp lại pháo đài và biến nơi đây thành một căn cứ quân sự vững chắc trong tuyến phòng thủ quân sự hành lang biên giới phía bắc.

Trong chiến dịch Biên giới 1950, quân dân ta chiến thắng ở Đông Khê (Cao Bằng), Thất Khê (huyện Tràng Định, Lạng Sơn), quân Pháp phải rút chạy về xuôi theo đường số 4. Đến thị trấn Đồng Đăng, chúng đã kịp dùng thuốc nổ để phá hoại pháo đài nhằm không cho quân ta chiếm giữ một điểm quân sự quan trọng.

Pháo đài Đồng Đăng, án ngữ trên tuyến đường bộ, đường sắt ra cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, nằm giữa thị trấn Đồng Đăng.

Tuy nhiên, do được thiết kế kiên cố bằng bê-tông cốt thép nên pháo đài chỉ bị hư hỏng nhẹ. Sau cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía bắc năm 1979, Pháo đài Đồng Đăng bị phá hủy ở mặt trên, 4 cửa ở 4 hướng đông, tây, nam, bắc đều bị đổ nát, chỉ còn 2 cửa đông và tây có lối xuống hầm. Trong trận đánh này, đối phương đã dùng khoảng 10 tấn thuốc nổ đánh sập cửa pháo đài, làm cho pháo đài bị hư hại nghiêm trọng.

Dịp này, huyện Cao Lộc đã tổ chức khai mạc Lễ hội Đồng Đăng năm 2025 và khai trương phố đi bộ Đồng Đăng với nhiều hoạt động giao lưu văn hóa nghệ thuật phong phú. Đông đảo người dân trong vùng và người dân vùng giáp biên giới bên Trung Quốc đến dâng hương, dâng hoa Đền Mẫu Đồng Đăng.

HÙNG TRÁNG