Phòng tránh tai nạn thương tích: Bắt đầu từ ý thức

Dù chưa có thống kê chính thức về số lượng người cao tuổi gặp tai nạn thương tích mỗi năm, nhưng qua khảo sát của chúng tôi tại nhiều bệnh viện và hộ gia đình trên địa bàn tỉnh thì con số này không hề nhỏ. Thực tế cho thấy, chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể khiến người cao tuổi gặp tai nạn và hậu quả để lại thường nặng nề. Ghi nhận của chúng tôi tại Khoa Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, cho thấy thực trạng đáng lo ngại này.

Bác sĩ Khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, kiểm tra tình hình một bệnh nhân cao tuổi sau phẫu thuật.

Bác sĩ Khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, kiểm tra tình hình một bệnh nhân cao tuổi sau phẫu thuật.

Khoa Chấn thương Chỉnh hình hầu như thời điểm nào cũng có những bệnh nhân cao tuổi bị chấn thương do ngã. Có người ngã trong nhà, có người vấp ở ngưỡng cửa, có người thì đứng mặc quần sau tắm bị vướng chân cũng ngã. Hậu quả để lại có thể là gãy cổ xương đùi, gãy đầu dưới xương quay, chấn thương cột sống…

Trong đó, gãy cổ xương đùi được xem là một trong những tình trạng bệnh nặng nề nhất, bởi nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh rất dễ gặp biến chứng viêm phổi, viêm đường tiết niệu, loét tỳ đè, thậm chí dẫn đến tử vong.

TS.BS Hoàng Văn Dung, Trưởng Khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên, cho biết: Mỗi năm, Khoa tiếp nhận khoảng 500 người cao tuổi bị ngã. Trong đó, số ca nhập viện thường tăng mạnh vào mùa lạnh và ban đêm. Người cao tuổi có xương giòn, cơ yếu, mắt kém; cộng thêm việc mặc nhiều quần áo dày, ánh sáng không đủ… khiến nguy cơ ngã rất cao.

Chính vì vậy, trong nhà có người cao tuổi, các gia đình nên chú ý bố trí không gian sinh hoạt an toàn: lắp tay vịn ở khu vực đi lại, đặc biệt là nhà tắm và cầu thang; giảm đồ đạc trong phòng ngủ để tránh vướng víu; giữ sàn nhà luôn khô ráo, đủ ánh sáng; giầy, dép phải có độ bám và hạn chế mặc nhiều lớp áo để dễ di chuyển.

Thực tế, số ca người cao tuổi bị gãy cổ xương đùi phải thay khớp háng đang có xu hướng tăng rõ rệt. Nếu như trước năm 2020, mỗi năm Khoa chỉ thực hiện khoảng 50-70 ca, thì đến năm 2024 đã vượt 200 ca.

Giải thích về nguyên nhân, các bác sĩ cho rằng, thứ nhất là do tuổi thọ trung bình của người Việt ngày càng tăng. Thứ hai là nhiều gia đình sống trong không gian chật hẹp, nhà tầng, nền lát gạch men dễ trơn trượt. Trong khi đó lại chưa thực sự chú trọng đến việc phòng tránh tai nạn thương tích cho người cao tuổi và đó cũng là nguyên nhân thứ 3.

Ở một góc độ khác, do nhận thức về chăm sóc sức khỏe ngày càng nâng cao cũng khiến nhiều người chủ động đến viện điều trị sau khi bị ngã, thay vì chịu đau hay điều trị tại nhà như trước đây.

Tình trạng người cao tuổi bị ngã tại nhà dẫn đến chấn thương có xu hướng ngày càng tăng và thường để lại hậu quả nặng nề.

Tình trạng người cao tuổi bị ngã tại nhà dẫn đến chấn thương có xu hướng ngày càng tăng và thường để lại hậu quả nặng nề.

