Quy hoạch đại học tránh chuyện 'nhà bán cơm nỗ lực mở thêm hàng phở'

Tiếp tục Kỳ họp bất thường lần thứ 2, sáng 7/1, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đầu tư cho báo chí "tinh chứ không nhất thiết phải đông"

Đề cập đến lĩnh vực báo chí, thông tin, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Đỗ Chí Nghĩa (Phú Yên) hoan nghênh Chính phủ quan tâm đầu tư cho báo chí, đặc biệt, Chính phủ vừa tổ chức hội nghị về truyền thông chính sách, trong đó xác định một điều rất quan trọng, truyền thông chính sách là nhiệm vụ của các cơ quan nhà nước, các bộ, ngành chứ không chỉ là nhiệm vụ của riêng các cơ quan báo chí.

ĐBQH Đỗ Chí Nghĩa.

Tuy nhiên, ông băn khoăn về con số 20% cơ quan báo chí lớn, có ảnh hưởng được ưu tiên đầu tư và đề nghị việc đầu tư với tinh thần "cần tinh chứ không nhất thiết phải đông". "Chúng ta nên đầu tư theo đặt hàng các tác phẩm chất lượng cao", ông nói và lấy ví dụ về những tác phẩm có ảnh hưởng xã hội rất lớn, đầu tư có tính chất chuyên sâu, hay Giải "Búa Liềm Vàng" có tiếng vang của Ban Tổ chức Trung ương, kỳ vọng về Giải "Diên Hồng" cũng sẽ huy động được trí tuệ của các nhà báo, phóng viên, người không chuyên tâm huyết viết về Quốc hội, HĐND...

Về sáp nhập, tổ chức lại các cơ quan báo chí của các bộ, ngành, địa phương theo hướng đa phương tiện, đa nền tảng, theo đại biểu, nên chăng cân nhắc phát triển thành các đài Phát thanh - Truyền hình vùng có được không? "Chúng ta đang phát triển kinh tế vùng, quy hoạch theo vùng thì việc này sẽ bớt được chi phí vài chục tỷ đến hàng trăm tỷ cho một đài ở địa phương và tính liên kết, tầm nhìn rộng mở, hiệu quả hơn rất nhiều, hơn là chúng ta sáp nhập báo tỉnh với đài tỉnh một cách khiên cưỡng", ĐBQH Đỗ Chí Nghĩa hiến kế.

Hoan nghênh đề án của Chính phủ đề xuất tích hợp mạng xã hội và trang thông tin điện tử vào cùng giấy phép, song ông cho rằng, chúng ta đang yêu cầu mạng xã hội riêng, trang thông tin điện tử riêng dẫn đến mạng xã hội được phép bình luận nhưng không được phép đưa các thông tin lên, trong khi trang thông tin điện tử thì đưa thông tin lên nhưng không được phép bình luận, nghĩa là "chúng ta tự hạn chế tác động xã hội của chúng ta".

Toàn cảnh hội trường.

Từ thực tế báo chí đưa thông tin lên mạng nhưng rất lo lắng vì comment của bạn đọc không quản lý được nên hầu hết phải đóng bình luận, dẫn đến hạn chế tương tác, bài có thể rất hay nhưng không nổi lên đầu các trang mạng, sức tác động bị hạn chế, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa mong cơ quan quản lý báo chí quan tâm đến vấn đề này, để báo chí đưa thông tin lên mạnh mẽ và sẵn sàng "comment" đa chiều. "Tôi nghĩ rằng đã lên mạng xã hội thì chúng ta cũng phải có những phương thức linh hoạt hơn, chứ nếu chúng ta chạy Grab mà vẫn com-lê, cà-vạt thì rất vướng víu", ông đề xuất.

Liên quan phát triển quy hoạch đại học, đề án nêu rõ là sáp nhập, hợp nhất hoặc giải thể các trường đại học quy mô nhỏ, đơn ngành, hoạt động kém hiệu quả, kém chất lượng dựa trên tiêu chuẩn các cơ sở giáo dục đại học. Ông lo ngại, rất nhiều đại học nhỏ nhưng hiệu quả, đơn ngành nhưng có người theo học và phát huy được thì lại đưa ra là phải sáp nhập, hợp nhất hoặc giải thể. Do đó, cần diễn đạt lại cho phù hợp, tránh tình trạng nhiều trường đại học nhỏ sẽ cố gắng đa ngành, dẫn đến chuyện "nhà bán cơm nỗ lực mở thêm hàng phở và kết quả là cơm cũng dở và phở cũng không ngon".

Không nên "bó khung" để hạn chế việc phát triển

Trong khi đó, ĐBQH Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cho rằng, việc xác định các nội dung của quy hoạch phải được tính toán một cách khoa học, hợp lý, bảo đảm đường hướng chiến lược; phải rõ, cụ thể nhưng cũng không được mâu thuẫn với các nội dung đã được xác định trong các văn bản khác. "Quy hoạch tổng thể quốc gia phải là tổng hợp có chọn lọc, định hướng lớn để phát triển đất nước, không phải là bản tập hợp hay "phép cộng" đơn giản của các quy hoạch thành phần hoặc nhắc lại một cách cơ học Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đã được Đại hội Đảng ban hành", ĐBQH tỉnh Đồng Nai nêu.

ĐBQH Trịnh Xuân An.

Theo đại biểu, Quy hoạch tổng thể quốc gia không nên quy định quá chi tiết các mục tiêu cụ thể mà chỉ quy định các mục tiêu tầm quốc gia, các giới hạn tối đa hoặc tối thiểu các chỉ tiêu để các ngành, địa phương có căn cứ xây dựng quy hoạch cấp thấp một cách chủ động. Cùng với đó, cần xem xét trong quy hoạch những mục tiêu nào, Nhà nước có thể đầu tư bảo đảm tính khả thi và đáp ứng định hướng chiến lược cho đất nước thì có thể đặt ra các mục tiêu, giải pháp cụ thể mang tính pháp lý.

"Những nội dung "quy hoạch cứng" như về giao thông, đất đai, năng lượng và đặc biệt là những vấn đề liên quan đến quốc phòng, an ninh thì có thể "chốt" ở trong Quy hoạch này. Đối với những nội dung khác, có thể xã hội hóa hoặc mang tính định tính như vấn đề giáo dục, y tế nên xác định là "quy hoạch mềm" để tránh đi vào quá chi tiết, xác định những chỉ tiêu quá cụ thể khiến "bó khung", có thể làm hạn chế việc phát triển", đại biểu Trịnh Xuân An nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ĐBQH Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho rằng, Quy hoạch tổng thể quốc gia không nên quy định quá chi tiết, mục tiêu cụ thể mà cần chỉ nên khái quát giới hạn tối đa hoặc tối thiểu chỉ tiêu để các ngành và địa phương có căn cứ xây dựng các chỉ tiêu tại quy hoạch cấp thấp hơn một cách phù hợp. Cùng với đó, cần xem xét trong quy hoạch những mục tiêu nào Nhà nước đầu tư có tính khả thi, đáp ứng các định hướng chiến lược cho đất nước thì có thể đặt ra các chỉ tiêu, giải pháp cụ thể mang tính pháp lý.

"Mức thu nhập bình quân năm 2030, 2050 cần được tính toán rất kỹ. Nên chăng, quy hoạch cần ưu tiên cho không gian phát triển hơn là con số quá cụ thể", đại biểu ví dụ.

An Quỳnh