Phạt đến 200 triệu đồng nếu doanh nghiệp đa cấp 'ép cọc' người tham gia
Phạt đến 200 triệu đồng nếu doanh nghiệp đa cấp yêu cầu người tham gia phải đặt cọc hoặc mua hàng để được ký hợp đồng.
Tại dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thay thế Nghị định số 98/2020/NĐ-CP, Nghị định số 17/2022/NĐ-CP và Nghị định số 24/2025/NĐ-CP mà Bộ Công Thương đang lấy ý kiến góp ý của các đơn vị liên quan, một loạt hành vi vi phạm trong hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp đã được quy định rõ tại Điều 57 với khung xử phạt từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm. Đây là nỗ lực nhằm tăng cường minh bạch, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và siết chặt kỷ cương trong hoạt động bán hàng đa cấp vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Theo dự thảo nghị định, người tham gia bán hàng đa cấp nếu thực hiện tiếp thị, bán hàng, phát triển mạng lưới mà chưa có thẻ thành viên, không xuất trình thẻ trước khi tiếp thị, không lưu giữ hợp đồng hay không tham gia đào tạo cơ bản trong 30 ngày đầu sẽ bị phạt từ 5 đến 10 triệu đồng. Mức phạt tăng lên 10 - 20 triệu đồng nếu người tham gia không tuân thủ hợp đồng, tham gia khi không đủ điều kiện hoặc hoạt động tại địa phương chưa được cấp phép.

Phạt đến 200 triệu đồng nếu doanh nghiệp đa cấp yêu cầu người tham gia phải đặt cọc hoặc mua hàng để được ký hợp đồng. Ảnh: Tuấn Ngọc (ảnh minh họa)
Với các hành vi nghiêm trọng hơn như yêu cầu đặt cọc hoặc mua hàng để được ký hợp đồng, cung cấp thông tin gian dối về sản phẩm hay tổ chức hội thảo khi chưa được ủy quyền, người vi phạm có thể bị phạt đến 40 triệu đồng. Đặc biệt, các hành vi lợi dụng địa vị xã hội để dụ dỗ người khác hoặc lôi kéo người thuộc mạng lưới khác sẽ bị xử phạt ở mức cao.
Đối với doanh nghiệp bán hàng đa cấp, mức xử phạt bắt đầu từ 60 triệu đồng và có thể lên đến 200 triệu đồng nếu vi phạm các quy định về thủ tục đăng ký, thông báo thay đổi, cấp thẻ thành viên, đào tạo, công bố thông tin hoặc vận hành hệ thống công nghệ thông tin không đúng quy định. Việc trả thưởng vượt quá 40% doanh thu, không thanh toán đúng thời hạn, tổ chức bán hàng tại địa phương không được cấp phép, không sử dụng hệ thống quản lý đã đăng ký hoặc thực hiện khuyến mại sai quy định đều bị xử lý nghiêm khắc.
Mức xử phạt nặng nhất từ 160 đến 200 triệu đồng sẽ áp dụng cho doanh nghiệp thực hiện hành vi như yêu cầu đặt cọc, bắt buộc mua hàng, từ chối chi trả hoa hồng không có lý do chính đáng, cung cấp thông tin gian dối về kế hoạch trả thưởng hoặc tổ chức hoạt động sai với giấy chứng nhận gây thiệt hại lớn.
Việc lượng hóa cụ thể từng hành vi vi phạm, phân nhóm rõ ràng người vi phạm và doanh nghiệp, đi kèm chế tài tài chính nghiêm khắc, tại dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, góp phần ngăn chặn tình trạng lạm dụng mô hình đa cấp để trục lợi, gây tổn hại cho người tiêu dùng và phá vỡ thị trường.