Quan hệ Pháp-Algeria: Thêm một nốt trầm

Mối quan hệ thăng trầm của Pháp và Algeria vừa thêm căng thẳng với việc hai bên “ăn miếng trả miếng” bằng các lệnh trục xuất ngoại giao. (Nguồn: AFP)

Câu chuyện bắt nguồn vào tháng 4/2024, khi công dân Pháp Amir Boukhors bị bắt cóc ngay trước cửa nhà tại Val-de-Marne, phía Nam Paris. Trong một cuộc phỏng vấn với kênh France 2 sau đó, người này cho biết mình bị còng tay và bị bốn người đàn ông đeo băng cảnh sát đẩy lên xe, đánh thuốc mê và giam giữ trong một container suốt hơn 24 tiếng trước khi được thả lúc ba giờ sáng.

Theo The Guardian, Amir Boukhors, 41 tuổi, là người chỉ trích Tổng thống Algeria Abdelmadjid Tebboune nổi tiếng trên mạng xã hội. Tài khoản TikTok của nhân vật này có tên Amir DZ có hơn 1 triệu người theo dõi. Boukhors sống tại Pháp từ năm 2016 và được cấp quy chế tị nạn chính trị vào năm 2023. Algeria đã phát chín lệnh truy nã quốc tế đối với Boukhors với cáo buộc gian lận và khủng bố, tuy nhiên phía Pháp từ chối dẫn độ.

Ngày 10/4, Văn phòng Công tố chống khủng bố quốc gia Pháp đã tiến hành truy tố ba người đàn ông, trong đó có một viên chức làm việc tại Lãnh sự quán Algeria ở Créteil, Đông Nam Paris, về các tội danh “bắt cóc, giam giữ và tước đoạt tự do một cách tùy tiện” đối với Boukhors. Hôm 12/4, chính phủ Algeria phủ nhận cáo buộc rằng, viên chức lãnh sự tại Créteil có liên quan vụ bắt cóc Boukhors.

Algeria triệu tập Đại sứ Pháp tại Algiers Stéphane Romatet để bày tỏ quan ngại về việc cán bộ ngoại giao này" bị bắt “giữa đường phố... mà không hề thông báo chính thức qua kênh ngoại giao” và cảnh báo “không để sự việc này trôi qua mà không có hậu quả”.

Chỉ hai ngày sau, ngày 14/4, Algiers đã yêu cầu 12 viên chức ngoại giao Pháp rời khỏi lãnh thổ trong vòng 48 giờ, đẩy mối quan hệ vốn đã căng thẳng tiến gần đến điểm đổ vỡ. Hãng tin AFP cho biết, trong số các nhân viên ngoại giao bị trục xuất có nhiều người thuộc Bộ Nội vụ Pháp do Bộ trưởng Bruno Retailleau lãnh đạo, vốn là người có quan điểm cứng rắn với thuộc địa cũ Algeria.

Đến ngày 15/4, Phủ Tổng thống Pháp thông báo sẽ trục xuất 12 nhân viên trong hệ thống lãnh sự và ngoại giao của Algeria tại quốc gia châu Âu này, đồng thời triệu hồi Đại sứ tại Algiers để tham vấn. Đáng chú ý, động thái "trả đũa" trục xuất ngoại giao diễn ra chỉ một tuần sau khi Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot có chuyến thăm hàn gắn tới Algiers và gặp Tổng thống Abdelmadjid Tebboune.

Từ tháng 7/2024, quan hệ giữa Paris và Algiers vốn phức tạp trong nhiều thập kỷ đã xấu đi nghiêm trọng sau khi Pháp bày tỏ ủng hộ kế hoạch của Morocco về việc trao quyền tự trị cho khu vực Tây Sahara – đề xuất đi ngược lại quan điểm của Algeria, quốc gia hậu thuẫn cho phe đòi độc lập hoàn toàn tại vùng lãnh thổ tranh chấp này.

Hợp tác an ninh giữa Pháp và Algeria rơi vào đình trệ. Vụ Algiers bắt giữ nhà văn người Pháp gốc Algeria Boualem Sansal vào tháng 11/2024 và kết án ông năm năm tù với cáo buộc “xâm phạm toàn vẹn lãnh thổ quốc gia” cùng với việc Paris từ chối dẫn độ cựu Bộ trưởng Công nghiệp và Mỏ Algeria Abdesselam Bouchouareb, vốn bị Algiers truy nã với cáo buộc tham nhũng, càng làm quan hệ xấu thêm. Ngoài ra, Paris còn cáo buộc Algiers từ chối tiếp nhận công dân của mình bị Pháp trục xuất vì lý do an ninh.

Với nốt trầm mới trong quan hệ đang chất chồng những khúc mắc và gai góc từ quá khứ, cả Pháp và Algeria vẫn còn chặng đường dài để hóa giải các nút thắt.

Hoàng Hà