Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số: Làm thực chất, đem lại hiệu quả thực tế

Cuộc họp kết hợp trực tuyến tới các điểm cầu trên toàn quốc. Tổng Bí thư Tô Lâm chủ trì Hội nghị.

Cùng dự có các đồng chí: Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; Trần Cẩm Tú, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Trung ương Đảng, thành viên Ban Chỉ đạo.

Báo cáo tại Hội nghị cho thấy, các cơ quan của Đảng, Quốc hội và Chính phủ đã tích cực xây dựng, trình và ban hành một khối lượng lớn văn bản luật, nghị định, thông tư liên quan đến khoa học, công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nhiều chính sách mang tính đột phá đã được hoàn thiện, góp phần tháo gỡ những rào cản lâu nay, tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số nhất là về phân cấp, phân quyền, hợp tác công - tư, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát và thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu.

Quang cảnh Hội nghị. Ảnh: nhandan.vn

Nguồn lực cho KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được tăng cường, ngân sách đã đảm bảo ở mức 3%. Chuyển đổi số quốc gia tiếp tục có bước tiến mới, các nền tảng quốc gia trọng yếu như Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cổng Dịch vụ công quốc gia, ứng dụng định danh điện tử VNeID, cùng một số nền tảng chuyên ngành đã được vận hành và bước đầu phát huy hiệu quả, nhất là trong bối cảnh mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào vận hành…

Tỷ lệ hồ sơ trực tuyến chuyển biến tích cực; nhiều thủ tục hành chính được đơn giản hóa, giúp tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời nâng cao minh bạch và hiệu quả quản lý nhà nước…

Phát biểu kết luận Hội nghị, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, năm 2026 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, với các yêu cầu đặt ra rất cao để hiện thực hóa 2 mục tiêu 100 năm của đất nước. Ngay đầu nhiệm kỳ, Ban Chấp hành Trung ương Đảng sẽ ban hành 2 Nghị quyết chiến lược về chuyển đổi mô hình phát triển đất nước dựa trên KHCN và Nghị quyết về các giải pháp chiến lược huy động nguồn lực để tăng trưởng 2 con số. Điều đó cho thấy vai trò đặc biệt quan trọng, mang tính nền tảng và cốt lõi của KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đây không còn là sự lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc để phát triển nhanh và bền vững đất nước trong giai đoạn tới.

Định hướng nhiệm vụ thời gian tới, Tổng Bí thư nêu rõ, thống nhất xác định phương châm của năm 2026 là “Hành động đột phá, lan tỏa kết quả”. Năm 2025, hoàn thành giai đoạn “khởi động, chạy đà”, năm 2026 phải chuyển ngay sang “tăng tốc”. Điều quyết định trong giai đoạn này là năng lực tổ chức thực hiện, là kỷ luật hành động, là kết quả đầu ra. Mỗi Bộ, ngành, địa phương cần chuyển từ cách làm theo kế hoạch sang cách làm theo mục tiêu và sản phẩm; từ báo cáo tiến độ sang báo cáo hiệu quả; từ “có làm” sang “làm đến nơi đến chốn”.

Các cơ quan Trung ương và địa phương cần quán triệt sâu sắc tinh thần này; ưu tiên bố trí đầy đủ, kịp thời nguồn lực cho hạ tầng, dữ liệu, công nghệ chiến lược và nhân lực chất lượng cao; đồng thời có cơ chế kiểm soát bảo đảm hiệu quả trong đầu tư thực hiện.

Cấp ủy đảng và người đứng đầu, các cấp ủy, tổ chức Đảng, nhất là người đứng đầu các Bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị phải phát huy vai trò, nhận thức rõ trách nhiệm của mình; nắm vững nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị, địa phương mình và trực tiếp quán xuyến, chỉ đạo, chịu trách nhiệm về tiến độ và kết quả, đồng thời đưa kết quả thực hiện vào tiêu chí đánh giá, thi đua, khen thưởng và xử lý trách nhiệm khi chậm trễ.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo Hội nghị. Ảnh: nhandan.vn

Tổng Bí thư yêu cầu tập trung chỉ đạo những nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi, tạo chuyển biến lan tỏa; giao Cơ quan Thường trực rà soát chương trình công tác, xác định cụ thể những nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi cần tập trung chỉ đạo và bố trí nguồn lực thực hiện, nhất là các nhiệm vụ về cụ thể hóa Khung kiến trúc tổng thể quốc gia số, Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia; hoàn thiện hạ tầng, xây dựng các nền tảng, cơ sở dữ liệu, phát triển công nghệ chiến lược, phát triển nhân lực công nghệ cao…

Riêng nhiệm vụ hoàn thiện thể chế, các Bộ, cơ quan khẩn trương ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản hướng dẫn thi hành các Luật đã được Quốc hội thông qua trong năm 2025 bảo đảm văn bản có hiệu lực thi hành đồng bộ với các luật, hoàn thành chậm nhất trong Quý I/2026.

