Quốc hội 'chốt' đầu tư tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận

Các đại biểu Quốc hội bấm nút biểu quyết thông qua nhiều quyết sách quan trọng. (Ảnh trong bài: Cổng TTĐTQH)

Đầu tư hơn 203 nghìn tỷ xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Với đa số đại biểu (ĐB) tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội (QH) đã thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Theo đó, QH quyết định chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng với chiều dài tuyến chính khoảng 390,9km; chiều dài các tuyến nhánh khoảng 27,9km; đi qua địa phận 9 tỉnh, TP trực thuộc Trung ương gồm: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng. Sơ bộ tổng mức đầu tư của Dự án là hơn 203 nghìn tỷ đồng theo hình thức đầu tư công.

QH cũng đã biểu quyết thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.

Theo Nghị quyết, HĐND TP có trách nhiệm cân đối, bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn, hằng năm vốn ngân sách địa phương làm cơ sở quyết định đầu tư và thực hiện đầu tư các dự án thuộc danh mục dự án dự kiến tại Phụ lục kèm theo Nghị quyết này. UBND TP được quyết định bố trí vốn từ ngân sách TP trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và kế hoạch đầu tư công hằng năm trước khi có quyết định đầu tư để triển khai thực hiện một số hoạt động phục vụ cho dự án đường sắt đô thị, dự án đường sắt đô thị theo mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD)…

Được chỉ định thầu với gói thầu chìa khóa trao tay xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận

Biểu quyết thông qua Nghị quyết về các cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư xây dựng Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, QH cho phép Dự án được áp dụng nhiều cơ chế, chính sách đặc biệt. Cụ thể, về lựa chọn nhà đầu tư và nhà thầu, Thủ tướng Chính phủ giao chủ đầu tư thực hiện các dự án; áp dụng hình thức chỉ định thầu theo quy trình rút gọn đối với gói thầu chìa khóa trao tay xây dựng nhà máy chính với nhà thầu trong điều ước quốc tế; áp dụng hình thức chỉ định thầu theo quy trình rút gọn đối với các gói thầu tư vấn quan trọng trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư và thực hiện dự án…

Tỉnh Ninh Thuận được vay lại vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 90% số thu ngân sách tỉnh được hưởng theo phân cấp; được áp dụng chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất để xây dựng Dự án ở mức cao nhất theo quy định nhân (x) với 1,5 lần; được phép triển khai đồng thời công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư song song với việc điều chỉnh dự án đầu tư dự án di dân, tái định cư của Dự án…

Điều chỉnh chỉ tiêu tăng GDP năm 2025 đạt 8% trở lên

Với đa số ĐB tham gia biểu quyết tán thành, QH đã thông qua Nghị quyết bổ sung kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên. Theo đó, Nghị quyết điều chỉnh một số chỉ tiêu chủ yếu như tốc độ tăng GDP đạt 8% trở lên, quy mô GDP năm 2025 đạt khoảng trên 500 tỷ đô la Mỹ (USD); GDP bình quân đầu người khoảng trên 5.000 USD; tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân khoảng 4,5 - 5%.

QH cơ bản tán thành các nhiệm vụ, giải pháp do Chính phủ và các cơ quan của QH kiến nghị, đồng thời đề nghị Chính phủ và các cơ quan liên quan tập trung thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu. Cụ thể, đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, pháp luật và nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật; tập trung nguồn lực hoàn thiện kết cấu hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại; khơi thông và sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư công; đẩy mạnh và làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống; thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới, phát triển lực lượng sản xuất mới, tiên tiến.

QH cũng yêu cầu tập trung cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo mọi điều kiện giải quyết nhanh các thủ tục đầu tư, các khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đầu tư kinh doanh, khuyến khích đầu tư của mọi thành phần kinh tế. Theo đó, thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân, kinh tế tập thể, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Xây dựng cơ chế ưu tiên hình thành, phát triển lực lượng sản xuất mới, xây dựng cơ chế, chính sách phát triển mạnh doanh nghiệp dân tộc, quy mô lớn…

Được miễn trừ trách nhiệm dân sự khi gây thiệt hại trong nghiên cứu khoa học

Đây là nội dung đáng lưu ý trong Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được QH thông qua với đa số ĐB tham gia biểu quyết tán thành.

Ngoài nội dung trên, Nghị quyết cho phép tổ chức khoa học và công nghệ công lập, cơ sở giáo dục đại học công lập được thành lập hoặc tham gia thành lập doanh nghiệp, tham gia góp vốn vào doanh nghiệp để thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ do tổ chức đó sở hữu hoặc được giao quản lý, sử dụng. Nhiệm vụ khoa học và công nghệ được thực hiện theo phương thức khoán chi đến sản phẩm cuối cùng khi tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ có cam kết về sản phẩm của nhiệm vụ với chỉ tiêu chất lượng chủ yếu cần đạt được. Đối với hoạt động chuyển đổi số quốc gia, Nhà nước hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp triển khai nhanh hạ tầng mạng 5G toàn quốc; hỗ trợ tài chính xây dựng nhà máy đầu tiên để phục vụ nghiên cứu, đào tạo và sản xuất chip bán dẫn…

Tuy nhiên, Nghị quyết không quy định việc miễn trừ trách nhiệm hình sự cho hoạt động nghiên cứu khoa học như một số ý kiến đề nghị trong quá trình thảo luận về dự thảo Nghị quyết.

HĐND cấp tỉnh được quyết định áp dụng thí điểm các chính sách đặc thù

Với đa số ĐB tham gia biểu quyết tán thành, QH đã thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi)

Để đổi mới mạnh mẽ nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương theo hướng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tạo điều kiện thuận lợi để chính quyền địa phương khơi thông nguồn lực phát triển, chủ động và kịp thời ứng phó với những vấn đề cấp bách, đột xuất xảy ra trên thực tiễn, Luật đã quy định về việc HĐND cấp tỉnh được quyết định áp dụng thí điểm các chính sách đặc thù, đặc biệt, chưa được quy định trong pháp luật để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn sau khi đã báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ cho phép.

Đồng thời, Chủ tịch UBND tỉnh được quyết định áp dụng các biện pháp cấp bách khác quy định của pháp luật trong những trường hợp thật cần thiết vì lợi ích quốc gia, phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, bảo đảm tính mạng, tài sản của Nhân dân trên địa bàn, báo cáo cơ quan có thẩm quyền của Đảng và Thủ tướng Chính phủ trong thời gian sớm nhất. Việc bổ sung các quy định này bám sát chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, phát huy vai trò chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của địa phương nhưng vẫn bảo đảm được cơ chế kiểm soát của chính quyền cấp trung ương và bảo đảm đồng bộ, thống nhất với quy định của Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi).

Hoàng Thư