Quảng Ngãi kiến nghị điều chỉnh cục bộ hướng tuyến, vị trí nhà ga đường sắt tốc độ cao

Sáng 11/7, trao đổi với phóng viên Báo Xây dựng, ông Nguyễn Phúc Nhân, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi cho biết, Sở đang tích cực phối hợp với Ban Quản lý dự án đường sắt và các đơn vị liên quan thuộc Bộ Xây dựng để kiến nghị điều chỉnh một số nội dung quan trọng liên quan đến hướng tuyến và vị trí nhà ga của dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đoạn qua địa phương.

Phương án tuyến đường sắt tốc độ cao qua Quảng Ngãi cắt ngang Khu tái định cư vừa xây dựng hoàn thành. (Ảnh: Lê Danh)

Theo ông Nhân, Sở đã tham mưu UBND tỉnh gửi nhiều văn bản kiến nghị Bộ Xây dựng, trên cơ sở rà soát thực địa và đối chiếu với hồ sơ ranh giới dự án do đơn vị tư vấn lập trong báo cáo nghiên cứu tiền khả thi.

Qua kiểm tra thực tế, cơ quan chuyên môn tỉnh Quảng Ngãi nhận thấy tuyến đường sắt đi qua ba khu tái định cư mới hoàn thành, gồm: Hành Thuận, Điền An và Đồng Mốc - thuộc hai dự án đường bộ cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi và Quảng Ngãi - Hoài Nhơn. Người dân tại các khu vực này mới ổn định cuộc sống sau đợt di dời phục vụ cao tốc.

Việc tuyến đường sắt tiếp tục đi qua khu vực này sẽ khiến nhiều hộ phải tái định cư lần thứ hai trong thời gian ngắn, ảnh hưởng lớn đến đời sống, dễ phát sinh bức xúc trong nhân dân, cản trở công tác giải phóng mặt bằng và tiềm ẩn nguy cơ gây mất an ninh trật tự tại địa phương.

Bên cạnh đó, tuyến còn đi qua Khu di tích Địa đạo Hiệp Phổ Nam, trụ sở hành chính, nghĩa trang liệt sĩ, trường học và chợ trung tâm xã Nghĩa Hành. Đồng thời cắt qua hai hồ chứa nước lớn tại xã Bình Sơn, ảnh hưởng đến không gian cảnh quan và an toàn nguồn nước.

Vị trí dự kiến đặt nhà ga Quảng Ngãi nằm trong khu dân cư, kề khu công nghiệp. (Ảnh: Lê Danh)

Về vị trí đặt nhà ga, theo phương án hiện nay, nhà ga depot dự kiến bố trí tại phía Tây Khu công nghiệp Quảng Phú, lệch về phía Bắc đường Hoàng Hoa Thám. Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở Xây dựng, vị trí này chưa phù hợp với quy hoạch chung đã được phê duyệt.

Cụ thể, khu vực này có mật độ dân cư dày đặc, nhà dân san sát, đồng thời chồng lấn với một nhà máy chế biến thủy sản lớn đang hoạt động ổn định của tỉnh. Việc tổ chức giao thông kết nối sẽ gặp khó khăn và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống dân cư, cũng như hoạt động sản xuất - kinh doanh trong khu công nghiệp.

Ngoài ra, tuyến đường sắt còn chồng lấn với phạm vi dự án cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn tại xã Mộ Đức, đặc biệt là đoạn qua hầm cao tốc số 1, cách các hầm số 2 và 3 chỉ từ 100 - 150m, đồng thời cắt ngang hai nút giao cao tốc phía Nam Quảng Ngãi, gây nguy cơ xung đột hạ tầng nghiêm trọng trong giai đoạn thi công và khai thác.

Quảng Ngãi kiến nghị Bộ Xây dựng điều chỉnh cục bộ hướng tuyến, vị trí đặt nhà ga đường sắt tốc độ cao. (Ảnh: Lê Danh)

Từ những bất cập trên, UBND tỉnh Quảng Ngãi kiến nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu, chỉ đạo đơn vị tư vấn điều chỉnh cục bộ hướng tuyến tại các vị trí chồng lấn, không phù hợp, nhằm giảm thiểu chi phí giải phóng mặt bằng, hạn chế xung đột hạ tầng và đảm bảo tiến độ tổng thể của dự án.

Tỉnh cũng đề xuất rà soát lại ranh giới dự án để hạn chế tối đa tình trạng chồng lấn, giao cắt với tuyến cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn đang thi công, đảm bảo hiệu quả đầu tư đồng bộ giữa hai dự án trọng điểm quốc gia.

Đặc biệt, tỉnh đề xuất dịch chuyển vị trí nhà ga về phía Nam khoảng 2,5km, đến khu vực giáp ranh giữa phường Nghĩa Lộ và xã Nghĩa Giang, gần nút giao đường Trường Chinh - Lê Duẩn (theo quy hoạch). Khu vực này chủ yếu là đất nông nghiệp, thuận lợi cho tổ chức giao thông kết nối, đảm bảo quỹ đất xây dựng nhà ga và phù hợp định hướng phát triển đô thị theo mô hình TOD (phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng).

Theo kế hoạch, Hội đồng Thẩm định Nhà nước sẽ thẩm định và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án trong tháng 9/2026. Các địa phương liên quan sẽ chịu trách nhiệm thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và cơ bản hoàn thành giải phóng mặt bằng trước tháng 12/2026.

Dự kiến công tác lựa chọn nhà thầu, ký kết hợp đồng và chuẩn bị điều kiện thi công sẽ được triển khai ngay sau đó, với mục tiêu khởi công trước ngày 31/12/2026 và đưa vào khai thác, vận hành từ năm 2035.

Lê Danh