Phòng, chống bệnh lao, không chỉ dừng ở khẩu hiệu
Ngày 24/3 hàng năm là Ngày Thế giới phòng, chống lao nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng đối với bệnh lao, đẩy mạnh nỗ lực chấm dứt dịch bệnh lao trên toàn cầu. Tại Ninh Bình, tỷ lệ điều trị thành công bệnh lao chung toàn tỉnh đạt 91,5% đã góp phần giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội...

Bác sỹ Bệnh viện Phổi Ninh Bình cung cấp cho người bệnh những thông tin về phòng, chống bệnh lao.
Tháng 3 này, đến lịch tái khám và lấy thuốc nên ngay từ sáng sớm, ông Phạm Văn Hướng (xã Yên Mỹ, Yên Mô) đã có mặt tại Bệnh viện Phổi Ninh Bình. Chia sẻ về quá trình điều trị căn bệnh của mình, ông Hướng cho biết: Qua một lần được khám sàng lọc tại cộng đồng, tôi phát hiện mình mắc bệnh lao từ 2 năm trước.
Mới đầu mắc bệnh, bản thân cũng lo lắng lắm vì sợ bệnh nặng khó điều trị. Rồi xung quanh người ta biết mình bị lao cũng hay lảng tránh, ngại tiếp xúc… Khi về Bệnh viện Phổi khám và điều trị, được bác sỹ tư vấn, hướng dẫn, tôi hiểu thêm về căn bệnh này và tuân thủ phác đồ điều trị. Đến nay, bệnh tình của tôi cũng thuyên giảm, sức khỏe tốt lên và quan trọng là với các hướng dẫn trong việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe từ các y, bác sỹ Bệnh viện, trong gia đình cũng không có ai bị lây bệnh từ tôi…
Bác sỹ Bùi Thị Thùy Linh, Bệnh viện Phổi Ninh Bình cho biết: Công tác truyền thông phòng, chống lao góp phần quan trọng nâng cao nhận thức cho người dân về bệnh lao. Do đó, mỗi bệnh nhân khi đến khám và điều trị đều được các bác sỹ tư vấn, hướng dẫn cách chăm sóc, bảo vệ sức khỏe, tuân thủ điều trị lao theo đúng hướng dẫn của thầy thuốc để đạt hiệu quả cao nhất.
Để tránh lây nhiễm lao cho người xung quanh, người bệnh được hướng dẫn, dặn dò cần đeo khẩu trang khi tiếp xúc, nói chuyện với người khác, rửa tay với xà phòng thường xuyên; đảm bảo vệ sinh môi trường nơi ở của người bệnh, thông khí tự nhiên cửa ra vào, cửa sổ, có ánh nắng; thường xuyên phơi nắng đồ dùng cá nhân, chiếu, chăn màn…
Những năm qua, xác định hoạt động khám sàng lọc tại cộng đồng là yếu tố quan trọng để phát hiện chủ động và quản lý bệnh lao, Bệnh viện Phổi Ninh Bình đã phối hợp với Trung tâm Y tế, Bệnh viện đa khoa các huyện, thành phố tổ chức khám sáng lọc chủ động lao, lao tiềm ẩn cho người dân ở các xã, phường, thị trấn trong tỉnh.
Năm 2024, Bệnh viện phối hợp với các huyện, thành phố tổ chức khám sàng lọc chủ động lao, lao tiềm ẩn cho 17.500 người nghi lao tại 90 xã tại các huyện Kim Sơn, Nho Quan, Yên Mô, Yên Khánh, Gia Viễn, thành phố Tam Điệp; khám sàng lọc lao, lao tiềm ẩn cho trên 4.500 người thuộc các đối tượng như: người hút thuốc lá, người cao tuổi, tiểu đường, người nghèo…; khám sàng lọc lao, lao tiềm ẩn cho 5.304 cán bộ và phạm nhân Trại giam Ninh Khánh.
