Phát hiện một trong những địa điểm chôn cất cổ xưa nhất thế giới tại Israel
Theo phóng viên TTXVN tại Israel, các nhà khảo cổ vừa công bố một phát hiện gây chấn động giới khoa học được tìm thấy tại hang Tinshemet ở miền Trung nước này. Đó là những bộ hài cốt người cổ được chôn cất cách đây khoảng 100.000 năm, có thể là một trong những địa điểm chôn cất cổ xưa nhất từng được tìm thấy trên thế giới.
Phát hiện tại Tinshemet cho thấy các bộ hài cốt được chôn trong những hố nhỏ và sắp xếp cẩn thận trong tư thế thai nhi - một tư thế chôn cất phổ biến thời tiền sử. Những bộ hài cốt này được khai quật cùng với các hiện vật bí ẩn như sỏi bazan, mảnh xương động vật và đất son đỏ (ochre). Một số vật phẩm được mang từ nơi xa hàng trăm km khiến các nhà nghiên cứu tin rằng chúng được sử dụng trong nghi lễ tưởng niệm người chết, một bước tiến lớn trong suy nghĩ về tâm linh và nhận thức của loài người.
Giáo sư khảo cổ Yossi Zaidner, đồng Giám đốc dự án khai quật tại Tinshemet và là giảng viên Đại học Hebrew ở Jerusalem, cho biết đây là đầu tiên con người chứng kiến những hành vi mang tính nghi lễ như vậy.
Kể từ khi bắt đầu khai quật vào năm 2016, các nhà khảo cổ đã phát hiện hài cốt của 5 người cổ có niên đại từ 100.000-110.000 năm trước, thuộc thời Trung kỳ Đồ Đá Cũ. Trong số đó có 2 bộ xương gần như nguyên vẹn và 3 hộp sọ rải rác kèm theo các mảnh xương và răng. Một phát hiện đáng chú ý là hơn 500 mảnh đất son đỏ và cam - loại sắc tố được tạo ra bằng cách nung đá giàu sắt - cho thấy người tiền sử đã biết sử dụng vật liệu để trang trí hoặc biểu tượng hóa niềm tin.
Hang Tinshemet nằm khuất giữa những ngọn đồi đầy dơi ăn quả, trong một khu vực mà Giáo sư Zaidner mô tả là một trong 3 hoặc 4 địa điểm khảo cổ quan trọng nhất thế giới để nghiên cứu quá trình tiến hóa và hành vi của con người thời kỳ đồ đá. Phát hiện tại hang Tinshemet bổ sung cho các nghiên cứu trước đây tại 2 hang động Skhul và Qafzeh ở miền Bắc Israel, vốn được khai quật cách đây gần một thế kỷ. Tuy nhiên, nhờ công nghệ hiện đại, Tinshemet giúp củng cố niên đại và xác nhận rằng các nghi lễ chôn cất đã trở nên phổ biến trong thời kỳ này.
Một số nhà nghiên cứu cho rằng người Homo naledi ở Nam Phi có thể đã chôn người chết từ cách đây 200.000 năm. Tuy nhiên giả thuyết này vẫn còn gây tranh cãi do thiếu bằng chứng rõ ràng.
Việc khai quật hang Tinshemet sẽ còn tiếp tục trong nhiều năm tới khi các nhà khảo cổ tiếp tục bóc tách từng mảnh hiện vật. Tại cửa hang, một hộp sọ người đang dần hiện ra từ lớp trầm tích đá, nhưng sẽ phải mất nhiều năm nữa để có thể khai quật hoàn toàn.
