Phát hiện ca bệnh phong mới tại xã vùng cao của Sơn La

Cụ thể, bệnh nhân nữ, 39 tuổi, có tổn thương da hướng đến phong thể u, bệnh nhân có mất cảm giác tay, chân trong 6 tháng nay và chưa có tàn tật phong.

Ngay khi có chẩn đoán lâm sàng, đoàn công tác đã tiến hành lấy bệnh phẩm khẳng định chẩn đoán, đồng thời hướng dẫn các cán bộ y tế cơ sở lập hồ sơ bệnh án, giám sát điều trị và sớm có kế hoạch khám tiếp xúc gần liên quan bệnh nhân.

Ngoài xã Chiềng Bằng, chương trình khám và điều tra dịch tễ bệnh phong của Bệnh viện Da liễu Trung ương phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam (WHO) cũng triển khai tại xã Chiềng Khay thuộc huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La nhằm phát hiện những bệnh nhân phong tiềm ẩn trong cộng đồng.

Được biết, Chiềng Khay và Chiềng Bằng là hai xã khó khăn nằm ở cực Bắc của tỉnh Sơn La, trong đó Chiềng Bằng phát hiện một bệnh nhân phong mới năm 2023. Người dân ở hai xã chủ yếu là dân tộc Thái, làm nông, điều kiện vệ sinh, sinh hoạt còn gặp nhiều khó khăn.

Qua hai ngày, đoàn công tác đã khám, kê đơn thuốc miễn phí cho gần 800 bệnh nhân. Mặt bệnh phổ biến là ghẻ với khoảng hơn 100 bệnh nhân, còn lại là các bệnh lý sẩn ngứa, viêm da cơ địa, mày đay, nấm da với số lượng ít hơn.

Các bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân phong mới tại điểm xã Chiềng Bằng, huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La.

Cũng trong chuyến công tác, Bệnh viện Da liễu Trung ương đã tổ chức lớp tập huấn cho 60 cộng tác viên y tế tuyến xã và thôn bản, cung cấp thông tin, kiến thức cơ bản về bệnh phong, hướng dẫn các cộng tác viên cách tuyên truyền, phát tờ rơi đến các hộ gia đình để xác định nhu cầu khám và điều trị. Đồng thời các giảng viên cũng lồng ghép nội dung sàng lọc bệnh lao và tăng huyết áp, hai bệnh nguy hiểm và hay gặp trong cộng đồng.

Kết thúc tập huấn, các cán bộ y tế đã nắm được những kiến thức cơ bản về bệnh phong thực hành thành thạo sàng lọc bệnh lao và tăng huyết áp.

Tỉ lệ phát hiện người bệnh phong mới giảm nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây lan

Theo PGS.TS Lê Hữu Doanh - Giám đốc Bệnh viện Da liễu Trung ương, hiện nay tỉ lệ phát hiện người bệnh phong mới giảm đều qua các năm, tuy nhiên đây vẫn là căn bệnh truyền nhiễm, tiềm ẩn nguy cơ lây lan. Trong năm 2022, cả nước phát hiện 50 trường hợp mắc mới căn bệnh này.

Đáng lưu ý, người bệnh phong thường đi khám ở nhiều chuyên khoa, nhiều cơ sở điều trị khác nhau rồi mới đến chuyên khoa da liễu. Do đó đa số các trường hợp phát hiện bệnh muộn. Một số trường hợp khác được phát hiện ở nơi đô thị đông dân cư nên khó khăn trong việc tìm rõ nguồn lây, khoanh vùng tiếp xúc, điều trị…

PGS.TS Lê Hữu Doanh chia sẻ những kết quả nổi bật của chương trình chống phong đến nay và những khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ.

Chuyên gia da liễu chỉ ra 3 điểm cần lưu ý ở bệnh phong, cụ thể:

Bệnh phong là bệnh truyền nhiễm, mức độ lây lan chậm, thời gian ủ bệnh có thể 5 năm đến 10 năm sau khi tiếp xúc với nguồn lây mới có biểu hiện bệnh.
Nguồn lây bệnh chủ yếu của bệnh phong là qua đường hô hấp và tiếp xúc qua da. Tuy nhiên, khả năng lây lan bệnh phong khó hơn so với các bệnh truyền nhiễm khác.
Khi phát hiện được người bệnh phong thì ngay từ liều thuốc điều trị đầu tiên đã có thể cắt đứt nguồn lây của bệnh. Việc khống chế bệnh lây lan là hoàn toàn có thể.

Chính vì vậy, khám, phát hiện sớm ca bệnh phong mới là rất cần thiết. Một số dấu hiệu điển hình của bệnh phong như:

Tổn thương da thay đổi màu sắc (trắng, thẫm, hồng...) hoặc các mảng đỏ, u da kèm theo có rối loạn/giảm mất/cảm giác (nóng, lạnh, đau, xúc giác),
Bề mặt tổn thương thường khô, bóng.
Dáy tai dày, bóng, rụng lông mày.
Tê bì, mất cảm giác tay, chân...

Dương Hải