Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định: Chọn mục tiêu để bảo đảm phát triển đột phá

Thực hiện đồng bộ giải pháp trung và dài hạn

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành rất nhiều cơ chế, chính sách mới và tại Kỳ họp này, Quốc hội sẽ cụ thể hóa các chủ trương, xem xét thông qua Chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 - 2035 và chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035. Và sẽ có một Chương trình mục tiêu quốc gia nữa được gộp lại từ 3 Chương trình là Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại Tổ 9

“Như vậy chúng ta đồng bộ một hệ thống các Chương trình mục tiêu quốc gia có tính liên kết chặt chẽ với nhau để phát triển toàn diện. Và tất nhiên các chương trình mục tiêu quốc gia này đặt ra mục tiêu rất cao trong khi nguồn lực của quốc gia và nguồn lực của các địa phương còn có hạn, cho nên chúng ta đang đứng trước mâu thuẫn giữa nguồn lực và mục tiêu”, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu vấn đề.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ, đặt trong bối cảnh tổng thể vừa qua cả nước tiến hành “sắp xếp lại giang sơn”, tinh giản bộ máy hệ thống chính trị, giảm số người làm việc và giảm chi thường xuyên để dành nguồn lực tăng đầu tư, trong tăng đầu tư có kinh phí tăng đầu tư cho các nhiệm vụ trọng tâm, bao gồm các Chương trình mục tiêu quốc gia. Nhưng trong điều kiện nguồn lực của cả Trung ương và địa phương có hạn, thì phải tính toán một cách kỹ lưỡng; phải có sự rà soát tổng thể để các Chương trình đạt mục tiêu giai đoạn 5 năm tới, cùng với đó nguồn vốn của Trung ương và địa phương chi phải tương thích với nhau.

Chương trình mục tiêu quốc gia là chương trình đầu tư công theo Luật Đầu tư công, dùng vốn đầu tư công và vốn đầu tư công chia thành vốn đầu tư và vốn chi thường xuyên.

Toàn cảnh phiên thảo luận tại Tổ 9

Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, vốn đầu tư công thì chi cho công lập và chi cho con người chứ không chi cho dân lập, đây cũng là một vấn đề mâu thuẫn.

Do đó, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, Chương trình mục tiêu quốc gia cần tập trung vào những nội dung lớn mang tính toàn quốc; tập trung đầu tư vào một thời gian và một số nhiệm vụ trọng tâm nên không thể bao phủ hết được. Tuy nhiên, phải chọn mục tiêu để bảo đảm phát triển đột phá, chi đặc biệt dành cho những mục tiêu đặc biệt.

Quan tâm đến chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035, ĐBQH Đoàn Thị Thanh Mai (Hưng Yên) đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, hoàn thiện các giải pháp cần tập trung để giải quyết, khắc phục tồn tại, hạn chế, những vấn đề cấp bách cần đầu tư công của quốc gia.

ĐBQH Đoàn Thị Thanh Mai (Hưng Yên) phát biểu

Cùng với đó, thực hiện đồng bộ các giải pháp, đặc biệt là các giải pháp trung và dài hạn có tính bền vững nhằm cải thiện nguồn nhân lực y tế cơ sở, trong đó chú trọng nhân lực y tế cấp xã; rà soát phạm vi và các nội dung liên quan đến các Chương trình mục tiêu quốc gia khác.

Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai cũng đề nghị, cần tăng cường các giải pháp để giám sát việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng bền vững như: xóa đói giảm nghèo, bảo đảm an ninh lương thực và dinh dưỡng tốt, sức khỏe và cuộc sống tốt; cải thiện tiếp cận nước sạch, giảm nguy cơ bệnh tật liên quan đến môi trường; cải thiện khả năng chống chịu của hệ thống y tế trước thách thức do biến đổi khí hậu.

Rà soát để đưa vào những nhiệm vụ đột phá

Cho rằng cần thay đổi tư duy xây dựng các Chương trình mục tiêu quốc gia, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) nêu rõ, hiện nay khi xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia phải tránh dàn trải và tập trung vào trọng tâm, trọng điểm để giải quyết đúng “nút thắt”. Và trong Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035 thì “nút thắt” là vấn đề sức khỏe và dân số.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) phát biểu

Chương trình mục tiêu này gồm 5 dự án thành phần, rất nhiều tiểu dự án và rất nhiều các hoạt động cụ thể, từ đầu tư cơ sở hạ tầng, truyền thông, tầm soát, đào tạo, chăm sóc người cao tuổi cho đến dinh dưỡng...

Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, không phải tất cả các hoạt động này đều cần thiết phải đưa vào Chương trình.

Bởi, qua rà soát, có nhiều nhiệm vụ vốn được thực hiện thường xuyên trong dự toán ngân sách hàng năm của ngành y tế và các bộ có liên quan.

Mặt khác, nhiều nội dung trong Chương trình đã có trong các chương trình, đề án riêng. Hoặc có một số hoạt động mang tính chất nghiệp vụ chuyên môn thường xuyên chưa thực sự là nhiệm vụ đặc thù để có thể đưa vào Chương trình mục tiêu quốc gia.

Đơn cử, nội dung chăm sóc sức khỏe người cao tuổi hay bình đẳng giới, dinh dưỡng, dân số, phòng chống bệnh không lây nhiễm có thể rà soát và bổ sung ở những Chương trình khác đã có trước đây.

Do đó, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị, Chương trình mục tiêu quốc gia không thể là danh mục tổng hợp của toàn ngành. Khi thiết kế Chương trình phải rà soát để đưa vào những nhiệm vụ đột phá, làm những nội dung mà địa phương không thể tự làm được và cần sự ưu tiên đặc biệt của Trung ương. “Việc tập trung trọng điểm sẽ tạo nên sức bật thực sự, còn nếu chúng ta đầu tư một cách dàn trải và ôm đồm quá nhiều công việc thì sự chuyển biến sẽ không rõ nét”, đại biểu nhấn mạnh.

Minh Trang; Ảnh: Khánh Duy