Quy định cụ thể về tiêu chí, thang điểm trong đánh giá phân loại viên chức

Ngày 22/10, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Viên chức (sửa đổi). Đại biểu Đoàn Thị Lê An (Đoàn Cao Bằng) đề nghị, cần có cơ chế ưu tiên trong quy hoạch bổ nhiệm đối với viên chức có thành tích, hoặc thâm niên công tác tại vùng khó khăn như là một hình thức khuyến khích giữ chân. Nguyên tắc này có thể lồng ghép trong xây dựng quy định hướng dẫn về sử dụng kết quả đánh giá để quy hoạch bổ nhiệm, bố trí vào vị trí cao hơn cho người hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Về tăng cường ưu đãi đặc thù, theo bà An ngoài phụ cấp nhà ở thì cần bổ sung thêm quy định hoặc giao cho địa phương quy định về chính sách khen thưởng, tôn vinh viên chức ở vùng khó. Ví dụ như xét tặng bằng khen, danh hiệu. Đối với ngành y tế thì danh hiệu thầy thuốc ưu tú sớm hơn niên hạn cho những người có thành tích lâu năm ở vùng đặc biệt khó khăn, cộng điểm ưu tiên khi thi nâng hạng chức danh nghề nghiệp. Những ưu đãi tinh thần này tuy không nằm trong Luật viên chức nhưng có thể lồng ghép qua các luật thi đua khen thưởng và quy định chuyên ngành.

Toàn cảnh phiên thảo luận tại tổ (Ảnh: Quang Vinh)

Về chế độ hợp đồng làm việc, bà An đề nghị dự thảo cần làm rõ ranh giới giữa hợp đồng xác định thời hạn và hợp đồng không xác định thời hạn. Đồng thời bảo đảm quyền, quyền lợi và ổn định tâm lý cho viên chức, đặc biệt là ở các lĩnh vực sự nghiệp công lập đặc thù như giáo dục, y tế. Đồng thời cân nhắc cơ chế đánh giá định kỳ theo kết quả công việc thay vì chấm dứt hợp đồng một cách tự động sau mỗi giai đoạn. Về đánh giá phân loại viên chức, bà An kiến nghị dự thảo luật cần quy định cụ thể hơn về tiêu chí, thang điểm và phương pháp đánh giá gắn với kết quả đầu ra và mức độ hoàn thành nhiệm vụ, tránh tình trạng hình thức cào bằng. Đồng thời cần có cơ chế giám sát độc lập và công khai kết quả đánh giá để đảm bảo công bằng và minh bạch.

Về thu hút và giữ chân người tài, chỉ rõ hiện nay nhiều đơn vị sự nghiệp công lập đang mất nhân lực chất lượng cao sang khu vực tư. Đặc biệt sau giai đoạn phải chống dịch Covid thì sự dịch chuyển nhân lực chất lượng cao sang khu vực tư là rất lớn. Do đó bà An đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung về chính sách tiền lương, đãi ngộ về môi trường làm việc và cơ hội thăng tiến phù hợp với đặc thù ngành nghề và kết quả cống hiến cần khuyến khích cơ chế khoán việc, khoán chi và hợp đồng chuyên gia.

Về kỷ luật trách nhiệm người đứng đầu, vị đại biểu đoàn Cao Bằng cho hay, cần tăng cường trách nhiệm giải trình của người đứng đầu cơ quan đơn vị sự nghiệp trong việc tuyển dụng, bổ nhiệm, đánh giá và xử lý viên chức. Bên cạnh đó, cần quy định rõ ràng về xử lý trách nhiệm liên đới khi để xảy ra sai phạm kéo dài hoặc là sử dụng viên chức không đúng năng lực.

Về chuyển đổi đơn vị sự nghiệp công lập sang cơ chế tự chủ, bà An đề nghị dự thảo làm rõ lộ trình tiêu chí và cơ chế giám sát quá trình tự chủ để tránh tình trạng tự chủ hình thức hoặc thương mại hóa hoạt động công và nhà nước thì vẫn phải đảm bảo vai trò định hướng đặc biệt là trong các lĩnh vực an sinh xã hội. “Đây là dự án luật quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến hàng triệu viên chức và chất lượng dịch vụ công. Do đó đề nghị ban soạn thảo sẽ tiếp tục tiếp thu ý kiến để hoàn thiện dự thảo theo hướng minh bạch hiệu quả, nhân văn và phù hợp thực tiễn”, bà An nói.

Góp ý về quy tắc quản lý đối với viên chức trong dự thảo Luật viên chức, Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Đoàn Lâm Đồng) cho rằng, dự thảo đã chuyển trọng tâm từ quản lý chức danh nghề nghiệp sang vị trí việc làm đây là đổi mới phù hợp với xu hướng quản trị hiện đại tạo điều kiện gắn kết với kết quả đầu ra và trách nhiệm công vụ.

Ông Nguyễn Hữu Thông phát biểu (Ảnh: Quang Vinh)

Tuy nhiên với thực tiễn hiện nay, số lượng đơn vị sự nghiệp công lập rất lớn, năng lực xây dựng vị trí việc làm, mô tả chuyên môn giữa các bộ, ngành địa phương còn khác nhau nếu không có khuôn mẫu tiêu chuẩn và lộ trình chuyển đổi phù hợp e rằng cơ chế này sẽ dẫn đến hình thức hóa, áp dụng thiếu thống nhất.

Liên quan đến quyền của viên chức ký hợp đồng thực hiện hoạt động nghề nghiệp và hoạt động kinh doanh, đại biểu Thông cho rằng, việc dự thảo mở rộng quyền của viên chức được góp vốn, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp, hợp tác xã, bệnh viện, cơ sở giáo dục, tổ chức nghiên cứu khoa học ngoài công lập là phù hợp với chủ trương thu hút nguồn lực chuyên môn nhất là trong khoa học giáo dục, y tế.

Theo đại biểu nếu không có quy định cụ thể kiểm soát hiệu quả và chặt chẽ sẽ dẫn đến xung đột lợi ích khi viên chức có thể lợi dụng vị trí công tác để phục vụ lợi ích cá nhân nhất là đối với những viên chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý các vị trí nhạy cảm.

Đại biểu Thông kiến nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định theo hướng bắt buộc kê khai, xin ý kiến bằng văn bản và đồng ý của cấp quản lý trực tiếp đối với viên chức là lãnh đạo muốn tham gia điều hành doanh nghiệp hoặc tham gia thành lập doanh nghiệp. Cần cấm tham gia điều hành doanh nghiệp có quan hệ trực tiếp về tài chính, hợp đồng với đơn vị nơi viên chức công tác để tránh xung đột lợi ích.

Việt Thắng - Trung Hiếu