Phát huy nghi lễ và trò chơi kéo co trong đời sống đương đại

Triển lãm "Chung một sợi dây" và tọa đàm quốc tế "Bảo vệ và phát huy nghi lễ và trò chơi kéo co trong đời sống đương đại" là hai trong số nhiều hoạt động của Liên hoan Nghi lễ và trò chơi kéo co 2023.

Sự kiện lần đầu tiên diễn ra tại Việt Nam do Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phối hợp với Hội Di sản Văn hóa Việt Nam và quận Long Biên tổ chức nhằm tăng cường kết nối và trao đổi giữa các cộng đồng thực hành di sản Nghi lễ và trò chơi kéo co tại Việt Nam và các quốc gia có di sản được ghi danh, lần đầu tiên tại Việt Nam.

Đại biểu cắt băng khai mạc triển lãm "Chung một sợi dây".

Diễn ra từ ngày 17 - 18/11/2023, Liên hoan có sự tham gia của gần 500 nghệ nhân và người thực hành Nghi lễ và trò chơi Kéo co đến từ các tỉnh Bắc Ninh, Lào Cai, Vĩnh Phúc, thành phố Hà Nội và thành phố Dangjin (tỉnh Chungcheongnam, Hàn Quốc). Liên hoan Nghi lễ và trò chơi kéo co 2023 bao gồm một chuỗi sự kiện diễn ra song song và đồng thời trong khuôn khổ Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023.

Tại sự kiện, TS Lê Thị Minh Lý - Phó Chủ tịch Hội Di sản văn hóa Việt Nam bày tỏ niềm vui và sự hãnh diện khi có mặt tại Đền Trấn Vũ - một di sản thiêng của Thủ đô Hà Nội và chứng kiến cuộc giao lưu vô cùng ý nghĩa giữa các cộng đồng kéo co của 4 tỉnh thành phố tại Việt Nam. Đó là cộng đồng kéo Hà Nội, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc và Lào Cai với cộng đồng Gijisi Dangjin, đại diện cho 6 cộng đồng kéo co tại Hàn Quốc.

Đại biểu tham quan và lắng nghe thuyết trình về trò chơi dân gian kéo co tại các cộng đồng tại Việt Nam và Hàn Quốc.

TS Lê Thị Minh Lý cho biết cách đây hơn 10 năm các nhà khoa học, các nhà quản lý văn hóa của 4 quốc gia là Cambodia, Hàn Quốc, Philippines và Việt Nam đã cùng với cộng đồng nghiên cứu nhận diện những giá trị di sản của Kéo co khu vực châu Á - Thái Bình Dương và thống nhất xây dựng hồ sơ đề cử UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Điều đó đã trở thành hiện thực vào năm 2015

"Chung một sợi dây" đó là thông điệp tuyệt vời mà tất cả các cộng đồng kéo co đều cảm nhận được ý nghĩa sâu sắc của nó. Sợi dây là biểu tượng của sự gắn kết cộng đồng, là sự kết nối giữa con người với thiên nhiên, là sự nối dài của những cánh tay, sự tiếp sức từ cộng đồng này đến cộng đồng khác. Chúng ta có thể ở cách xa nhau về địa lý song chúng ta có những điểm tương đồng làm nổi bật giá trị văn hóa đại diện của nhân loại.

"Cuộc triển lãm “Chung một sợi dây" là tiếng nói chung của các cộng đồng kéo co Hàn Quốc, Việt Nam, Philipines và Cambodia mà ở đó chúng ta nhìn thấy bức tranh đa dạng văn hóa trong sự thống nhất. Xin chúc mừng cộng đồng Gijisi Dangjin, cộng đồng Kéo co ngôi đền Trấn Vũ, phường Thạch Bàn - Long Biên (Hà Nội), cộng đồng kéo mỏ thôn Xuân Lai - Sóc Sơn (Hà Nội), cộng đồng kéo co Hữu Chấp - Bắc Ninh, cộng đồng kéo song Hương Canh - Vĩnh Phúc, cộng đồng kéo co người Tày Giáy tỉnh Lào Cai.

Đặc biệt xin chúc mừng hai cộng đồng mới được phát hiện trong quá trình nghiên cứu khảo sát là cộng đồng Hòa Loan - Vĩnh Phúc và cộng đồng kéo mỏ ở Ngải Khê - Phú Xuyên (Hà Nội). Hi vọng sự kiện này sẽ mở ra cơ hội mới để kết nối - các cộng đồng kéo co, để mở rộng hồ sơ ghi danh vào danh mục di sản văn hóa đại diện nhân loại", TS Lê Thị Minh Lý bày tỏ.

PGS. TS Đỗ Văn Trụ - Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam chia sẻ thêm, năm 2015, kéo co đã được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (Việt Nam, Campuchia, Hàn Quốc, Philippin) và trở thành môn thi đấu thể thao phổ biến hiện nay ở Việt Nam và một số nước trên thế giới.

Vì vậy, nghi lễ và trò chơi kéo co là một di sản văn hóa phi vật thể vô cùng quý giá, vừa là trò chơi hấp dẫn, vừa là nghi lễ thiêng liêng gắn kết với đời sống tinh thần, tâm linh và ước vọng tốt đẹp của cộng đồng. Nghi lễ và trò chơi kéo co còn như một sợi dây tượng trưng cho sự kết nối của cộng đồng, hết sức phong phú, đa dạng, với những sắc thái riêng của mỗi quốc gia và các vùng miền khác nhau, đó là sự đa dạng văn hóa.

Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đến từ các cộng đồng của Việt Nam và Hàn Quốc với các ý kiến tâm huyết đóng góp về việc bảo tồn, phát huy và giá trị của trò chơi dân gian độc đáo này trong đời sống đương đại.

Phương Bùi