Quảng Trị trên hành trình nông thôn mới giàu, đẹp và đáng sống

Những thành công trong xây dựng nông thôn mới ở Quảng Trị không chỉ được dựng xây bằng nguồn lực của Nhà nước, mà còn bằng tâm huyết, sự đồng lòng của người dân và vai trò dẫn dắt của các HTX với sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Quảng Trị.

Khi người dân là chủ thể

Ở thôn Cổ Liêm, xã Kim Phú những năm qua đang diễn ra một cuộc “cách mạng” về hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, những tuyến đường bê tông huyết mạch liên tục được hoàn thiện.

Để có được những tuyến đường mới khang trang như hiện tại, người dân trong thôn đã tự nguyện hiến hàng nghìn mét vuông đất, hàng trăm ngày công. Ông Cao Đình Thân, sinh năm 1967, là một điển hình về tinh thần xây dựng quê hương.

Diện mạo khởi sắc trong nông thôn mới tỉnh Quảng Trị.

Khi xã phát động chương trình xây dựng nông thôn mới, ông Thân là một trong những người đầu tiên tự nguyện hiến đất, chặt hàng rào, tháo dỡ chuồng trại để mở rộng mặt đường. Hơn 70m² đất ở và 400m² đất sản xuất được ông nhường cho cộng đồng, kèm theo đó là những ngày lao động không tính công.

“Lúc đầu cũng tiếc, nhưng nghĩ đến con cháu mình đi lại thuận tiện, quê hương sáng đẹp hơn thì mình sẵn sàng”, ông Thân chia sẻ. Từ sự gương mẫu của ông, phong trào tự nguyện hiến đất lan rộng trong thôn, hàng chục hộ dân cùng chung sức góp công, góp của để hoàn thiện tuyến đường.

Không chỉ ở Cổ Liêm, tinh thần chủ động, đồng lòng của người dân còn được thấy rõ ở nhiều địa phương khác. Từ vài tuyến đường hoa ban đầu, nay thôn Ba Tâm (xã Đồng Lê) rực rỡ bốn mùa, trở thành điểm sáng trong phong trào “sáng – xanh – sạch – đẹp” của tỉnh.

Kết quả xây dựng nông thôn mới ở Cổ Liêm có dấu ấn đậm nét từ sự nỗ lực đóng góp của từng cá nhân, tập thể, từ cán bộ đến nhân dân. Ông Phùng Hữu Dũng là một biểu tượng đẹp về tinh thần trách nhiệm về xây dựng nông thôn mới ở địa phương.

Dù đã 62 tuổi, ông Dũng vẫn đều đặn đi từng ngõ, gõ từng nhà để vận động người dân hiến đất, trồng đường hoa, làm chuồng trại hợp vệ sinh. Nhờ sự tận tâm của ông và đội ngũ cán bộ cơ sở, diện mạo nông thôn Cổ Liêm đã ngày càng khởi sắc.

Động lực từ các HTX

Trong bức tranh xây dựng nông thôn mới ở nhiều địa phương tỉnh Quảng Trị, vai trò của kinh tế hợp tác và các HTX ngày càng khẳng định rõ. Không chỉ nâng cao thu nhập cho nông dân, các HTX còn đóng vai trò dẫn dắt sản xuất, tạo động lực cho nhiều vùng quê đổi mới tư duy phát triển.

Câu chuyện của chị Dương Thị Hiền, Giám đốc HTX sản xuất, kinh doanh và dịch vụ tinh bột Hiền Thuấn (xã Trường Phú) là một ví dụ điển hình. Xuất phát từ hộ sản xuất nhỏ lẻ, chị Hiền mạnh dạn đầu tư máy móc, cải tiến quy trình chế biến tinh bột, xây dựng thương hiệu “Hiền Thuấn”, từ đó kéo theo cả vùng nguyên liệu nghệ và sắn chuyển đổi mạnh mẽ.

Thời gian qua, HTX Hiền Thuấn đứng ra bao tiêu sản phẩm, hướng dẫn kỹ thuật cho nông dân, tổ chức sản xuất theo chuỗi và tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Không những vậy, khi xã làm đường giao thông, người sáng lập HTX Hiền Thuấn đã hiến hơn 200m² đất, đóng góp hàng chục triệu đồng, đồng thời tặng 50 thùng rác cho các thôn nhằm thực hiện tiêu chí môi trường.

Với sự đóng góp tích cực ấy, thôn Xuân Lai, nơi HTX Hiền Thuấn hoạt động, trở thành khu dân cư kiểu mẫu, với những con đường bê tông rộng dài tạo thuận lợi cho đi lại, giao thương, diện mạo cảnh quan trong thôn cũng ngày càng tươi đẹp, đời sống của người dân ngày càng được nâng lên.

