Sai lầm thường gặp khi chăm sóc trẻ bị sốt

Sốt là một trong những triệu chứng thường gặp nhất ở trẻ em, đặc biệt trong giai đoạn từ sơ sinh đến 6 tuổi. Đây không phải là một bệnh lý riêng biệt mà là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi chống lại tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng hoặc do một số nguyên nhân khác.

Phần lớn trường hợp sốt ở trẻ lành tính và có thể tự khỏi, nhưng không ít cha mẹ vì quá lo lắng đã áp dụng những cách chăm sóc sai lầm, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, thậm chí làm tình trạng trở nên nguy hiểm hơn.

Dưới đây là những sai lầm phổ biến khi chăm sóc trẻ bị sốt mà cha mẹ cần tránh:

Cho trẻ uống thuốc hạ sốt quá sớm hoặc quá liều

Nhiều phụ huynh hễ thấy con hơi ấm lên, nhiệt độ khoảng 37,5–38°C là đã vội cho uống thuốc hạ sốt. Thực tế, sốt dưới 38,5°C thường chưa cần dùng thuốc, cơ thể trẻ vẫn tự kiểm soát được. Việc lạm dụng thuốc hạ sốt không chỉ khiến gan, thận phải hoạt động quá tải mà còn che lấp triệu chứng, gây khó khăn cho việc chẩn đoán bệnh.

Lời khuyên: Chỉ cho trẻ uống thuốc hạ sốt (paracetamol hoặc ibuprofen theo chỉ định) khi nhiệt độ từ 38,5°C trở lên, dùng đúng liều theo cân nặng và không được cho uống quá 4 lần/ngày.

Ảnh minh họa/ Nguồn internet

Trùm chăn, mặc quần áo dày khi trẻ sốt

Một thói quen phổ biến là ủ ấm, trùm kín chăn cho trẻ với suy nghĩ “ra mồ hôi sẽ hạ sốt”. Thực tế, hành động này làm cơ thể không thoát được nhiệt, khiến nhiệt độ bên trong càng tăng cao, có thể gây co giật hoặc rối loạn thân nhiệt.

Lời khuyên: Hãy mặc cho trẻ quần áo mỏng, thoáng mát, đặt ở nơi thoáng khí. Nếu bé cảm thấy lạnh, chỉ cần đắp một tấm chăn mỏng nhẹ.

Chườm đá hoặc lau người bằng cồn

Nhiều người tin rằng chườm đá hoặc dùng cồn xoa bóp giúp hạ sốt nhanh. Nhưng thực tế, đá có thể gây bỏng lạnh, co mạch đột ngột, còn cồn dễ gây hạ thân nhiệt quá mức, thậm chí ngộ độc qua da và đường hô hấp.

Lời khuyên: Cách đúng là dùng khăn mềm nhúng nước ấm khoảng 32–35°C lau khắp người, đặc biệt ở các vị trí như nách, bẹn, trán để giúp cơ thể thoát nhiệt tự nhiên.

Ép trẻ ăn uống khi sốt

Khi sốt, trẻ thường chán ăn, buồn nôn, khó tiêu. Việc cha mẹ ép trẻ ăn quá nhiều có thể khiến trẻ nôn trớ, làm mất nước và điện giải nghiêm trọng hơn.

Lời khuyên: Cho trẻ ăn thức ăn mềm, loãng, dễ tiêu như cháo, súp, sữa, chia nhỏ thành nhiều bữa. Bổ sung thêm nước, nước hoa quả hoặc dung dịch oresol theo chỉ dẫn để tránh mất nước.

Tự ý dùng kháng sinh hoặc thuốc theo đơn cũ

Không ít phụ huynh khi thấy trẻ sốt liền nghĩ ngay đến việc dùng kháng sinh, hoặc lấy lại toa thuốc cũ từ lần sốt trước để cho con uống. Đây là sai lầm nghiêm trọng vì không phải sốt nào cũng do vi khuẩn. Nếu dùng kháng sinh không đúng sẽ gây kháng thuốc, hại đường ruột, làm bệnh trở nên phức tạp hơn.

Lời khuyên: Không tự ý mua thuốc, đặc biệt là kháng sinh, cho trẻ uống khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.

Bỏ qua dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm

Một số phụ huynh chỉ tập trung vào việc hạ sốt mà không để ý đến các triệu chứng đi kèm. Thực tế, sốt cao kèm các biểu hiện như: Khó thở, co giật, li bì, bỏ bú, nôn nhiều, phát ban, đau đầu dữ dội… có thể là dấu hiệu của bệnh lý nặng như viêm màng não, viêm phổi, sốt xuất huyết.

Lời khuyên: Đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi có một trong những dấu hiệu trên, hoặc khi sốt cao kéo dài trên 48 giờ không thuyên giảm.

Tin tưởng vào các mẹo dân gian chưa kiểm chứng

Nhiều gia đình áp dụng những cách truyền miệng như cạo gió, đắp lá thuốc, cho trẻ uống nước lá lạ để hạ sốt. Những phương pháp này không chỉ thiếu cơ sở khoa học mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây kích ứng da, ngộ độc hoặc nhiễm trùng.

Lời khuyên: Tuyệt đối không áp dụng mẹo dân gian chưa được kiểm chứng. Việc chăm sóc trẻ cần dựa trên hướng dẫn y khoa.

Không theo dõi nhiệt độ thường xuyên

Một số cha mẹ chỉ đo nhiệt độ khi thấy trẻ nóng ran, nhưng thực tế cần theo dõi nhiệt độ đều đặn để kịp thời xử lý. Bỏ qua việc theo dõi có thể khiến tình trạng sốt tiến triển nặng mà không được phát hiện sớm.

Lời khuyên: Sử dụng nhiệt kế điện tử hoặc thủy ngân (nếu cẩn thận) để đo nhiệt độ cho trẻ 2–3 giờ/lần khi đang sốt.

Kết luận

Sốt là phản ứng tự nhiên của cơ thể, phần lớn không nguy hiểm. Điều quan trọng là cha mẹ cần hiểu đúng cách chăm sóc, tránh những sai lầm có thể gây hại. Khi trẻ sốt, hãy:

Giữ quần áo thoáng mát, môi trường sạch sẽ.

Cho uống đủ nước, bổ sung dinh dưỡng hợp lý.

Dùng thuốc hạ sốt đúng chỉ dẫn, đúng liều.

Theo dõi các dấu hiệu bất thường để đưa trẻ đi khám kịp thời.

Việc xử lý đúng cách không chỉ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục mà còn tránh được những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Trương Hiền