Phát hiện viêm xoang do nấm sau nhiều tháng đau đầu âm ỉ
Bệnh nấm mũi xoang, hay còn gọi là viêm xoang do nấm, là tình trạng nhiễm trùng xoang mũi do nấm xâm nhập. Đây là một trong những bệnh lý khó chẩn đoán vì triệu chứng dễ nhầm lẫn với viêm xoang thông thường.
Phát hiện nấm xoang bướm sau nhiều tháng đau đầu âm ỉ
Một bệnh nhân nữ 53 tuổi nhập viện trong tình trạng đau đầu âm ỉ kéo dài, không kèm nghẹt mũi hay chảy mũi. Thỉnh thoảng, bệnh nhân ngửi thấy mùi hôi thoang thoảng trong mũi. Trước đó, bà đã nhiều lần đi khám, uống thuốc, thậm chí nhập viện điều trị nhưng không cải thiện.
Kết quả chụp CT scan tại Bệnh viện 22-12 (Khánh Hòa) cho thấy xoang bướm bên trái bị lấp đầy bởi dịch và tổ chức nghi nấm, có các đốm cản quang đặc trưng. Nội soi mũi xoang, bác sĩ phát hiện tổ chức bất thường tại khe trên bên trái. Sau khi được tư vấn, bệnh nhân đồng ý phẫu thuật nội soi mũi xoang. Hậu phẫu, bệnh nhân hết đau đầu, cảm thấy nhẹ nhõm. Kết quả giải phẫu bệnh xác định là nấm Aspergillus.
Nguyên nhân gây viêm xoang do nấm
Viêm xoang do nấm là thể viêm xoang mạn tính đặc biệt do vi nấm gây ra. Bệnh thường có biểu hiện như đau đầu, đau mũi, chảy nước mũi hoặc chảy máu mũi… khiến nhiều người nhầm tưởng là bệnh hô hấp thông thường nên chậm trễ khám và điều trị.
Viêm xoang do nấm thường do hai nhóm chính: nấm mốc (phổ biến hơn) và nấm men. Bào tử nấm có mặt khắp nơi trong không khí và dễ xâm nhập vào xoang mũi, nhất là khi điều kiện cơ địa và môi trường thuận lợi.
Một số yếu tố nguy cơ gây viêm xoang do nấm
Dị dạng giải phẫu như vách ngăn lệch, polyp mũi, hẹp lỗ thông xoang.
Thường xuyên tiếp xúc bụi bẩn, hóa chất, đất trồng, môi trường ô nhiễm.
Khí hậu nóng ẩm (như Ấn Độ, Pakistan, Sudan, các nước Đông Nam Á) – thuận lợi cho nấm phát triển.
Suy giảm miễn dịch: bệnh nhân tiểu đường, ung thư đang hóa trị/xạ trị, HIV/AIDS, bệnh nhân ghép tạng dùng thuốc ức chế miễn dịch.
Cơ địa dị ứng, đặc biệt viêm mũi dị ứng hoặc hen phế quản.
Nấm Aspergillus là một tác nhân phổ biến gây bệnh viêm xoang, đặc biệt là ở những người có hệ miễn dịch suy yếu.
Biểu hiện viêm xoang do nấm
Các triệu chứng thường giống viêm xoang thông thường nhưng có dấu hiệu đặc trưng:
Nghẹt mũi kéo dài. Chảy dịch mũi đặc, màu vàng/xanh, đôi khi có mùi hôi. Giảm hoặc mất khứu giác.
Đau, áp lực vùng xoang (má, trán, giữa hai mắt).
Sốt (giai đoạn cấp tính).
Ở người suy giảm miễn dịch, bệnh có thể diễn tiến nặng với: Lồi mắt nên mắt bị đẩy ra trước. Da mặt đổi màu khiến da nhợt nhạt hoặc tím đen.
Tê bì da mặt. Căng tức quanh hốc mắt.
Giảm thị lực, thậm chí mù lòa khi nấm lan vào hốc mắt.
Các triệu chứng của viêm xoang do nấm thường khó phân biệt với các loại viêm xoang khác, do biểu hiện tương đối giống nhau. Vì vậy, người bệnh cần đi khám chuyên khoa Tai Mũi Họng càng sớm càng tốt khi có triệu chứng nghi ngờ viêm xoang.
Phòng ngừa viêm xoang do nấm
Khí hậu nóng ẩm ở nước ta thuận lợi cho nấm mốc phát triển, làm tăng nguy cơ mắc bệnh Tai Mũi Họng, trong đó có viêm xoang do nấm. Để phòng ngừa, cần:
Giữ vệ sinh mũi họng: rửa mũi bằng nước muối sinh lý, súc họng thường xuyên.
Đeo khẩu trang khi ra ngoài, nhất là nơi ô nhiễm, bụi bẩn, hóa chất.
Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, thoáng mát; hạn chế ẩm mốc.
Phơi khăn, chăn ga gối ngoài nắng; dùng máy hút ẩm/lọc không khí khi cần.
Kiểm soát bệnh nền: viêm xoang mạn, viêm mũi dị ứng, tiểu đường, suy giảm miễn dịch… và thăm khám định kỳ chuyên khoa Tai Mũi Họng.
Nội soi mũi xoang định kỳ để phát hiện sớm bất thường.
Tăng cường sức đề kháng: ăn uống đủ chất, ngủ đủ, vận động hợp lý.
Điều trị triệt để các bệnh hô hấp như viêm họng, cảm cúm, viêm amidan để tránh ảnh hưởng đến mũi xoang.
Nấm Aspergillus là một tác nhân phổ biến gây bệnh viêm xoang, đặc biệt là ở những người có hệ miễn dịch suy yếu. Nấm này có mặt trong môi trường và phát triển trong môi trường ẩm ướt, tạo thành khối nấm trong khoang xoang, gây tắc nghẽn và viêm nhiễm. Các triệu chứng bao gồm đau đầu, nghẹt mũi, chảy dịch mủ có mùi hôi và có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Aspergillus là nấm sợi, phần lớn sống hoại sinh trong đất, trên nhiều loại chất hữu cơ khác nhau, sinh ra rất nhiều bào tử, rụng định kì phát tán theo gió, do đó con người thường xuyên tiếp xúc với bào tử của nấm Aspergillus. Mặc dù con người thường xuyên tiếp xúc với bào tử của Aspergillus tuy nhiên chỉ có một số ít người mắc bệnh và những trường hợp bệnh nặng chỉ gặp ở người có suy giảm miễn dịch.
Đường xâm nhập chủ yếu là qua đường hô hấp, có thể nhiễm qua các tổn thương da như bỏng, trong khi phẫu thuật hoặc xây sát da, niêm mạc.
