'Rừng vàng, măng ngọt' nuôi sống người dân Cây Thị

Nhưng vạt keo lai, bạch đàn phát triển đang chứng minh cho sự đổi thay của Cây Thị. Nhiều ngôi nhà khang trang thay thế cho những mái nhà tạm bợ, minh chứng cho đời sống người dân ngày một cải thiện.

Phất lên từ kinh tế rừng

Ông Hoàng Văn Minh, một người dân ở xóm Khe Cạn, xã Cây Thị, cho biết gia đình ông có hơn 3ha đất đồi, trước đây chủ yếu trồng sắn, ngô, hiệu quả kinh tế thấp, cuộc sống bấp bênh. Được sự vận động của chính quyền địa phương và học hỏi kinh nghiệm từ các mô hình thành công, gia đình ông đã mạnh dạn chuyển đổi sang trồng keo.

"Trồng keo tuy thời gian thu hoạch lâu hơn cây ngắn ngày, nhưng giá trị kinh tế lại cao hơn hẳn. Đến chu kỳ khai thác, trừ chi phí, mỗi héc-ta cũng cho thu nhập vài chục triệu đồng. Nhờ rừng keo mà gia đình tôi đã thoát nghèo, có điều kiện cho con cái ăn học đàng hoàng và sửa sang lại nhà cửa," ông Minh phấn khởi cho biết.

Không chỉ riêng gia đình ông Minh, hàng trăm hộ dân khác ở Cây Thị cũng đang hưởng lợi từ kinh tế đồi rừng. Chính quyền xã đã chủ động quy hoạch vùng trồng rừng sản xuất, khuyến khích người dân trồng các loại cây có năng suất, chất lượng và thị trường tiêu thụ ổn định. Đồng thời, xã cũng phối hợp với các ngành chức năng tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật trồng, chăm sóc và khai thác rừng bền vững.

Măng tre lục trúc được HTX Vạn Lộc đầu tư sản xuất theo chuỗi giá trị.

Bên cạnh cây gỗ lớn, một hướng đi mới đang mang lại hiệu quả kinh tế cao và góp phần đa dạng hóa nguồn thu nhập cho người dân Cây Thị chính là mô hình trồng tre lấy măng, nổi bật với sự tham gia tích cực của HTX nông sản Vạn Lộc. Tận dụng lợi thế đất đai và điều kiện tự nhiên phù hợp, HTX Vạn Lộc đã tiên phong trong việc đưa giống tre lục trúc vào trồng và nhân rộng. Mô hình này không chỉ cho thu hoạch nhanh hơn so với cây gỗ lâu năm mà còn mang lại nguồn thu nhập đều đặn hàng năm cho các thành viên.

Đặc biệt, trước đây, diện tích đất của một số hộ thành viên bỏ hoang hoặc trồng cây tạp hiệu quả không cao. Nhưng từ khi tham gia HTX và chuyển sang trồng tre lấy măng, cuộc sống của một số hộ đã khác hẳn. Cây tre dễ trồng, ít công chăm sóc, lại cho thu hoạch măng liên tục trong nhiều tháng. HTX đứng ra bao tiêu sản phẩm nên thành viên rất yên tâm sản xuất. Thu nhập từ măng tre giúp họ trang trải cuộc sống và có thêm tích lũy.

Có một điều là khi mới thành lập, HTX cũng gặp không ít khó khăn do quy mô còn nhỏ, kinh nghiệm quản lý chưa nhiều. Tuy nhiên, được sự quan tâm, hỗ trợ kịp thời của Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên, các thành viên HTX Vạn Lộc đã từng bước tháo gỡ những vướng mắc. Liên minh HTX tỉnh đã tư vấn cho HTX Vạn Lộc xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, đưa ra hướng tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi,...

Đến nay, HTX Vạn Lộc là mô hình sản xuất măng tre tiêu biểu đã liên kết được với doanh nghiệp để phát triển theo hướng bền vững, từ đó hỗ trợ người dân, thành viên nâng cao thu nhập.

