PMI ngành sản xuất Việt Nam dưới ngưỡng 50 điểm, niềm tin kinh doanh vẫn hồi phục

Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất Việt Nam tháng 6/2025 đã giảm xuống còn 48,9 điểm, từ mức 49,8 của tháng 5. Đây là tháng thứ ba liên tiếp chỉ số này nằm dưới ngưỡng 50 điểm và báo hiệu cho thấy các điều kiện kinh doanh suy yếu nhẹ vào thời điểm sắp hết nửa đầu năm.

Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất Việt Nam qua các năm. Nguồn: S&P Global PMI

Chính sách thuế quan tác động đến số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới

Báo cáo chỉ ra trọng tâm của sự suy giảm này là việc số lượng đơn đặt hàng mới giảm lần thứ ba liên tiếp. Cụ thể, số lượng đơn đặt hàng mới giảm nhẹ trong tháng 6, nhưng tốc độ giảm là nhanh hơn so với tháng 5. Nhu cầu giảm đặt biệt mạnh ở các thị trường xuất khẩu, với mức giảm đơn hàng từ nước ngoài lớn hơn đáng kể so với tổng số đơn hàng mới.

Trên thực tế, mức giảm số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu trong tháng 6 là một trong hai mức nhanh nhất kể từ tháng 9/2021, tương đương với mức vào tháng 5/2023.

Một số bên trả lời khảo sát của báo cáo cho biết, thuế quan từ Mỹ là nguyên nhân dẫn đến số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới sụt giảm. Tổng số lượng đơn đặt hàng mới giảm đã khiến việc làm, hoạt động mua hàng và hàng tồn kho giảm trong tháng 6. Số lượng nhân công giảm tháng thứ chín liên tiếp, với tốc độ giảm mạnh đáng kể so với tháng 5. Dù vậy, các doanh nghiệp vẫn có thể duy trì được việc giải quyết lượng công việc tồn đọng, với tốc độ xử lý ở mức khá.

Hoạt động thu mua giảm nhẹ vào tháng 6, sau khi tăng với mức tương tự vào tháng 5. Đây là lần giảm thứ ba trong vòng bốn tháng qua. Tồn kho nguyên vật liệu và hàng thành phẩm đã giảm mạnh hơn vào cuối quý 2, với tốc độ giảm là đáng kể nhất trong lần lượt là 9 và 5 tháng.

Các nhà sản xuất kỳ vọng thị trường sẽ ổn định hơn

Mặc dù nhu cầu đang yếu, các nhà sản xuất vẫn tiếp tục tăng sản lượng trong tháng 6. Theo báo cáo, sản lượng đã tăng tháng thứ hai liên tiếp, mặc dù chỉ là tăng nhẹ và tốc độ tăng là chậm hơn so với tháng 5. Chi phí đầu vào tăng trở lại trong tháng 6 sau khi lần đầu tiên giảm trong gần hai năm vào tháng trước. Tuy nhiên, tốc độ tăng giá vẫn nhẹ và yếu hơn so với mức trung bình của lịch sử khảo sát.

Các doanh nghiệp cho rằng sự gia tăng chi phí chủ yếu đến từ tình trạng thiếu nguyên liệu và chỉ số bất lợi của VND so với đồng USD. Tình trạng thiếu nguyên vật liệu cũng góp phần kéo dài thời gian giao hàng từ nhà cung cấp, bên cạnh các yếu tố như thời tiết xấu và chậm trễ trong vận chuyển. Hiệu suất giao hàng của nhà cung cấp suy giảm rõ rệt, ở mức tồi tệ nhất kể từ tháng 2/2025. Việc chi phí đầu vào tăng trở lại khiến các doanh nghiệp nâng giá bán, chấm dứt chuỗi năm tháng giảm liên tiếp. Tuy nhiên, mức tăng giá bán vẫn ở mức rất nhẹ.

Cuối cùng, theo báo cáo của S&P Global, niềm tin kinh doanh của các nhà sản xuất Việt Nam tiếp tục hồi phục kể từ mức thấp trong 44 tháng ghi nhận hồi tháng 4. Những kỳ vọng về thị trường ổn định hơn và căng thẳng thương mại giảm bớt là những yếu tố thúc đẩy tâm lý lạc quan, dù vẫn thấp hơn mức trung bình của lịch sử chỉ số.

Đỗ Thảo