Quốc hội thảo luận cả ngày 20-11 về ba dự án luật giáo dục

Phấn đấu ít nhất 5 đại học nằm trong top 100 thế giới

Phát biểu mở đầu, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh gửi lời chúc mừng và tri ân sâu sắc tới các nhà giáo, nguyên nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục trên cả nước. Phó chủ tịch Quốc hội khẳng định, Đảng và Nhà nước luôn coi giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là “con đường làm nên sức mạnh và tương lai dân tộc”, đồng thời nhấn mạnh những đóng góp “thầm lặng nhưng vô cùng to lớn” của đội ngũ nhà giáo trong sự nghiệp trồng người.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: TRỌNG HẢI

Theo Phó chủ tịch Quốc hội, tại Kỳ họp thứ chín, Quốc hội đã thông qua Luật Nhà giáo cùng hai nghị quyết quan trọng về miễn, hỗ trợ học phí và phổ cập giáo dục mầm non. Tại Kỳ họp thứ mười, Quốc hội tiếp tục xem xét ba dự án luật giáo dục, đồng thời bàn chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa giáo dục giai đoạn 2026–2035. Đây là bước đi quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2045 xây dựng hệ thống giáo dục hiện đại, công bằng, chất lượng, thuộc nhóm 20 quốc gia dẫn đầu; phấn đấu có ít nhất 5 đại học Việt Nam nằm trong top 100 thế giới.

Phân cấp phải đi đôi với chuyên môn và nguồn lực

Góp ý về cơ chế đặc thù, đại biểu Triệu Thị Ngọc Diễm (Cần Thơ) cho rằng việc giao Chủ tịch UBND cấp xã điều động, thuyên chuyển nhân sự giáo dục cần được cân nhắc kỹ, vì cấp xã không có bộ phận chuyên môn giáo dục; việc quản lý nhà giáo phải gắn liền với đánh giá chuyên môn, đạo đức và định hướng phát triển.

Đại biểu Triệu Thị Ngọc Diễm (Cần Thơ) phát biểu tại phiên họp. Ảnh: TRỌNG HẢI

Đại biểu kiến nghị, phân cấp phải đi kèm nguồn lực; tránh tình trạng cấp xã nhận nhiệm vụ nhưng thiếu phương tiện thực thi. Bổ sung chính sách xây dựng hệ giá trị con người Việt Nam, văn hóa học đường; kiểm soát tác động tiêu cực từ mạng xã hội, ngăn chặn bạo lực học đường. Hoàn thiện cơ chế kiểm định, kiểm soát chất lượng đầu ra; phát triển đại học tinh hoa, đại học nghiên cứu.

Đồng thời, sắp xếp lại mạng lưới trường học, tránh đầu tư dàn trải, xử lý tình trạng thừa–thiếu giáo viên cục bộ. Bổ sung quy định chia sẻ dữ liệu trong chuyển đổi số giáo dục, bảo đảm thống nhất, an toàn và liên thông dữ liệu quốc gia.

Tránh trùng lặp chính sách, đảm bảo công bằng và minh bạch

Đại biểu Phạm Hùng Thắng (Ninh Bình) đề nghị rà soát dự thảo nghị quyết để tránh trùng lặp với luật hiện hành và bảo đảm thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết 71.

Về nhân lực ngành giáo dục, đại biểu Phạm Hùng Thắng nhất trí giao Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo thẩm quyền tuyển dụng, điều động, thuyên chuyển giáo viên nhưng cần quy định rõ cơ chế phối hợp với chính quyền cơ sở nhằm ngăn chặn lạm quyền, tiêu cực.

Về chính sách đãi ngộ, đại biểu đề nghị xem xét nâng phụ cấp ưu đãi với giáo viên vùng khó khăn, đảm bảo tương xứng với ngành y tế. Điều chỉnh mức phụ cấp 30% cho nhân viên giáo dục theo vùng miền để tạo sự công bằng.

Về sách giáo khoa, đại biểu đề xuất sửa mốc thời gian để đảm bảo học sinh được cấp miễn phí sách giáo khoa từ năm học 2030–2031, tránh tình trạng “hoàn thành trong năm nhưng đầu năm học vẫn thiếu sách”.

Phải có cơ chế tuyển dụng minh bạch, tạo thước đo chung toàn tỉnh

Là một nhà giáo, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) bày tỏ xúc động khi Nghị quyết 71 khẳng định giáo dục “quyết định tương lai dân tộc”.

Đại biểu đề nghị tổ chức kỳ thi tuyển dụng chung toàn tỉnh, do Sở Giáo dục và Đào tạo chủ trì, để bảo đảm công bằng và tránh tình trạng mỗi trường một đề thi, chất lượng không đồng đều. Giao Sở quyền điều động giáo viên giữa các trường, đáp ứng biến động dân số và tránh tình trạng nơi thừa, nơi thiếu. Duy trì phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp cho giáo viên, coi đây là đầu tư sinh lợi xã hội cao vì mỗi giáo viên ảnh hưởng đến hàng trăm học sinh.

Về sách giáo khoa, đại biểu đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo không trực tiếp viết một bộ sách để tránh lối học thuộc, bó hẹp tư duy trong bối cảnh tri thức thay đổi nhanh.