Đặc biệt, không chỉ tiêu thụ măng tươi, HTX đã đầu tư vào sơ chế, chế biến thành các sản phẩm như: Măng tươi cả vỏ, măng tươi đã qua sơ chế, măng hấp chín cả vỏ, măng hấp chín đã bóc vỏ, măng chua, măng ớt và măng chua ngọt.

Sức bật kinh tế lâm nghiệp

Ngoài mô hình trồng măng tre của HTX Vạn Lộc, một số hộ gia đình tại xã Cây Thị còn biết khai thác lợi thế từ rừng và mở các xưởng bóc, gỗ dăm theo hình thức doanh nghiệp, hộ gia đình… từ đó tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Theo thống kê, diện tích rừng trồng sản xuất của xã Cây Thị đã lên tới hàng ngàn héc-ta. Sự kết hợp giữa cây gỗ lớn và các mô hình lâm sản ngoài gỗ đang tạo ra một cơ cấu kinh tế lâm nghiệp đa dạng, bền vững. Rừng và các sản phẩm từ rừng không chỉ mang lại nguồn thu nhập trực tiếp mà còn tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái.

Chế biến gỗ giúp phát triển thế mạnh địa phương.

Trước đây, việc tiêu thụ gỗ rừng của bà con chủ yếu thông qua thương lái nhỏ lẻ, thường bị ép giá, hiệu quả kinh tế chưa cao. Từ khi có các đơn vị này đứng ra thu mua, chế biến và tìm kiếm thị trường, đầu ra đã ổn định hơn, giá cả cũng được cải thiện.

Theo thống kê, ngoài HTX Vạn Lộc, toàn xã còn có 20 cơ sở chế biến lâm sản, góp phần giải quyết việc làm, tạo thu nhập cho 2/3 số người trong độ tuổi lao động.

Ưu điểm của nghề sản xuất gỗ bóc, gỗ dăm là chi phí đầu tư không lớn, thời gian hoàn vốn nhanh, nguồn nguyên liệu sẵn tại địa bàn. Trừ chi phí mỗi năm, mỗi cơ sở có thu nhập hàng trăm triệu đồng trở lên là chuyện không hiếm. Nhờ nghề bóc gỗ, sản xuất gỗ dăm nhiều hộ gia đình đã vươn lên khá, giàu, đời sống của người dân từng bước được cải thiện và nâng cao. Hiện, mức lương của nhiều lao động làm trong lĩnh vực này là khoảng 4,5 triệu đồng/ tháng.

Tiếp động lực cho tương lai

Nhờ phát huy lợi thế kinh tế đồi rừng và vai trò nòng cốt của HTX, tỷ lệ hộ nghèo của xã Cây Thị đã giảm đáng kể trong những năm gần đây. Nếu như trước đây, Cây Thị là một trong những xã có tỷ lệ hộ nghèo cao của huyện Đồng Hỷ, thì nay, diện mạo nông thôn đã có nhiều khởi sắc, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng lên rõ rệt.

Theo thống kê, bình quân thu nhập đến năm 2024 của người dân đạt 42 triệu đồng/người/năm (tăng 5 triệu đồng so với năm 2022), số hộ nghèo hiện còn khoảng 7% (giảm gần 2% so với năm 2022).

Điều này cho thấy, phát triển kinh tế lâm nghiệp gắn với xây dựng các mô hình HTX hiệu quả là hướng đi đúng đắn, giúp xã Cây Thị thực hiện thành công mục tiêu giảm nghèo bền vững.

Trong thời gian tới, xã sẽ tiếp tục khuyến khích người dân mở rộng diện tích rừng trồng cây gỗ lớn, diện tích măng tre lục trúc để nâng cao giá trị kinh tế của rừng. Đồng thời, xã sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi để HTX phát triển và thành lập mới các HTX ở những lĩnh vực tiềm năng khác.

Xã Cây Thị cũng mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ hơn nữa từ Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên để người dân, HTX trên địa bàn xã ngày càng phát triển vững mạnh, thực sự trở thành đầu tàu trong phát triển kinh tế địa phương.

Minh Nhương