Quản trị tỉnh, thành phố theo mô hình dựa trên dữ liệu

Theo Cục Chuyển đổi số - Cơ yếu (Văn phòng Trung ương Đảng), tại quy định mới về mô hình liên thông số thống nhất, hiệu quả và quản trị dựa trên dữ liệu trong hệ thống chính trị, Ban Chỉ đạo Trung ương về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã nêu minh họa mô hình quản trị dựa trên dữ liệu cấp tỉnh, thành phố.

Trong mô hình mới, vai trò của lãnh đạo tỉnh (Bí thư, Chủ tịch tỉnh) được yêu cầu phải có sự chuyển dịch căn bản để quản trị hiệu quả địa bàn trong bối cảnh phân cấp và sắp xếp đơn vị hành chính.

Cụ thể là, từ chỉ đạo qua cuộc họp sang chỉ đạo dựa trên dữ liệu theo thời gian thực; từ bị động xử lý sự vụ sang chủ động phân tích, dự báo và cảnh báo sớm; từ việc đưa ra các chỉ đạo chưa cụ thể, rõ ràng sang ban hành các quyết sách có mục tiêu, có thể đo lường và được cá nhân hóa cho từng địa bàn.

Bên cạnh yêu cầu an toàn, bảo mật trong vận hành, các tỉnh, thành phố cũng được yêu cầu phải thực hiện mô hình quản trị “Thu thập - Phân tích - Chỉ đạo - Kiểm soát”.

Mô hình quản trị tỉnh, thành phố dựa trên dữ liệu cũng yêu cầu phương thức quản lý phải được chuyển đổi từ chủ yếu dựa trên mệnh lệnh, một chiều sang phát huy vai trò trao quyền, nâng cao năng lực và tăng cường giám sát kết quả thực thi của cấp xã thông qua các công cụ số.

Việc trao quyền phải gắn liền với cơ chế hỗ trợ, đào tạo và bố trí nguồn lực phù hợp, bảo đảm cấp xã có đủ năng lực thực hiện nhiệm vụ. Đối với các xã có điều kiện đặc biệt khó khăn, cấp tỉnh cần xác định lộ trình và ban hành cơ chế hỗ trợ đặc thù.

Cũng theo quy định mới, kiến trúc kỹ thuật hỗ trợ quản trị tại cấp tỉnh là sự cụ thể hóa các thành phần trong kiến trúc tổng thể 4 lớp, được thiết kế để phục vụ công tác quản lý, điều hành toàn diện trên địa bàn.

Để hiện thực hóa mục tiêu đề ra, mỗi tỉnh theo nhu cầu và điều kiện thực tế, địa phương xây dựng và vận hành các thành phần bảo đảm tuân thủ Khung Kiến trúc tổng thể quốc gia số, cụ thể:

Kho dữ liệu của tỉnh: Là nền tảng tổng hợp dữ liệu từ nhiều nguồn như dữ liệu từ các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, dữ liệu từ các sở, ngành của tỉnh và dữ liệu thời gian thực từ cấp xã.

Trung tâm điều hành thông minh của tỉnh: Là nơi trực quan hóa dữ liệu từ Kho dữ liệu của tỉnh, có khả năng kết hợp các lớp dữ liệu để tạo ra tri thức mới và cung cấp các Dashboard chuyên đề được cá nhân hóa cho từng vai trò lãnh đạo, phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành dựa trên dữ liệu.

Các nguồn và công cụ thu thập dữ liệu tại cấp xã: Để quản lý hiệu quả, dữ liệu từ cấp xã phải được thu thập tự động và chuẩn hóa, bao gồm ứng dụng di động cho cán bộ cơ sở, hệ thống tại bộ phận một cửa và tích hợp cảm biến - IoT ở những nơi cần thiết; kết nối, tích hợp với các hệ thống thông tin của các cơ quan ngành dọc Trung ương đóng trên địa bàn và những hệ thống của doanh nghiệp để làm giàu kho dữ liệu của tỉnh.

Bộ phận phân tích dữ liệu của tỉnh: Tận dụng nền tảng AI dùng chung của quốc gia và xây dựng các mô hình phân tích, dự báo đặc thù cho tỉnh để giải quyết các bài toán như dự báo nguy cơ dịch bệnh, phát hiện điểm nóng về an ninh trật tự, phân tích xu hướng khiếu nại, tố cáo; phân tích dữ liệu về kinh tế - xã hội của tỉnh...

Để mô hình cấp tỉnh hoạt động được, Khung Kiến trúc tổng thể quốc gia số cần phải bảo đảm luồng dữ liệu thông suốt từ Trung ương xuống cấp tỉnh, cấp xã; liên vùng, liên tỉnh; cung cấp các chuẩn kết nối - API mở để kho dữ liệu của tỉnh có thể tích hợp dễ dàng; cung cấp nền tảng AI dùng chung để các tỉnh không có đủ nguồn lực vẫn có thể khai thác các năng lực thông minh; phân cấp rõ ràng quyền truy cập và khai thác dữ liệu cho từng cấp, đảm bảo an toàn, bảo mật thông tin.

Cục Chuyển đổi số - Cơ yếu nhấn mạnh: Bằng cách triển khai mô hình này, địa phương sẽ thực sự được phân cấp, trao quyền; năng lực giám sát, điều hành của lãnh đạo địa phương cũng sẽ được nâng lên, đáp ứng yêu cầu quản trị trong tình hình mới.