Quảng cáo xuyên biên giới: Cần xây dựng rào chắn pháp lý trong kỷ nguyên toàn cầu hóa

Dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới nở rộ (Ảnh Internet)

Thách thức từ quảng cáo xuyên biên giới

Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa, quảng cáo xuyên biên giới trên các nền tảng số đã trở thành một phần không thể thiếu của thị trường truyền thông, mang lại khả năng nhắm mục tiêu chính xác, đo lường hiệu quả và chi phí linh hoạt. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng như Facebook, YouTube hay TikTok cũng kéo theo nhiều vấn đề phức tạp, khi nội dung quảng cáo vi phạm pháp luật, như cờ bạc trá hình, lừa đảo hay sản phẩm kém chất lượng, xuất hiện tràn lan mà khó kiểm soát. Sự thiếu hợp tác từ các tổ chức nước ngoài càng khiến cơ quan quản lý Việt Nam đối mặt với bài toán nan giải trong việc đảm bảo tuân thủ pháp luật.

Đại biểu Chu Thị Hồng Thái từ đoàn Lạng Sơn cho rằng, cần bổ sung quy định yêu cầu các tổ chức, cá nhân nước ngoài cung cấp dịch vụ quảng cáo xuyên biên giới phải đăng ký hoạt động với cơ quan quản lý Việt Nam. Bà nhấn mạnh rằng các tổ chức này cần lưu trữ dữ liệu liên quan đến hoạt động quảng cáo, thực hiện báo cáo định kỳ và chịu sự điều chỉnh của pháp luật Việt Nam. Theo bà, quy định này sẽ tạo đầu mối pháp lý rõ ràng trong nước để cơ quan quản lý giám sát và xử lý khi có vi phạm, đồng thời tránh chồng chéo với các bộ ngành khác như Bộ Y tế hay Bộ Công Thương.

Đại biểu Nguyễn Trần Phượng Trân từ đoàn TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xác minh danh tính người quảng cáo trên các nền tảng số. Bà đề xuất rằng, các nền tảng quảng cáo trực tuyến cần có trách nhiệm lưu trữ thông tin, cung cấp dữ liệu khi cơ quan chức năng yêu cầu, và triển khai cơ chế kiểm soát tự động để phát hiện và ngăn chặn quảng cáo xuất hiện cạnh nội dung vi phạm. Bà cho rằng, những biện pháp này sẽ giúp người tiêu dùng dễ dàng phân biệt sản phẩm chất lượng, đồng thời giảm thiểu nguy cơ quảng cáo sai lệch gây thiệt hại cho xã hội.

Đại biểu Trình Lam Sinh từ đoàn An Giang nhấn mạnh rằng, thị trường quảng cáo trực tuyến đang phát triển với tốc độ chóng mặt, trở thành kênh truyền thông không thể thiếu của doanh nghiệp, nhưng thiếu minh bạch và khó kiểm soát. Ông cho rằng, việc thiếu các quy định và cơ chế kiểm soát hiệu quả đã dẫn đến nhiều bất cập, như quảng cáo sai sự thật, nội dung độc hại tràn lan trên mạng, và thu thập dữ liệu người dùng không minh bạch, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nhận thức, đặc biệt là giới trẻ. Ông nhấn mạnh rằng, cần có khung pháp lý vững chắc hơn để quản lý thị trường quảng cáo xuyên biên giới, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Giải pháp tăng cường quản lý hiệu quả

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo đã có bước tiến khi quy định tại khoản 6 Điều 23 rằng các tổ chức, cá nhân nước ngoài phải thực hiện quảng cáo xuyên biên giới thông qua doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, để quy định này thực sự phát huy hiệu quả, các đại biểu Quốc hội đã đề xuất thêm nhiều giải pháp nhằm tăng cường tính thực thi và linh hoạt trong quản lý.

Đại biểu Trịnh Xuân An từ đoàn Đồng Nai cho rằng, yêu cầu bắt buộc quảng cáo xuyên biên giới phải thông qua doanh nghiệp Việt Nam có thể quá cứng nhắc, gây khó khăn cho các tổ chức nước ngoài. Thay vào đó, ông đề xuất chỉ yêu cầu các tổ chức này đăng ký thông tin và tuân thủ pháp luật Việt Nam, từ đó tạo sự linh hoạt nhưng vẫn đảm bảo cơ quan quản lý có đầu mối pháp lý để giám sát và xử lý vi phạm. Ông cũng nhấn mạnh rằng cần tránh quy định quá cụ thể về thời lượng quảng cáo trên truyền hình, để các hãng truyền hình có phạm vi chủ động trong việc thực hiện quyền và nghĩa vụ theo luật.

Đại biểu Hà Phước Thắng từ đoàn TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh cần điều chỉnh khái niệm “người quảng cáo” tại Điều 2 của Luật Quảng cáo để bao quát cả các trường hợp trung gian hoặc hưởng lợi từ hoạt động quảng cáo. Ông cho rằng, việc làm rõ trách nhiệm pháp lý của các bên liên quan sẽ giúp cơ quan quản lý dễ dàng xác định đối tượng chịu trách nhiệm khi xảy ra vi phạm, tránh tình trạng “đùn đẩy” trách nhiệm. Ông cũng đề xuất bổ sung quy định tại Điều 12 về quyền và nghĩa vụ của người quảng cáo, làm rõ trách nhiệm của các chủ thể trong các hình thức quảng cáo, đặc biệt là quảng cáo trực tuyến.

Đại biểu Trần Thị Kim Nhung từ đoàn Quảng Ninh thì nhấn mạnh rằng, cần quy định rõ về phạm vi quảng cáo hướng đến công chúng, phân biệt không gian công cộng và riêng tư, để quản lý chặt chẽ hơn các nội dung quảng cáo xuyên biên giới trên các nền tảng công cộng. Bà cho rằng, việc xác định rõ không gian quảng cáo sẽ giúp cơ quan quản lý tập trung giám sát các nền tảng số lớn, đồng thời tạo môi trường truyền thông minh bạch hơn. Bà cũng đề xuất không quy định cụ thể về kiểu dáng, kích thước, chất liệu quảng cáo ngoài trời, để khuyến khích sáng tạo nhưng vẫn tuân thủ quy chuẩn an toàn và mỹ quan đô thị.

Dương Công Chiến