Quá trình tái cơ cấu ngành điện phục vụ thị trường điện cạnh tranh rất chậm so với tiến độ

Quang cảnh phiên làm việc của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 19/8.

Sửa Luật để khắc phục các khó khăn, bất cập trong thực tiễn

Phát biểu tại Phiên họp, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài cho biết, Luật Điện lực năm 2004 (được sửa đổi, bổ sung năm 2012; năm 2018; năm 2022 và năm 2023 (mới có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2024)) đã xây dựng được khuôn khổ pháp lý cho hoạt động điện lực và sử dụng điện, bảo vệ được lợi ích hợp pháp của khách hàng sử dụng điện và tổ chức hoạt động trong lĩnh vực điện lực, đáp ứng được nhu cầu sử dụng điện ngày càng cao và góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước…

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì; Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung làm việc.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ Công Thương, sau gần 20 năm triển khai thi hành và qua 4 lần sửa đổi, bổ sung một số điều, đến giai đoạn hiện nay còn tồn tại một số vấn đề mà các quy định tại Luật Điện lực hiện hành chưa đáp ứng được, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung nhằm đáp ứng mục tiêu triển khai các chính sách của Đảng đối với lĩnh vực năng lượng nói chung và điện lực nói riêng, đặc biệt là mục tiêu bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia…

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài phát biểu tại phiên họp.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài, Bộ Công Thương tham mưu để Chính phủ đề xuất sửa đổi Luật Điện lực năm 2004 nhằm cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển điện lực với tính chất là ngành kết cấu hạ tầng kỹ thuật quốc gia phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đời sống Nhân dân, phát triển bền vững trên cơ sở khai thác tối ưu mọi nguồn lực, với chất lượng ổn định, an toàn và kinh tế, dịch vụ văn minh, bảo vệ môi trường, góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh và an ninh năng lượng quốc gia, phục vụ công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; bảo đảm sự thống nhất của hệ thống pháp luật, phù hợp với các Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; khắc phục các khó khăn, bất cập trong thực tiễn triển khai thi hành Luật Điện lực năm 2004…

Quá trình tái cơ cấu ngành điện phục vụ thị trường điện cạnh tranh rất chậm so với tiến độ

Thay mặt cơ quan thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (KH,CN&MT) của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, Thường trực Ủy ban cơ bản nhất trí với việc bổ sung các nội dung về chính sách của Nhà nước đối với phát triển điện lực, các quy định tại Điều 5 cơ bản kế thừa các quy định tại Luật Điện lực hiện hành. Tuy nhiên, để hoàn thiện quy định tại Điều 5, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ việc cụ thể hóa các chính sách quy định tại Điều này trong dự thảo Luật hoặc các luật khác có liên quan để bảo đảm tính khả thi trong việc thực hiện các chính sách của Nhà nước…

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày báo cáo thẩm tra.

Về phát triển điện ở nông thôn, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn (Điều 25): Thường trực Ủy ban KH,CN&MT đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo giải trình, cung cấp thêm thông tin về việc xây dựng, triển khai Chương trình cấp điện nông thôn, miền núi và hải đảo theo tinh thần của Quy hoạch điện VIII; làm rõ mối quan hệ giữa Chương trình này với quy định tại Điều 25 của dự thảo Luật, theo đó, dự thảo Luật đang luật hóa quy định của Quy hoạch điện VIII hay là một chính sách khác được tiến hành song song.

Về phát triển điện năng lượng tái tạo, năng lượng mới (Chương III): Thường trực Ủy ban KH,CN&MT cho rằng, phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới là cần thiết, góp phần thực hiện cam kết của Việt Nam phấn đấu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, phù hợp với xu thế chung của thế giới. Tuy nhiên, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, bổ sung các nguyên tắc như bảo đảm an ninh cung cấp điện và an toàn hệ thống điện; đồng bộ với phát triển cơ sở hạ tầng của hệ thống điện; đồng bộ kế hoạch đào tạo, phát triển nguồn nhân lực.

Các đại biểu tham dự phiên họp.

Về thị trường điện cạnh tranh (từ Điều 51 đến Điều 61): Thường trực Ủy ban KH,CN&MT thấy rằng, quá trình tái cơ cấu ngành điện phục vụ thị trường điện cạnh tranh rất chậm so với tiến độ đã được quy định. Do vậy, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo cần làm rõ, bổ sung các quy định mang tính nguyên tắc liên quan đến lộ trình phát triển thị trường điện; kế hoạch tái cơ cấu ngành điện; kế hoạch cải cách giá bán lẻ điện và tuân thủ chỉ đạo tại Nghị quyết 55-NQ/TW.

Đối với hợp đồng mua bán điện và dịch vụ cung cấp điện (từ Điều 62 đến Điều 75): Về thanh toán tiền điện trong hợp đồng mua bán điện đối với khách hàng sử dụng điện (Điều 67), đề nghị cân nhắc việc xác định cơ quan, tổ chức có thẩm quyền tổ chức việc hòa giải tranh chấp về thanh toán tiền điện là Sở Công Thương quy định tại khoản 8 Điều 67 của dự thảo Luật, bảo đảm thống nhất với Luật Bảo vệ người tiêu dùng, Luật Trọng tài thương mại.

Về giá điện và giá các dịch vụ về điện (từ Điều 76 đến Điều 78): Thường trực Ủy ban KH,CN&MT đề nghị nghiên cứu, bổ sung các quy định cụ thể về việc đảm bảo cơ cấu giá điện ổn định; quy định nguyên tắc, lộ trình rõ ràng về cải cách giá điện như: xóa bỏ bù chéo giữa các nhóm khách hàng, thực hiện giá điện hai thành phần, giá điện cho khuyến khích sử dụng tiết kiệm điện, giá điện nhập khẩu, xuất khẩu... để tạo tín hiệu tốt, thu hút đầu tư vào ngành điện. Đồng thời, cần quy định rõ trách nhiệm của từng cơ quan quản lý nhà nước đối với lĩnh vực giá điện…

Vũ Cảnh