Phòng tránh tình trạng chuyển xuất xứ sang Việt Nam để né thuế

Trong thời gian vừa qua, chính quyền Mỹ đã có nhiều động thái đánh thuế nhằm điều chỉnh cán cân thương mại, bảo hộ ngành sản xuất trong nước và đối phó với các nền kinh tế lớn đặc biệt là Mỹ. Hành động này cũng sẽ tác động tới các nước trong đó có Việt Nam.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký, Trưởng ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, đối với Việt Nam, các chính sách đánh thuế của Mỹ mang đến cả cơ hội và thách thức. Một mặt, việc Mỹ áp thuế cao lên hàng hóa từ Trung Quốc có thể khiến nhiều doanh nghiệp dịch chuyển sản xuất sang Việt Nam để tận dụng lợi thế chi phí thấp và tránh rào cản thuế quan. Điều này giúp Việt Nam thu hút thêm vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và mở rộng năng lực sản xuất.

(Ảnh minh họa)

Mặt khác, Việt Nam cũng đối diện với rủi ro khi Mỹ tăng cường giám sát để tránh các hành vi lẩn tránh thuế. Ngoài ra, nếu Mỹ mở rộng phạm vi đánh thuế lên một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam (như dệt may, da giày hay linh kiện điện tử) thì nền kinh tế sẽ chịu tác động tiêu cực đáng kể.

Theo ông Đậu Anh Tuấn, trong bối cảnh đó, Việt Nam cần có chiến lược linh hoạt để thích ứng với các chính sách thương mại mới của Mỹ. Điều này bao gồm việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cao năng lực sản xuất nội địa và tăng cường hợp tác với các đối tác thương mại khác để giảm phụ thuộc vào một thị trường duy nhất.

Cùng với đó, Việt Nam cần tuân thủ các tiêu chuẩn xuất xứ chặt chẽ hơn để tránh bị áp đặt các biện pháp trừng phạt thương mại không mong muốn.

Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Hòa, Chủ tịch HUBA bày tỏ lo ngại hiện nay, Việt Nam đang đứng trước cơ hội thu hút dòng vốn FDI lớn trong bối cảnh xung đột giữa các nền kinh tế lớn. Tuy nhiên, thách thức cũng không nhỏ. Nguy cơ lớn nhất là tình trạng chuyển xuất xứ sang Việt Nam để né thuế (hay còn gọi là "rửa xuất xứ").

Để hạn chế tình trạng rửa xuất xứ, ông Hòa kiến nghị nhà nước cần sớm có các giải pháp ngăn chặn tình trạng này, đồng thời tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sâu hơn vào các công đoạn đầu vào, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên liệu, thay vì chỉ tận dụng lợi thế về nguồn nhân lực.

Theo TS Huỳnh Thế Du, Đại học Fulbright Việt Nam điều mà các doanh nghiệp Việt cần làm là đảm bảo tuân thủ các quy định về xuất xứ, theo dõi nguồn gốc hàng hóa. Tuy vậy, điều này cũng tạo cơ hội cho nguyên vật liệu từ Việt Nam. Các doanh nghiệp cần đẩy mạnh cải thiện chất lượng sản phẩm để đáp ứng yêu cầu của Mỹ, thích ứng với các yêu cầu mới từ chính sách của Mỹ. Nhất là nâng cao chất lượng sản phẩm và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế.

Lạc quan hơn, TS. Nguyễn Mạnh Hùng, chuyên gia Quản lý chuỗi cung ứng và logistics nói, khả năng truy xuất nguồn gốc trong chuỗi cung ứng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Việt Nam chứng minh được tính nguyên bản của sản phẩm và phân biệt chúng với các sản phẩm của Trung Quốc.

Ông Hùng cho rằng điều này đặc biệt quan trọng khi Mỹ và các thị trường toàn cầu khác ngày càng giám sát chặt chẽ hơn đối với hoạt động trung chuyển, nơi hàng hóa được đóng gói lại hoặc dán nhãn lại tại Việt Nam để tránh thuế đối với các sản phẩm Trung Quốc.

Bộ phận phân tích thuộc Công ty chứng khoán PHS đã có báo cáo nêu rõ, đối với ngành dệt may, da giày, Việt Nam cần tăng cường tỷ lệ nguyên phụ liệu sản xuất trong nước thay vì phụ thuộc tới 70% vào nguồn nhập khẩu, phần lớn từ Trung Quốc. Điều này không chỉ giúp ngành sản xuất nội địa giảm thiểu rủi ro mà còn tránh tình trạng hàng hóa Trung Quốc “mượn” xuất xứ Việt Nam để vào thị trường Mỹ. Các doanh nghiệp trong ngành cần duy trì sự cẩn trọng và triển khai các biện pháp phòng vệ thương mại.

Nam Yên (t/h)