Bà Dương Thị Loan, 81 tuổi, ở phường Quyết Thắng, là một trong những bệnh nhân đang được điều trị sau phẫu thuật thay khớp háng. Con gái bà, chị Trương Thị Huệ, chia sẻ: Mẹ tôi bị đãng trí tuổi già, lại mắc bệnh tiểu đường nên sức khỏe yếu. Hôm đó, bà chỉ bị hẫng chân nên ngã ngồi ở sân. Mặc dù bị ngã khá nhẹ nhàng, đơn giản nhưng do xương giòn nên bà bị gãy xương quay.

Tương tự, ông Nguyễn Văn Đắc, 88 tuổi, phường Tích Lương, bị ngã trong nhà tắm khi đang mặc quần áo. Chị Hà Thị Dậu, con dâu ông, kể: Bố tôi tắm xong, mặc được một bên ống quần thì vướng ngã. Gia đình tưởng chỉ bị đau nhẹ, nhưng vào viện thì mới biết ông bị gãy xương quay, phải thay khớp háng. Trước đây, mẹ chồng tôi cũng từng bị ngã trong nhà tắm nhưng may mắn chỉ đau vài hôm rồi khỏi.

Rút kinh nghiệm từ đó nên vợ chồng tôi đã lót sàn chống trơn và kê 1 cái ghế chắc chắn để ông bà ngồi mặc quần áo lúc tắm xong. Tuy nhiên, hôm đó, do chiếc ghế bị bỏ ra ngoài ngồi nên ông mới bị như vậy. Gia đình tôi sẽ phải chú ý hơn trong việc này.

Còn bà Nguyễn Thị Thai, 80 tuổi, phường Quan Triều, thì bị ngã trong tình huống nhổm người để ngồi dậy khi đang nằm trên giường. Hậu quả là cũng phải thay khớp háng. Bà chia sẻ: Tôi bị thoát vị đĩa đệm nên việc đứng lên, ngồi xuống gặp nhiều khó khăn. Hôm đó, trong lúc đang ngủ thì tôi muốn ngồi dậy. Do sai tư thế nên tôi bị trượt người tại giường. Tôi cứ nghĩ không sao, ai ngờ lại bị nặng thế.

Trường hợp của ông Nguyễn Xuân Phương, 87 tuổi, xã Đồng Hỷ, cũng là bài học rất đáng lưu tâm đối với nhiều gia đình. Ông bị rối loạn trí nhớ nên khi bị ngã đã không thể diễn đạt để con cháu biết. Sau 4 ngày vẫn thấy ông kêu đau chân, các con đưa ông đi viện kiểm tra thì mới biết ông bị gẫy cổ xương đùi.

Những câu chuyện trên cho thấy, chỉ một phút bất cẩn cũng có thể khiến người cao tuổi phải chịu di chứng nặng nề suốt đời. Trong khi đó, tai nạn thương tích ở người cao tuổi là điều có thể phòng tránh nếu mỗi gia đình chủ động hơn trong việc thiết kế, cải tạo không gian sống; chú ý hơn đến các hoạt động, sinh hoạt của người cao tuổi để kịp hỗ trợ khi cần.

Những việc nhỏ như: Lắp tay vịn ở nhà tắm, cầu thang, lối đi; dán miếng chống trượt trên nền gạch men trong nhà tắm; bố trí ánh sáng đủ ở hành lang, phòng ngủ; giữ không gian gọn gàng, tránh vật cản… cũng là những điều cần thiết.

Và một điều được cho là quan trọng hơn cả là sự cẩn trọng của chính người cao tuổi. Chỉ cần chậm lại một chút, chú ý hơn trong từng bước đi, lắng nghe cơ thể mỗi ngày, tuổi già sẽ bình yên và bớt nỗi lo về tai nạn thương tích.

Hạ Liên

Nguồn Thái Nguyên: https://baothainguyen.vn/y-te/202510/phong-tranh-tai-nan-thuong-tich-bat-dau-tu-y-thuc-5ba49e6/