Philippines và Indonesia tạm ngừng nhập khẩu gạo, Bộ NN&MT họp gấp
Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định, việc Philippines và Indonesia tạm ngừng nhập khẩu gạo từ đầu tháng 9, trong ngắn hạn xuất khẩu gạo của Việt Nam không bị ảnh hưởng đáng kể.
Ngày 11-9, Bộ NN&MT tổ chức cuộc họp với các hiệp hội, doanh nghiệp xuất khẩu gạo để bàn giải pháp trước thông tin Philippines và Indonesia tạm ngừng nhập khẩu gạo từ đầu tháng 9.
Doanh nghiệp khẳng định ‘cứ có gạo là thu mua’
Tại cuộc họp, các doanh nghiệp và hiệp hội đều nhấn mạnh rằng nông dân không cần lo lắng về đầu ra của hạt lúa. Nông dân cứ thu hoạch, các doanh nghiệp sẽ tiến hành thu mua.

Bà Nguyễn Thị Thu Hương, Giám đốc kinh doanh Công ty Chơn Chính tại Đồng Tháp kiến nghị Bộ NN&MT gửi công hàm đề nghị cho phép xuất khẩu những hợp đồng gạo đã mở L/C và đặt cọc trước ngày 6-8, để giải phóng tồn kho cho doanh nghiệp. Ảnh: Bảo Thắng.
Bà Bùi Thị Thanh Tâm, Chủ tịch Vinafood1, khẳng định, ‘cứ dân có gạo là mua’. Lượng tồn kho hàng trăm nghìn tấn đang được doanh nghiệp nhà nước tạm trữ, góp phần giữ nguồn hàng và ổn định giá.
Ông Trần Tấn Đức, Thành viên HĐQT Tổng công ty Lương thực Miền Nam, cũng cho biết sau cú giảm giá ngắn hạn, giá lúa đã phục hồi nhờ nhập khẩu từ châu Phi và hoạt động thu mua dự trữ quốc gia. Tới ngày 11-9, lúa chất lượng cao đã vượt 6.000 đồng/kg, lúa thường giữ mức 5.000 đồng/kg.
Ông Phạm Thái Bình, Chủ tịch HĐQT kiêm Phó Tổng giám đốc Trung An, đánh giá vụ hè thu cơ bản đã thu hoạch xong, việc Philippines tạm ngừng nhập khẩu không ảnh hưởng nhiều tới kế hoạch xuất nhập khẩu.
Ngoài ra, một số doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ hỗ trợ xuất khẩu, giải phóng tồn kho trong thời gian sớm để giữ uy tín với đối tác quốc tế. Bà Nguyễn Thị Thu Hương, Giám đốc kinh doanh Công ty Chơn Chính tại Đồng Tháp kiến nghị Bộ NN&MT gửi công hàm đề nghị cho phép xuất khẩu những hợp đồng gạo đã mở L/C và đặt cọc trước ngày 6-8, để giải phóng tồn kho cho doanh nghiệp.
Bổ sung 5 tham tán nông nghiệp xúc tiến thương mại sang châu Phi, Nam Mỹ…
Theo Bộ NN&MT, đến hết tháng 8, cả nước đã thu hoạch 3,13 triệu ha lúa, đạt sản lượng 20,52 triệu tấn. Phần còn lại của năm chủ yếu tập trung ở vụ thu đông với kế hoạch gieo hơn 708.000 ha tại Nam Bộ.
Dự kiến 4 tháng cuối năm sản lượng lúa đạt thêm 13,8 triệu tấn, trong đó đồng bằng sông Cửu Long đóng góp khoảng 6 triệu tấn – lợi thế đặc thù mà các nước trong khu vực không có. Đây được coi là “đệm an toàn” cho xuất khẩu, nhất là khi Philippines có truyền thống tăng nhập khẩu dịp cuối năm.

Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định, trong ngắn hạn, xuất khẩu gạo của Việt Nam không bị ảnh hưởng đáng kể. Ảnh: Bảo Thắng
Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh mục tiêu kép, bảo đảm an ninh lương thực trong nước và duy trì giá trị xuất khẩu, với nguyên tắc sản xuất bám nhu cầu, liên kết chặt chẽ và giảm chi phí. Chương trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao, giảm phát thải tại đồng bằng sông Cửu Long đang triển khai ở 11 địa phương với hơn 320.000 ha đăng ký, giúp tăng năng suất 5–10% và giảm chi phí 10–20%.
Kết luận cuộc họp, Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng khẳng định, trong ngắn hạn, xuất khẩu gạo của Việt Nam không bị ảnh hưởng đáng kể.
Lãnh đạo Bộ NN&MT cho biết sẽ báo cáo Thủ tướng chỉ đạo các ngân hàng ưu đãi tín dụng, hỗ trợ cơ cấu lại nợ, tháo gỡ vướng mắc về hoàn thuế VAT. Đồng thời đã bổ sung thêm 5 tham tán nông nghiệp tại các thị trường trọng điểm để đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng đầu ra sang châu Phi, Nam Mỹ.
Về dài hạn, Bộ sẽ điều chỉnh kế hoạch xuất khẩu hằng năm linh hoạt theo nhu cầu thị trường quốc tế, tránh lệ thuộc vào một số thị trường lớn, đồng thời nghiên cứu kỹ nhu cầu từng khu vực để doanh nghiệp sản xuất theo “khẩu vị” riêng. Ông dẫn chứng, giá gạo tại Nhật Bản hiện ở mức 7.000 – 8.000 USD/tấn, cho thấy dư địa nâng giá trị gạo Việt là rất lớn nếu có chiến lược phù hợp.
Song song đó, Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao ở Đồng bằng sông Cửu Long sẽ được đẩy mạnh nhằm cải thiện giống, nâng chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu gạo Việt, qua đó giúp nông dân tăng thêm thu nhập.
Quyền Bộ trưởng cũng lưu ý công tác thông tin tuyên truyền phải kịp thời, chính thống, tránh gây hoang mang và tạo kẽ hở cho tình trạng ép giá nông dân.
Theo Bộ NN&MT, nhu cầu tiêu thụ gạo toàn cầu đạt khoảng 455 triệu tấn/năm, trong đó lượng gạo nhập khẩu khoảng 65 triệu tấn.
Việt Nam hiện là một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới với hơn 8 triệu tấn trong năm 2024, kim ngạch gần 6 tỉ USD. Năm 2025, dự kiến tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt khoảng 70 tỉ USD, riêng gạo khoảng 9 triệu tấn nhưng kim ngạch ước chỉ hơn 5 tỉ USD do giá giảm.
So với tổng nhu cầu nhập khẩu toàn cầu, gạo Việt Nam chiếm khoảng 13–14%. Dù tỷ trọng chưa lớn, sản phẩm của Việt Nam được đánh giá cao về chất lượng, giá cạnh tranh và hiện đã có mặt tại 150 quốc gia, trong đó Philippines chiếm trên 40%.