PrEP mới có thể dùng 2 lần/năm

1. Lenacapavir là gì?

Lenacapavir thuộc nhóm thuốc được gọi là chất ức chế capsid. Thuốc này nhắm vào capsid, nơi chứa RNA của HIV và các protein khác mà HIV sử dụng để xâm nhập và nhân lên trong tế bào. Thuốc giúp ngăn chặn sự nhân lên của virus bằng cách ngăn HIV tiếp cận nhân của tế bào bị nhiễm, cũng như can thiệp vào quá trình sản xuất virus để virus không thể lây nhiễm sang các tế bào khác.

Lenacapavir (sunlenca) là một loại thuốc theo toa được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận để điều trị nhiễm HIV ở người lớn, mà các loại thuốc điều trị HIV khác không có tác dụng và đáp ứng một số yêu cầu nhất định. Lenacapavir luôn được sử dụng kết hợp với các loại thuốc điều trị HIV khác.

Thuốc Lenacapavir có thể được dùng dự phòng lây nhiễm HIV (PrEP).

2. Trước khi sử dụng lenacapavir cần lưu ý gì?

Trước khi sử dụng lenacapavir, hãy cho bác sĩ biết:

Nếu bạn bị dị ứng với lenacapavir hoặc bất kỳ loại thuốc nào khác.
Nếu có bất kỳ tình trạng bệnh lý nào khác.
Nếu đang mang thai hoặc có kế hoạch mang thai, đang cho con bú.
Đang sử dụng biện pháp tránh thai dựa trên hormon (như thuốc viên, que cấy, hoặc vòng tránh thai).
Đang dùng các loại thuốc theo kê đơn và không kê đơn khác, vitamin, thực phẩm bổ sung dinh dưỡng và các sản phẩm thảo dược. Lenacapavir có thể ảnh hưởng đến cách thức hoạt động của các loại thuốc hoặc sản phẩm khác và ngược lại các loại thuốc hoặc sản phẩm khác có thể ảnh hưởng đến cách thức hoạt động của lenacapavir. Sử dụng lenacapavir cùng với một số loại thuốc hoặc sản phẩm nhất định có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.

3. Nên sử dụng lenacapavir trị HIV như thế nào?

Lenacapavir có các dạng và hàm lượng sau:

Viên nén 300 mg
Lọ dung dịch tiêm liều đơn 463,5 mg/1,5 ml

Sử dụng lenacapavir theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị HIV. Không được bỏ lỡ liều lenacapavir và không được thay đổi liều hoặc ngừng sử dụng lenacapavir mà chưa có ý kiến của bác sĩ. Đối với viên nén có thể uống cùng hoặc không cùng thức ăn.

Nếu bạn quên một liều thuốc viên uống lenacapavir, hãy uống liều đã quên ngay khi bạn nhớ ra. Nhưng nếu gần đến giờ uống liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và chỉ uống liều tiếp theo vào giờ bình thường. Không uống hai liều cùng một lúc để bù cho liều đã quên.

Nếu bạn lỡ lịch tiêm lenacapavir, hãy gọi ngay cho bác sĩ để thảo luận về các lựa chọn điều trị của bạn.

4. Lenacapavir có thể gây ra những tác dụng phụ nào?

Một số tác dụng phụ của thuốc điều trị HIV, chẳng hạn như buồn nôn hoặc chóng mặt (có thể kiểm soát được).

Các tác dụng phụ có thể xảy ra của thuốc tiêm lenacapavir bao gồm phản ứng tại chỗ tiêm như sưng, đỏ, đau hoặc khó chịu, ngứa, nổi cục… Nếu bị cứng da hoặc nổi cục có thể mất nhiều thời gian hơn để biến mất.

Nếu phản ứng tại chỗ tiêm nghiêm trọng hoặc nếu bị phản ứng tại chỗ tiêm không biến mất trong vòng vài ngày hoặc trở nên tồi tệ hơn, hãy liên hệ ngay với bác sĩ. Ngoài ra, hãy cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ tác dụng phụ nào làm phiền hoặc không biến mất.

5. Giải pháp mới trong điều trị dự phòng trước phơi nhiễm - PrEP

Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 cho thấy lenacapavir hiện được bán trên thị trường dưới tên sunlenca và được dùng để điều trị nhiễm HIV hiện có, có tác dụng ngăn ngừa nhiễm HIV ở mọi người tham gia thử nghiệm.

Với tỷ lệ nhiễm trùng bằng 0 và hiệu quả 100%, lenacapavir dùng hai lần một năm, đã chứng minh được tiềm năng như một công cụ mới quan trọng giúp ngăn ngừa nhiễm trùng HIV. Chúng tôi mong đợi những kết quả bổ sung từ chương trình lâm sàng PURPOSE đang diễn ra và tiếp tục hướng tới mục tiêu giúp chấm dứt đại dịch HIV, TS. BS. Merdad Parsey, Giám đốc y khoa của Gilead Sciences, công ty sản xuất lenacapavir cho biết.

Những phát hiện này khá ấn tượng. Nếu lenacapavir được chấp thuận để phòng ngừa HIV, việc chỉ cần tiêm 2 lần/năm khiến việc sử dụng thuốc này dễ dàng hơn so với thuốc uống hằng ngày.

Những loại thuốc phòng ngừa HIV hiện có:

Các loại thuốc hiện có để giúp ngăn ngừa HIV ở những người có nguy cơ cao bao gồm:

Truvada (emtricitabine-tenofovir): Viên uống hàng ngày.
Descovy (emtricitabine và tenofovir alafenamide): Viên uống hàng ngày.
Apretude (cabotegravir): Tiêm hai tháng một lần

Trong khi descovy, truvada và apretude vẫn là những lựa chọn tốt và hiệu quả để phòng ngừa HIV, hy vọng một loại thuốc mới này dùng ít thường xuyên hơn có thể cải thiện khả năng hấp thụ và tuân thủ.

Nếu bạn lo ngại về nguy cơ mắc HIV, hãy trao đổi với bác sĩ chăm sóc về các bước tiếp theo để phòng ngừa.

DS Nguyễn Thu Giang