Phát triển thị trường khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo
Không chỉ có vai trò then chốt trong việc thúc đẩy hoạt động khoa học, công nghệ (KHCN) và đổi mới sáng tạo (ĐMST), thị trường KH và CN còn góp phần nâng cao năng suất lao động, chất lượng hàng hóa, dịch vụ và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Thời gian qua, tỉnh đã nỗ lực thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển thị trường KH và CN với trọng tâm là phát huy vai trò trung tâm của doanh nghiệp trong đẩy mạnh các hoạt động ứng dụng KH và CN, đầu tư nghiên cứu, phát triển ý tưởng, hoàn thiện, sáng tạo công nghệ mới… Mặc dù đã chú trọng phát triển nhưng thị trường KH và CN của tỉnh vẫn còn nhiều hạn chế, đòi hỏi cần có sự tiếp sức để không bị mất cân đối giữa cung và cầu...
Trung tâm Ứng dụng, dịch vụ Khoa học và Công nghệ tổ chức hoạt động kết nối cung - cầu khoa học và công nghệ giúp thúc đẩy hợp tác doanh nghiệp và nhà nghiên cứu.
Từ khi HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 77/2022/NQ-HĐND về “Quy định một số chính sách hỗ trợ tài chính trong hoạt động KH và CN và hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh Nam Định”, Sở KH và CN và các sở, ngành liên quan đã hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tăng cường quảng bá hình ảnh, sản phẩm hàng hóa, dịch vụ trong các hoạt động thương mại, tăng vị thế, khả năng cạnh tranh trên thị trường; hỗ trợ thiết kế xây dựng website quảng bá sản phẩm hỗ trợ các doanh nghiệp kết nối, giới thiệu sản phẩm đến người tiêu dùng một cách nhanh nhất. Sở KH và CN thường xuyên tư vấn, hướng dẫn các doanh nghiệp nghiên cứu, hoàn thiện, làm chủ công nghệ đồng thời tích cực thực hiện và phối hợp thực hiện các nhiệm vụ KH và CN để hoàn thiện công nghệ, tạo ra sản phẩm mới có sức cạnh tranh trên thị trường. Thực hiện tốt công tác quản lý 4 doanh nghiệp KH và CN, 20 tổ chức KH và CN được cấp giấy chứng nhận. Đồng thời đẩy mạnh mô hình hợp tác “Ba nhà” (Nhà nước - Nhà doanh nghiệp - Nhà trường/viện nghiên cứu). Thời gian qua, Sở KH và CN đã tổ chức nhiều hội thảo về đổi mới công nghệ và trình diễn công nghệ. Nổi bật là cuối tháng 11/2024 đã tổ chức thành công chuỗi kết nối cung - cầu công nghệ với nhiều sự kiện thúc đẩy hoạt động ứng dụng, đổi mới công nghệ, chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật, góp phần kết nối, xúc tiến KHCN, nâng cao năng lực và tăng khả năng cạnh tranh, giúp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Trong đó, tại hội nghị “Kết nối đầu tư kinh doanh hợp tác cùng phát triển” diễn ra chương trình kết nối cung - cầu công nghệ giữa các đơn vị có sản phẩm, giải pháp công nghệ: Phương tiện đo điện tim - điện não, phương tiện đo khúc xạ mắt, phương tiện đo tiêu cự kính mắt, tủ nhiệt, máy ly tâm, các loại cân; Thiết bị, dụng cụ điện dùng trong lĩnh vực hệ thống điện, trạm biến áp điện lực (máy biến áp, chống sét van, máy biến dòng, cáp điện, bộ chuyển đổi điện năng...); Hệ thống xử lý nước thải và hệ thống xử lý nước dùng trong sinh hoạt bằng Công nghệ MET; Giải pháp phần mềm cho doanh nghiệp; Ứng dụng công nghệ sáng và điều khiển IoT trong sản xuất nông nghiệp công nghệ cao; Giải pháp công nghệ xử lý chất thải rắn để giảm phát thải khí nhà kính; Giải pháp công nghệ vi sinh trong sản xuất chế phẩm sinh học ứng dụng trong nông nghiệp và môi trường; Kỹ thuật trồng lúa không cày xới tuần hoàn dinh dưỡng tại chỗ… với các cơ sở y tế, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh đã thúc đẩy hoạt động chuyển giao, đổi mới công nghệ, thương mại hóa và ứng dụng các thành tựu KH và CN hiện đại, lành mạnh hóa thị trường KHCN và môi trường kinh doanh.