Tổng Bí thư đề nghị, đẩy mạnh phát triển các ứng dụng, sản phẩm cụ thể phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và người dân. Mọi chính sách, nền tảng và dịch vụ, tiện ích phải đáp ứng yêu cầu phục vụ người dân và doanh nghiệp; sự hài lòng của người dân doanh nghiệp là thước đo kết quả thực hiện; làm thực chất, không hình thức, đem lại hiệu quả thực tế; tăng cường chuyển đổi số gắn với cải cách hành chính và tinh gọn bộ máy, vận hành có hiệu quả chính quyền địa phương 2 cấp, cắt giảm thủ tục hành chính và cung cấp dịch vụ công trực tuyến. Đồng thời, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong khu vực công thông qua phân cấp, chuẩn hóa quy trình, số hóa toàn diện và tạo điều kiện để Bộ, ngành, địa phương chủ động khai thác dữ liệu và vận hành hiệu quả các nền tảng số dùng chung.

Các đại biểu dự hội nghị. Ảnh: nhandan.vn

Nhấn mạnh việc tập trung nguồn lực cho công nghệ chiến lược và thương mại hóa sản phẩm; thúc đẩy KHCN và đổi mới sáng tạo dựa trên sự liên kết chặt chẽ giữa Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp… Tổng Bí thư nhấn mạnh, Nhà nước phải đóng vai trò kiến tạo, tháo gỡ rào cản, đồng thời là những “khách hàng” đầu tiên đặt hàng các sản phẩm, dịch vụ và giải pháp về KHCN, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tạo thị trường khởi đầu cho những kết quả nghiên cứu, sáng chế, ứng dụng công nghệ mới, tạo động lực cho doanh nghiệp, viện, trường.

Tổng Bí thư cũng lưu ý, đầu tư lớn cho mục tiêu lớn nhưng phải hiệu quả, nếu không kiểm soát chặt chẽ sẽ có nguy cơ tạo nên những lãng phí khổng lồ (lãng phí tài chính, lãng phí nguồn lực, lãng phí tài nguyên con người, thậm chí cả lãng phí cơ hội…); do đó cần sớm nhận diện để có các giải pháp phòng tránh.

Tổng Bí thư đề nghị, ngay sau Hội nghị này, Văn phòng Trung ương Đảng chủ trì, phối hợp với các cơ quan xây dựng Chương trình công tác 2026 của Ban Chỉ đạo, trong đó làm rõ các nội dung đột phá về phát triển KHCN đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong các ngành, lĩnh vực, tạo cơ sở thúc đẩy tăng trưởng kinh tế 2 con số. Đối với Chính phủ, cần tập trung chỉ đạo thúc đẩy mạnh mẽ việc thực hiện chuyển đổi số toàn diện trên các lĩnh vực: Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. Việc xây dựng chương trình, kế hoạch công tác 2026 phải hoàn thành trước ngày 10/01/2026.

Tổng Bí thư khẳng định, Nghị quyết số 57 đã mở ra một thời kỳ mới cho đất nước, đặt KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số vào vị trí trung tâm của chiến lược phát triển. Năm 2025, đã thiết lập nền móng thể chế vững chắc; năm 2026 phải là năm hành động đột phá, chuyển từ nền tảng sang kết quả, từ chính sách sang sản phẩm, từ ý tưởng sang giá trị thực tế cho người dân và doanh nghiệp. Toàn hệ thống chính trị hành động ngay, mỗi đồng chí, mỗi cơ quan, mỗi địa phương phải xác định rõ trách nhiệm, huy động nguồn lực, triển khai quyết liệt để biến mục tiêu thành hiện thực, góp phần đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững

Khánh Chi