Phó Thủ tướng: Định giá đất 'không để vấn đề riêng tư ảnh hưởng'

Cần "điều quét" với các trường hợp thu hồi đất

Chiều 28/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến (lần 2) về việc tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng (Điều 79), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, dự thảo quy định theo hướng liệt kê cụ thể các trường hợp thu hồi đất có ưu điểm rõ ràng cho việc áp dụng thực hiện, đồng thời, khống chế các trường hợp thu hồi đất, bảo đảm chỉ thu hồi đất trong các trường hợp luật định, không thu hồi đất tràn lan.

Tuy nhiên, theo ông Thanh, quy định theo hướng liệt kê lại có hạn chế là không dự liệu được những trường hợp thu hồi đất khác để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh

Riêng đối với dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ, dự thảo luật chỉnh sửa theo hướng phải là các dự án do HĐND cấp tỉnh quyết định. Một số ý kiến cho rằng, việc thu hồi thực hiện các dự án này cũng là để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Việc điều tiết chênh lệch địa tô được thực hiện thông qua việc Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án loại này theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất và đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư có sử dụng đất…

“Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy, đây là quy định quan trọng, cần hết sức thận trọng, cân nhắc kỹ lưỡng, tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện, để quy định rõ ràng, cụ thể, hợp lý, bảo đảm thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết số 18-NQ/TW và tuân thủ quy định của Hiến pháp năm 2013, tránh cách hiểu khác nhau, gây vướng mắc trên thực tiễn”, ông Thanh nêu.

Quan tâm đến nội dung này, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho biết, dự thảo liệt kê tới 27 trường hợp thu hồi đất, trong mỗi trường hợp lại tiếp tục liệt kê cụ thể từng trường hợp. Đề nghị cân nhắc điều này, theo bà Thanh, quy định như vậy là quá chi tiết, nhưng lại có thể thiếu trong một số trường hợp, không đáp ứng được tình hình thực tế, dẫn đến quy định lạc hậu, không phù hợp.

Tán thành cách tiếp cận theo hướng quy định cụ thể các trường hợp thu hồi đất, tuy nhiên, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường đề nghị cần có thêm một “điều quét”.

“Chẳng hạn như nhà sinh hoạt cộng đồng rất cần thiết ở cơ sở, nhưng lại không được liệt kê trong dự thảo. Do vậy cần có điều quét để bao quát hết được”, ông Cường nêu.

Tại phiên họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tán thành với quan điểm “nỗ lực cố gắng đến ngày cuối cùng”. Ông Hà cũng cho rằng, nên cân nhắc, lựa chọn những vấn đề “vô cùng lớn” mới đưa ra các phương án khác nhau để trình Quốc hội.

Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, vấn đề quan trọng trước tiên chính là thu hồi đất, hiện chưa xác định được các tiêu chí để có cơ sở phân cấp hết cho địa phương. Nên quy định theo hướng liệt kê các phương án, nhưng nếu liệt kê thiếu thì cũng "rất gay".

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà. Ảnh QH

Bổ sung trở lại phương pháp thặng dư

Liên quan đến định giá đất, ông Vũ Hồng Thanh cho biết, các phương pháp định giá đất được lồng ghép phương pháp chiết trừ vào phương pháp so sánh, không còn là một phương pháp định giá độc lập; đồng thời bổ sung trở lại phương pháp thặng dư. Cơ quan thẩm tra cho rằng, đây là nội dung quan trọng, vì vậy, cần có đề xuất chính thức của Chính phủ.

“Một số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng nội hàm các phương pháp đã có sự thay đổi so với quy định của pháp luật hiện hành, vì vậy, chưa có cơ sở thực tiễn để đánh giá tính hợp lý về nội hàm và nguyên tắc áp dụng các phương pháp xác định giá đất. Do đó đề nghị chỉ quy định tên phương pháp và giao Chính phủ quy định chi tiết”, ông Thanh nêu.

Nhấn mạnh tầm quan trọng về vấn đề này, ông Trần Hồng Hà nêu rõ, nếu định giá đất sai, Nhà nước và người dân đều thất thu. “Không để vấn đề riêng tư ảnh hưởng và không có sự quanh co”, ông Hà nhấn mạnh về việc xác định giá đất, đồng thời cho rằng, phải cá thể hóa được từng trách nhiệm, thông tin phải rất rõ ràng.

Lưu ý một số nội dung quan trọng vẫn đang trong quá trình xem xét lựa chọn phương án tối ưu, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị các cơ quan tiếp tục phát huy cách làm từ đầu nhiệm kỳ đến nay, phối hợp thật tốt để có dự thảo chất lượng nhất.

Dẫn quy định trường hợp thu hồi đất theo hướng liệt kê trong dự thảo, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, thực tiễn cuộc sống không thể nào liệt kê hết được, nên phải chăng cần có “điều quét” để tránh khi có phát sinh lại nói luật không có quy định thì lại đóng hết cửa. “Quét nhưng vẫn có van, khóa chặt chẽ. Nói trường hợp thu hồi phải phù hợp quy hoạch nhưng quy hoạch nào thì phải làm rõ”, ông Vương Đình Huệ nêu.

Với các nội dung còn 2 phương án, Chủ tịch Quốc hội cho rằng “không nên đóng lại ngay”, đến phút cuối mà Quốc hội thấy chín muồi thì mới quyết.

“Điều quan trọng là từng phương án nêu rõ ưu, nhược điểm, cơ sở chính trị, thực tiễn, pháp lý thế nào để khách quan, công khai, minh bạch. Khi đó gần 500 đại biểu đủ trí tuệ để quyết”, ông Vương Đình Huệ lưu ý.

Luân Dũng