Bên cạnh đó, Sở KH và CN đã tổ chức Hội chợ “Công nghệ và thiết bị” với 50 gian hàng của gần 50 đơn vị tham gia là các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp trên địa bàn trong và ngoài tỉnh, các tổ chức khoa học có các sản phẩm như: công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao, dược phẩm, vi sinh, sản phẩm OCOP địa phương, sản phẩm doanh nghiệp khởi nghiệp... Tại Hội chợ, các đơn vị, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh sản xuất về công nghệ đã trưng bày, giới thiệu, quảng bá những thiết bị, công nghệ, máy móc, sản phẩm OCOP, sản phẩm khởi nghiệp trong các lĩnh vực đến gần hơn với người dân, khách hàng có nhu cầu, tìm kiếm ứng dụng công nghệ vào hoạt động sản xuất, kinh doanh. Hiện nay, Sàn giao dịch công nghệ, thiết bị và hỗ trợ khởi nghiệp đặt tại Trung tâm Ứng dụng, dịch vụ KH và CN (Sở KH và CN) đang tiếp tục duy trì, vận hành tốt hệ thống thông tin, công nghệ thông tin, phần mềm, cơ sở dữ liệu KH và CN. Năm 2024, Trung tâm đã cập nhật 52 tin, bài và 73 ảnh lên website sàn trực tuyến ndtex.vn; kiểm tra, phê duyệt 310 sản phẩm công nghệ, thiết bị chào bán và 52 sản phẩm công nghệ, thiết bị chào mua lên sàn trực tuyến. Đây là một trong những giải pháp thiết thực hỗ trợ doanh nghiệp thúc đẩy chuyển giao, đổi mới công nghệ, thiết bị; duy trì, mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh, nâng cao sức cạnh tranh, chiếm lĩnh thị trường trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, từng bước thiết lập thị trường KH và CN, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh.
Nỗ lực thực hiện đồng bộ các giải pháp, thị trường KH và CN ở tỉnh đang từng bước hình thành góp phần thúc đẩy ĐMST và hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp. Tuy nhiên, thị trường KH và CN ở tỉnh vẫn chưa phát triển toàn diện, chưa tạo liên kết thành mạng lưới để hỗ trợ các dịch vụ trên thị trường. Sự liên thông giữa thị trường KH và CN của tỉnh với các tỉnh khác, với nước ngoài còn hạn chế. Trong khi đó, nhu cầu ĐMST của các doanh nghiệp ngày càng tăng. Hầu hết doanh nghiệp ở tỉnh có quy mô nhỏ và vừa, chưa có đủ năng lực để chủ động tìm kiếm và tiếp cận các thông tin về nguồn cung công nghệ cũng như chưa tích lũy đủ các nguồn lực để tiếp nhận công nghệ mới, công nghệ cao. Do vậy, việc chủ động tham gia thị trường KH và CN của doanh nghiệp còn hạn chế.
Thời gian tới, Sở KH và CN cùng các sở, ngành liên quan tiếp tục tham mưu UBND tỉnh hoàn thiện các chính sách về thị trường KH và CN, thúc đẩy các giao dịch hàng hóa KH và CN; chính sách tài chính hỗ trợ hoạt động KHCN và hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST của tỉnh. Tổ chức điều tra, thống kê, đánh giá nhu cầu công nghệ, năng lực giải mã, hấp thụ, làm chủ công nghệ của doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho nghiên cứu và phát triển, hỗ trợ doanh nghiệp thành lập tổ chức, doanh nghiệp KH và CN. Xây dựng chương trình hợp tác, kết nối về khoa học với các viện nghiên cứu, trường đại học đầu ngành nhằm liên kết với các nhà khoa học để đặt hàng công nghệ, chuyển giao kết quả nghiên cứu mới trên cơ sở tổng hợp nhu cầu công nghệ của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Đề xuất các chương trình, nhiệm vụ KH và CN cấp quốc gia, cấp tỉnh theo hướng lấy doanh nghiệp làm trung tâm, gắn với chuỗi giá trị sản phẩm, tạo giá trị gia tăng, nâng cao chất lượng và số lượng nguồn cung hàng hóa KH và CN trên thị trường. Hỗ trợ, thúc đẩy chuyển giao công nghệ; nhập khẩu, giải mã các công nghệ cao, công nghệ tiên tiến, công nghệ sạch. Hỗ trợ thương mại hóa kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ. Xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin về công nghệ mới, sản phẩm công nghệ; các kênh tìm kiếm và chuyển giao công nghệ ở trong và nước ngoài; mạng lưới chuyên gia công nghệ để các cơ quan quản lý và các doanh nghiệp tại địa phương khai thác, sử dụng... Đồng thời tiếp tục phát triển các tổ chức trung gian, tăng cường hoạt động xúc tiến thị trường KH và CN. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, truyền thông, hội nhập quốc tế và phát triển đồng bộ hệ thống hạ tầng của thị trường KH và CN.