Tương tự, mô hình lúa hữu cơ ở thôn Đặng Xá (xã Triệu Trung) cũng là một trong những minh chứng rõ nét nhất cho vai trò của HTX trong xây dựng nông thôn mới. Vốn là vùng thuần nông với 52ha đất canh tác chủ yếu trồng lúa, người dân thôn Đặng Xá nhiều năm trăn trở vì hiệu quả kinh tế thấp.

Sản xuất hiệu quả là chìa khóa xây dựng nông thôn mới ở Quảng Trị.

Năm 2024, chi bộ thôn, ban cán sự, các đoàn thể và HTX dịch vụ nông nghiệp Đặng Xá đã vận động người dân mạnh dạn chuyển sang mô hình lúa VietGAP và lúa hữu cơ. Ban đầu còn e ngại, nhưng khi thấy hiệu quả, 70 hộ dân nhanh chóng tham gia với tổng diện tích 23,6ha.

Nhờ áp dụng quy trình canh tác nghiêm ngặt, sử dụng phân bón hữu cơ, giống lúa chất lượng cao và giảm tối đa thuốc bảo vệ thực vật, năng suất đạt 80 tạ/ha, cao hơn 20 tạ so với trước. Giá lúa cũng tăng mạnh.

Quan trọng hơn, người dân trong thôn đã thay đổi cách làm, hướng đến sản xuất sạch và bền vững. Đặc biệt, sản phẩm gạo Đặng Xá được công nhận OCOP 3 sao năm 2024, mở ra hướng phát triển thương hiệu bền vững cho địa phương.

Xây nền tảng vững cho nông thôn mới

Theo Liên minh HTX tỉnh Quảng Trị, hiện toàn tỉnh có 886 HTX và hơn 2.500 tổ hợp tác hoạt động trong các lĩnh vực nông, lâm nghiệp, thủy sản và phi nông nghiệp. Trong đó, 693 HTX nông nghiệp giữ vai trò nòng cốt trong tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Các tổ hợp tác cũng góp phần quan trọng trong việc chia sẻ kỹ thuật, hỗ trợ nhau về giống mới, công nghệ và quy trình sản xuất.

Dù có những đóng góp ngày càng tích cực, khu vực kinh tế hợp tác, HTX ở Quảng Trị vẫn đối mặt với nhiều thách thức, như quy mô nhỏ, năng lực cạnh tranh yếu, thiếu liên kết chiều sâu và nguồn lực hỗ trợ còn hạn chế.

Để tháo gỡ, Liên minh HTX tỉnh Quảng Trị đang phối hợp với các ngành, địa phương tăng cường tuyên truyền, đào tạo, chuyển giao khoa học công nghệ, ứng dụng nền tảng số vào sản xuất và tiếp tục thành lập HTX ở những nơi có lợi thế về vùng nguyên liệu, sản phẩm đặc thù.

Đây cũng là định hướng chung của Liên minh HTX Việt Nam trong nhiều năm qua, với các chương trình hỗ trợ HTX xây dựng mô hình mới, phát triển sản xuất hàng hóa chất lượng cao, từng bước nâng cao thu nhập cho người dân.

Nhờ các chương trình hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh, nhiều HTX được hỗ trợ vay vốn ưu đãi để đầu tư máy móc, mở rộng sản xuất. Các lớp tập huấn về quản trị HTX, xây dựng phương án kinh doanh, truy xuất nguồn gốc, chuyển đổi số... được tổ chức thường xuyên giúp không ít HTX từ chỗ hoạt động cầm chừng đã tìm được hướng đi mới, đóng góp tích cực vào xây dựng nông thôn mới.

Có thể thấy, trên hành trình xây dựng nông thôn mới ở Quảng Trị, người dân đang là chủ thể, HTX là trung tâm liên kết sản xuất, còn Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh là điểm tựa giúp các mô hình kinh tế hợp tác đứng vững, phát triển, đóng góp thiết thực cho sự nghiệp xây dựng nông thôn mới bền vững.

Quảng Trị đang tiếp tục đi những bước vững chắc trong tiến trình nông thôn mới, với niềm tin sự đồng lòng của người dân, sự quyết tâm của chính quyền và sự hỗ trợ sát sao của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam sẽ tạo nên một diện mạo nông thôn ngày càng khởi sắc, không chỉ đẹp hơn, giàu hơn, mà còn bền vững và đáng sống hơn.

Nam Phong