Phát triển mô hình chăm sóc tích hợp, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chăm sóc người cao tuổi

Ngày 27 và 28/3/2025, Bệnh viện Hữu Nghị tổ chức Hội nghị khoa học quốc tế Bệnh viện Hữu Nghị năm 2025 với chủ đề "Tiếp cận đa chuyên ngành trong quản lý bệnh nhân cao tuổi: Hiện tại và tương lai".

Sự kiện quy tụ đông đảo chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước, cùng tham gia thảo luận tại các phiên chuyên đề về chính sách y tế, các bệnh lý phổ biến ở người cao tuổi (như ung thư, tim mạch, các bệnh mạn tính…), đặc biệt là vai trò ngày càng quan trọng của dược lâm sàng trong sử dụng thuốc an toàn, hợp lý.

Một người cao tuổi mắc từ 3 đến 4 bệnh mạn tính kèm theo

Phát biểu tại lễ khai mạc hội nghị, GS.TS Trần Văn Thuấn – Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh: "Tiếp cận đa chuyên ngành trong quản lý bệnh nhân cao tuổi: Hiện tại và tương lai" là một chủ đề mang tính thời sự và có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa dân số với tốc độ nhanh.

Từ năm 2011, Việt Nam bắt đầu quá trình già hóa dân số và là một trong số các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Dự kiến đến năm 2038, Việt Nam sẽ trở thành quốc gia có dân số già, đây là thách thức rất lớn đối với hệ thống y tế, an sinh và kinh tế xã hội nói chung.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn phát biểu tại hội nghị.

Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, người cao tuổi Việt Nam đang đối mặt với gánh nặng bệnh tật kép: vừa là hậu quả tích lũy của các bệnh lý mãn tính không lây như tim mạch, đái tháo đường, ung thư, loãng xương, sa sút trí tuệ…; vừa có nguy cơ cao gặp phải các tình trạng suy giảm chức năng, biến chứng điều trị, lệ thuộc thuốc và giảm chất lượng sống. Trung bình, một người cao tuổi mắc từ 3 đến 4 bệnh mạn tính kèm theo.

Chính vì vậy, Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng, tiếp cận đa chuyên ngành trong chăm sóc và điều trị bệnh nhân cao tuổi là xu hướng tất yếu, nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe toàn diện, liên tục và cá thể hóa cho người cao tuổi.

"Mô hình này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa như nội, tim mạch, ung bướu, thần kinh, tâm thần, phục hồi chức năng, dinh dưỡng, dược lâm sàng, điều dưỡng… từ khâu dự phòng, sàng lọc sớm, chẩn đoán, điều trị, chăm sóc tại bệnh viện, phục hồi chức năng và chăm sóc tại nhà, tại cộng đồng" – Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nói.

Nhiều vấn đề "nóng" về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi được các chuyên gia chia sẻ tại hội nghị.

Trong những năm qua, Bộ Y tế đã và đang xây dựng nhiều chính sách, chiến lược nhằm thích ứng với già hóa dân số, trong đó có Chiến lược quốc gia về người cao tuổi đến năm 2025, Chương trình Hành động quốc gia về người cao tuổi giai đoạn 2021-2030, các chương trình chăm sóc dài hạn và phục hồi chức năng, định hướng phát triển y học gia đình, y học cộng đồng và hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu, cũng như tăng cường đào tạo nguồn nhân lực y tế có năng lực chăm sóc người cao tuổi.

Tuy nhiên, để đạt được kết quả bền vững, Thứ trưởng nêu rõ cần tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, phát triển mô hình chăm sóc tích hợp, ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, và đặc biệt là sự phối hợp liên ngành – không chỉ trong y tế mà cả trong các lĩnh vực bảo trợ xã hội, chính sách an sinh, đào tạo, và cộng đồng.

Chăm sóc người cao tuổi cần quan tâm cả phục hồi chức năng, chăm sóc tinh thần

Theo TS.BS Nguyễn Thế Anh - Giám đốc Bệnh viện Hữu Nghị, tại Việt Nam, tỷ lệ người cao tuổi đang tăng nhanh chóng. Hiện, số người cao tuổi chiếm khoảng 12% dân số, con số này dự kiến sẽ tăng lên 25% vào năm 2050. Già hóa dân số đặt ra những thách thức lớn đối với hệ thống y tế và xã hội.

Người cao tuổi thường mắc nhiều bệnh mạn tính cùng lúc, điển hình như bệnh tim mạch, đái tháo đường, thoái hóa thần kinh, loãng xương và ung thư. Không chỉ vậy, họ còn đối mặt với tình trạng suy giảm chức năng, mất khả năng tự chăm sóc, dẫn đến nhu cầu ngày càng tăng về dịch vụ y tế dài hạn, chăm sóc tại nhà và các chính sách hỗ trợ xã hội.

TS.BS Nguyễn Thế Anh - Giám đốc Bệnh viện Hữu Nghị cho rằng, việc nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi không chỉ đơn thuần là điều trị bệnh mà còn phải bao gồm các yếu tố như dự phòng, phục hồi chức năng, chăm sóc tinh thần và hỗ trợ xã hội.

"Một thực tế đáng chú ý là mặc dù tuổi thọ trung bình ngày càng tăng, nhưng số năm sống khỏe mạnh không tỷ lệ thuận với điều đó. Nhiều người cao tuổi phải sống với bệnh tật, giảm sút chất lượng sống, gây áp lực lớn lên gia đình và hệ thống y tế. Vì vậy, việc nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi không chỉ đơn thuần là điều trị bệnh mà còn phải bao gồm các yếu tố như dự phòng, phục hồi chức năng, chăm sóc tinh thần và hỗ trợ xã hội" - Giám đốc Bệnh viện Hữu Nghị cho biết thêm.

Tại hội nghị lần này, các chuyên gia sẽ tập trung trao đổi về các nội dung như: Xu hướng già hóa dân số và tác động đến hệ thống y tế toàn cầu – Những bài học kinh nghiệm từ các quốc gia có hệ thống chăm sóc sức khỏe người cao tuổi phát triển; Cập nhật các tiến bộ trong chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh lý tim mạch, ung bướu, thận học, dược học... ở người cao tuổi; Ứng dụng công nghệ số trong quản lý bệnh tật và chăm sóc dài hạn, bao gồm trí tuệ nhân tạo, y tế từ xa, hồ sơ sức khỏe điện tử và các thiết bị hỗ trợ thông minh; Mô hình chăm sóc toàn diện cho người cao tuổi, từ bệnh viện đến cộng đồng, kết hợp giữa y học hiện đại và y học cổ truyền; Chính sách và chiến lược quản lý y tế cho người cao tuổi – Vai trò của các nhà quản lý, các tổ chức y tế và sự phối hợp giữa bệnh viện, nhà nước và xã hội…

Theo các chuyên gia, những vấn đề này sẽ mở ra nhiều cơ hội mới, góp phần xây dựng một hệ thống chăm sóc sức khỏe bền vững hơn cho người cao tuổi tại Việt Nam.

Chăm sóc cho bệnh nhân cao tuổi tại Bệnh viện Hữu Nghị.

Dương Hải