Qua khám sàng lọc đã phát hiện 286 phim Xquang có tổn thương, thực hiện 300 mẫu xét nghiệm Xpert, trong đó có 16 mẫu có MTB, không kháng Rifampicin, đã phát hiện và thu nhận điều trị 31 ca lao và 210 ca lao tiềm ẩn.

Bác sỹ thăm khám cho bệnh nhân tại Khoa Nội 1, Bệnh viện Phổi Ninh Bình.
Bác sỹ Vũ Thị Bích Thảo, Giám đốc Bệnh viện Phổi Ninh Bình cho biết: Tại Bệnh viện Phổi Ninh Bình, ngoài những kỹ thuật cơ bản thực hiện chẩn đoán bệnh lao như: chụp Xquang phổi, siêu âm…, Bệnh viện còn phát triển những kỹ thuật chuyên sâu như chụp cắt lớp vi tính phổi để chẩn đoán những trường hợp mà trên phổi có những tổn thương khó phát hiện trên Xquang; hệ thống nội soi phế quản để phát hiện các trường hợp lao nội khí quản, những trường hợp bệnh nhân khó lấy được mẫu bệnh phẩm đường hô hấp; xét nghiệm vi sinh có các kỹ thuật sinh học phân tử như kỹ thuật Xpert có độ nhạy, chính xác cao trên 90%; kỹ thuật nuôi cấy vi khuẩn lao trên môi trường lỏng Mgit. Bệnh viện Phổi các tỉnh như Hà Nam, Nam Định cũng gửi mẫu xét nghiệm Mgit sang thực hiện…
Do đó, hoạt động quản lý điều trị tại Bệnh viện hàng năm duy trì tỷ lệ điều trị thành công cao. Bệnh nhân được quản lý điều trị tại y tế cơ sở theo hướng dẫn. Tỷ lệ điều trị thành công chung toàn tỉnh đạt 91,5%.
Năm 2024, Bệnh viện đã khám và điều trị cho 36.000 lượt bệnh nhân, quản lý hơn 5.000 trường hợp bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và hen phế quản; đã phát hiện, thu nhận điều trị cho hơn 800 bệnh nhân lao…
Theo các bác sỹ, bệnh lao là một bệnh truyền nhiễm, do vi khuẩn lao (Mycobacterium tubercurosis) gây nên. Bệnh lao có thể gặp ở tất cả các bộ phận của cơ thể, trong đó lao phổi là thể phổ biến nhất (chiếm 80-85%) và là nguồn lây chính cho người xung quanh.
Để dự phòng bệnh lao cần áp dụng các biện pháp nhằm giảm nguy cơ nhiễm vi khuẩn lao và giảm nguy cơ từ nhiễm lao sang bệnh lao. Trong đó việc phát hiện sớm và điều trị khỏi cho người bệnh lao là biện pháp tốt nhất nhằm cắt giảm nguồn lây lao trong cộng đồng.
Do đó, những trường hợp có các biểu hiện như: ho, khạc đờm kéo dài hoặc khạc đờm ra máu, sử dụng thuốc kháng sinh thông thường không đỡ, tức ngực, khó thở, mệt mỏi, ăn kém, sút cân… người bệnh nên đến các cơ sở y tế có chụp phim Xquang phổi và xét nghiệm AFB đờm trực tiếp để được khám sàng lọc về bệnh lao.
Tuy nhiên, hiện nay có tỷ lệ nhỏ trường hợp mắc lao không có triệu chứng gì, chỉ phát hiện thông qua khám sức khỏe nên người dân nên quan tâm khám sức khỏe định kỳ. Đặc biệt, nếu trong gia đình có người mắc lao, các thành viên trong gia đình nên tham gia các buổi khám sàng lọc lao tại cộng đồng và tại Bệnh viện Phổi Ninh Bình. Cần quan tâm đưa trẻ đi tiêm vắc xin BCG phòng lao theo chương trình tiêm chủng mở rộng của Bộ Y tế, tạo hệ miễn dịch phòng chống bệnh lao cho trẻ…