Quyết liệt đẩy lùi uốn ván sơ sinh

Ngọc Bích

BPO - Thời gian qua, ngành y tế tỉnh Bình Phước đã thực hiện chương trình tiêm chủng mở rộng hiệu quả, đặc biệt là tiêm vắc xin ngừa uốn ván (VAT) đối với phụ nữ có thai và trẻ em. Từ nhiều năm nay, bệnh uốn ván sơ sinh (UVSS) đã được loại trừ, mỗi năm số trẻ mắc bệnh này thấp hơn so với tỷ lệ cho phép...

Bài cuối
“LÁ CHẮN” BẢO VỆ TRẺ EM

Tuy nhiên, từ ngày 14 đến 16-8-2023, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh nhận được thông tin về 3 trường hợp mắc bệnh UVSS từ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP. Hồ Chí Minh trên phần mềm báo cáo bệnh truyền nhiễm theo Thông tư số 54/2015/TT-BYT là người dân đang cư trú tại Bình Phước. Để làm rõ thêm thông tin về 3 ca bệnh này cũng như công tác y tế dự phòng trên địa bàn tỉnh liên quan đến UVSS, phóng viên (PV) Đài Phát thanh - Truyền hình và Báo Bình Phước (BPTV) đã có cuộc phỏng vấn Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Hoàng Xuân, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh.

Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Hoàng Xuân, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh

Thai phụ không thực hiện các điều kiện cơ bản trong phòng bệnh

PV: Chỉ trong tháng 8, trên địa bàn tỉnh có 3 trường hợp mắc bệnh UVSS. Với vai trò đơn vị chuyên môn trong công tác y tế dự phòng, kiểm soát bệnh tật, ông đánh giá như thế nào về tình hình này?

Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Hoàng Xuân: Bệnh UVSS trong những năm gần đây có xuất hiện nhưng tỷ lệ rất thấp. Theo tiêu chuẩn của chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia cho phép địa phương cấp huyện 1.000 trẻ sơ sinh sinh ra sống thì có 1 trẻ mắc bệnh. Vừa qua, có 3 trường hợp trẻ mắc bệnh UVSS trên địa bàn tỉnh, trong đó 2 trường hợp ở huyện Đồng Phú và 1 trường hợp ở huyện Bù Đốp. Thực tế, huyện Đồng Phú có tỷ lệ dân số chưa cao, vì vậy với 2 ca bệnh là mức cao so với quy định về tỷ lệ dân cư. Riêng huyện Bù Đốp, số trẻ sinh ra trong năm hiện dao động khoảng 600-700 trẻ, trên địa bàn có 1 trường hợp mắc bệnh UVSS là cao so với quy định. Điều này chứng tỏ việc tiêm chủng uốn ván ở cơ sở chưa đạt tiêu chuẩn.

Đối với 3 trường hợp nêu trên, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh rất quan tâm. Dưới sự hỗ trợ của Sở Y tế Bình Phước và Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh, trung tâm đã quán triệt chỉ đạo trung tâm y tế cấp huyện thực hiện các biện pháp cấp thiết như: rà soát, lập danh sách phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, thai phụ và trẻ em chưa tiêm chủng VAT thì phải được tiêm chủng mở rộng, tiêm vét, tiêm bổ sung đảm bảo tiêm đúng, tiêm đủ. Mục tiêu của Đảng, Nhà nước cũng như ngành y tế là chăm sóc và bảo vệ sức khỏe trẻ em ngay từ khi mới sinh ra, vì vậy ưu tiên tất cả thai phụ đều được tiêm vắc xin phòng uốn ván, đó là yếu tố cơ bản nhất.

3 trường hợp mắc UVSS mới đây, các bà mẹ không được tiêm chủng VAT, người đỡ đẻ là người thân trong gia đình, không có chuyên môn y tế. Điều kiện sinh hoạt, môi trường sống ẩm thấp, không đảm bảo vệ sinh. Trong khi đó, việc phòng bệnh UVSS điều kiện tiên quyết là phải đỡ đẻ sạch, người đỡ đẻ cần có kiến thức, chuyên môn y tế, đặc biệt chăm sóc rốn sau sinh phải đảm bảo vệ sinh. 3 trường hợp này không đảm bảo các yếu tố cơ bản nên xảy ra bệnh UVSS.

Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Hoàng Xuân, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh trao đổi với phóng viên về công tác y tế dự phòng trên địa bàn tỉnh- Ảnh: Hoàng Vũ

Phải triển khai đồng bộ nhiều giải pháp

PV: Sau nhiều năm tỉnh Bình Phước loại trừ được bệnh UVSS, việc quay trở lại của bệnh này là điều đáng tiếc. Ông cho biết thêm về kết quả chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia phòng bệnh uốn ván trên địa bàn tỉnh thời gian qua?

Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Hoàng Xuân: Tiêm ngừa UVSS là chương trình tiêm chủng mở rộng được thực hiện thường xuyên và hằng tháng. Thời gian vừa qua, mặc dù một số vắc xin tiêm chủng mở rộng bị thiếu nhưng vắc xin phòng UVSS cơ bản đủ. Sau khi phát hiện 3 trường hợp mắc bệnh UVSS, Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh đảm bảo cung ứng đủ nguồn vắc xin VAT để tỉnh Bình Phước tiêm chủng. Vì vậy, chúng tôi đã triển khai trên phạm vi toàn tỉnh chiến dịch tiêm VAT. Tất cả địa phương còn lại không có ca bệnh nhưng phải rà soát số phụ nữ mang thai chưa tiêm chủng VAT, lập danh sách để triển khai tiêm chủng cùng với 2 huyện Đồng Phú và Bù Đốp. Làm tốt công tác này sẽ nhanh chóng đẩy lùi UVSS trong thời gian sớm nhất.

Bên cạnh đó, cần tăng cường quản lý thai kỳ, phụ nữ có thai phải được khám ít nhất 2 lần trong quá trình mang thai. Tăng cường tuyên truyền, vận động phụ nữ không sinh tại nhà, phải đến các cơ sở y tế...

Sau khi điều trị bệnh UVSS, hiện sức khỏe con gái chị Lầu Y Giải, trú ấp Pa Pếch, xã Tân Hưng, huyện Đồng Phú đã ổn định - Ảnh: Hoàng Vũ

Phối hợp tốt trong quản lý di biến động dân cư

PV:Thưa ông, sau sự việc xảy ra lần này, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cũng như ngành y tế của tỉnh có hành động gì để đạt được mục tiêu chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia năm 2023 đặt ra?

Tiến sĩ, bác sĩ Phạm Hoàng Xuân: Qua 3 trường hợp mắc UVSS nêu trên, dưới sự chỉ đạo sát sao của Sở Y tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã chỉ đạo trung tâm y tế các huyện Bù Đốp, Đồng Phú khẩn trương xử lý ổ dịch UVSS. Theo quy định chuyên môn khi 1 xã, ấp phát hiện trường hợp mắc bệnh UVSS phải tiến hành tiêm vét, tiêm bù, tiêm đầy đủ, đủ liều là biện pháp phòng bệnh và loại trừ bệnh UVSS tốt nhất. Đồng thời, đã triển khai giai đoạn 1 chỉ đạo các huyện rà soát lại danh sách những đối tượng cần tiêm chủng. Sau khi có kế hoạch cụ thể, chúng tôi sẽ cung ứng vắc xin và tiến hành tiêm VAT hàng loạt cho các địa phương này.

3 trường hợp mắc bệnh UVSS đợt này đều may mắn được điều trị khỏi. Trước đây, UVSS tỷ lệ tử vong hơn 90%. Vì thế, người dân không được chủ quan, lơ là trong thực hiện các biện pháp phòng bệnh theo khuyến cáo của ngành y tế. Dù sức khỏe các bé đã ổn định nhưng gia đình phải đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, chăm sóc trẻ đúng cách để phòng bệnh trở lại.

Qua đây, tôi đề nghị các địa phương thực hiện tốt công tác quản lý dân cư, đặc biệt là việc di biến động dân cư. Làm tốt điều này, ngoài đảm bảo an ninh trật tự tại địa phương còn góp phần thực hiện tốt các công tác khác như y tế, giáo dục...