Sàn giao dịch carbon: Việt Nam sẽ triển khai thí điểm từ tháng 6/2025

(Ảnh minh họa. Nguồn: Vietnam+)

Đại diện Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết theo lộ trình, từ tháng 6/2025 sẽ phải vận hành thí điểm sàn giao dịch carbon.

Để để chuẩn bị cho hoạt động thí điểm sàn giao dịch trên, Cục Biến đổi khí hậu đang xây dựng hệ thống đăng ký hạn ngạch và tín chỉ quốc gia; phối hợp với Bộ Tài chính để xây dựng Nghị định về giao dịch carbon đồng thời tính toán và phân bổ hạn ngạch cho các cơ sở sẽ đưa vào thị trường.

Đang gấp rút hoàn thiện kỹ thuật

Thông tin tại Cuộc họp tổng kết Hỗ trợ kỹ thuật về “Đào tạo và mô phỏng Hệ thống trao đổi hạn ngạch phát thải (ETS) tại Việt Nam” diễn ra trong ngày 6/3, tại thành phố Hà Nội, ông Nguyễn Tuấn Quang - Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu cho biết hỗ trợ kỹ thuật này là một trong các hoạt động hỗ trợ của Chương trình Đối tác chuyển dịch năng lượng Đông Nam Á (ETP) cho Cục Biến đổi khí hậu, được triển khai từ năm 2023.

Hoạt động hỗ trợ kỹ thuật về “Đào tạo và mô phỏng Hệ thống ETS tại Việt Nam” nhằm thúc đẩy phát triển thị trường carbon thông qua hỗ trợ thiết lập thị trường carbon trong nước và sàn giao dịch carbon, góp phần thực hiện các cam kết giảm phát thải khí nhà kính của Việt Nam theo Thỏa thuận Paris.

Theo ông Quang, kết quả của các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật trong thời gian qua từ ETP, Văn phòng Liên Hiệp quốc cho các dịch vụ dự án (UNOPS), là rất quan trọng. Bởi ngày 24/1/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 232/QĐ-TTg về phê duyệt Đề án thành lập và phát triển thị trường carbon tại Việt Nam.

Trong đó, đề án nêu rõ lộ trình là từ tháng 6/2025 phải vận hành thí điểm sàn giao dịch carbon. Sau đó, sàn sẽ được vận hành chính thức từ năm 2029.

Ông Quang cũng cho biết để chuẩn bị cho việc thí điểm sàn giao dịch carbon, hiện Cục Biến đổi khí hậu đang xây dựng hệ thống đăng ký hạn ngạch và tín chỉ quốc gia; phối hợp với Bộ Tài chính để xây dựng Nghị định về giao dịch carbon đồng thời tính toán và phân bổ hạn ngạch cho các cơ sở sẽ đưa vào thị trường.

“Nhờ có các hỗ trợ của ETP, UNOPS và kết quả nghiên cứu của các chuyên gia, chúng tôi bước đầu đã có được sơ đồ về hệ thống đăng ký hạn ngạch và tín chỉ đồng thời phác thảo các nghiệp vụ để làm sao biết vận hành sàn giao dịch carbon. Tôi cho rằng các hỗ trợ kỹ thuật này là hết sức hữu ích,” ông Quang nhấn mạnh.

Cần đảm bảo sự hợp tác giữa các bên liên quan

Về phía đối tác, ông John Robert Cotton - Phó Giám đốc Chương trình Đối tác chuyển dịch năng lượng Đông Nam Á (ETP), nhìn nhận Việt Nam đã thực hiện các bước cụ thể để thiết lập thị trường carbon trong nước, trong đó ETS là hợp phần chính. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý việc chuyển đổi sang một ETS hoạt động đòi hỏi phải xây dựng năng lực đáng kể, cũng như sự sẵn sàng về mặt thể chế và sự tham gia của các bên liên quan.

Chương trình đào tạo trên được thiết kế để thu hẹp những lỗ hổng kiến thức quan trọng này và thúc đẩy sự chuẩn bị của các bên chủ chốt.

(Ảnh minh họa. Nguồn: PanNature)

“Trong năm qua, chúng tôi đã tổ chức thành công 6 khóa đào tạo tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, thu hút 657 người tham gia từ nhiều bên liên quan như các nhà hoạch định chính sách, lãnh đạo các ngành, tổ chức tài chính và truyền thông. Nhờ đó đã cải thiện đáng kể sự hiểu biết về các nguyên tắc ETS, cơ chế định giá carbon, chiến lược kinh doanh khí thải và khuôn khổ tuân thủ,” ông John Robert Cotton nói.

Cũng theo ông John Robert Cotton, các đánh giá trước và sau đào tạo đã cho thấy sự tiến bộ rõ ràng, với sự gia tăng đáng kể về số lượng người tham gia thừa nhận ETS là không thể thiếu để đạt được các mục tiêu về khí hậu của Việt Nam và thừa nhận tính hiệu quả về mặt chi phí của nó như một công cụ giảm phát thải.

Theo khảo sát, hơn 80% người tham gia các khóa đào tạo trong thời gian qua đánh giá khóa đào tạo là rất hữu ích đồng thời nhấn mạnh giá trị của những nỗ lực này trong việc nâng cao tính sẵn sàng của ETS và sự tham gia của các bên liên quan. Ngoài chuyên môn kỹ thuật, sáng kiến ETS còn góp phần thúc đẩy sự hợp tác giữa các bên liên quan khác nhau, đảm bảo sự phát triển thị trường carbon của Việt Nam vừa mang tính toàn diện vừa đáp ứng được những thách thức trong thế giới thực.

Sự tham gia tích cực của các nhà lãnh đạo ngành và các nhà hoạch định chính sách trong các cuộc thảo luận cũng sẽ góp phần giúp hoàn thiện các khuyến nghị chính sách và đảm bảo sự phù hợp với chiến lược khí hậu rộng hơn của Việt Nam.

Tuy nhiên, đại diện ETP cũng lưu ý khi Việt Nam bước vào giai đoạn thí điểm ETS từ năm 2025 đến năm 2027, nhu cầu đào tạo liên tục vẫn rất quan trọng. Trong khi chương trình này đã cung cấp đào tạo cho khoảng 300 cơ sở phát thải lớn.

Vừa qua, Chính phủ Việt Nam cũng đã xác định được hơn 2.600 cơ sở phải kiểm kê khí thải nhà kính trong thời gian tới và có khả năng tham gia ETS. Vì vậy, ông John Robert Cotton cho rằng việc mở rộng các nỗ lực xây dựng năng lực sẽ là điều cần thiết để đảm bảo rằng tất cả các bên liên quan đều được chuẩn bị tốt cho việc tuân thủ ETS và tham gia thị trường./.

(Vietnam+)