Sản xuất nông sản an toàn:Nâng tầm chất lượng, vươn ra thế giới

Mô hình nho hạ đen sản xuất an toàn theo hướng công nghệ cao ở xã Phúc Thọ cho giá trị kinh tế cao. Ảnh: Tùng Nguyễn

Từ cánh đồng sạch đến bàn ăn an toàn

Giữa vùng đất xã Phúc Thọ, vườn nho hạ đen của ông Nguyễn Văn Mỡ đang trở thành điểm sáng của phong trào nông nghiệp an toàn ứng dụng công nghệ cao. Trên diện tích 1.500m², gia đình mạnh dạn đầu tư xây dựng mô hình trồng nho theo tiêu chuẩn VietGAP, tuân thủ nghiêm ngặt quy định an toàn thực phẩm.

Điểm khác biệt của vườn nho này chính là việc ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất. Hệ thống tưới nước tự động giúp chủ động cung cấp độ ẩm, điều tiết nhiệt độ và ánh sáng phù hợp từng giai đoạn phát triển của cây. Với 600 gốc nho hạ đen, mỗi năm thu hoạch hai vụ, sản lượng đạt 15-20 tấn/vụ, doanh thu của mô hình đạt hơn 500 triệu đồng/vụ. Vào mùa nho chín, vườn nho còn trở thành điểm trải nghiệm hấp dẫn với du khách...

Tại Hợp tác xã Nông nghiệp Vĩnh Thượng (xã Ứng Thiên), năm 2016, được sự hỗ trợ của chính quyền, Hợp tác xã bắt đầu thí điểm trồng 5ha rau an toàn. Hiệu quả nhanh chóng được khẳng định, diện tích trồng được mở rộng lên 27ha và được Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội chứng nhận là vùng đủ điều kiện sản xuất rau an toàn. Đơn vị mạnh dạn đầu tư nhà kính, hệ thống tưới phun sương tự động, sử dụng hoàn toàn phân bón sinh học, tuyệt đối không dùng thuốc bảo vệ thực vật. Nhờ đó, sản phẩm rau sạch của Hợp tác xã hiện tiêu thụ ổn định, được người tiêu dùng Thủ đô đánh giá cao.

Hợp tác xã Nông nghiệp Vĩnh Thượng đã thành công với mô hình trồng rau, dưa lưới trong nhà kính. Ảnh: Sơn Tùng

Hiện tại, ngành Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã thực hiện rà soát, thống kê lại các cơ sở thuộc thẩm quyền quản lý, trong đó có 10.374 cơ sở sản xuất, sơ chế, chế biến, kinh doanh sản phẩm nông, lâm, thủy sản và 85.435 cơ sở sản xuất (trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản) nhỏ lẻ ban đầu.

Trưởng phòng Chất lượng và Phát triển thị trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội) Nguyễn Thị Thu Hằng cho biết, hằng năm, Sở hỗ trợ 12-15 cơ sở xây dựng, áp dụng các chương trình quản lý chất lượng tiên tiến theo HACCP trong sơ chế, chế biến thực phẩm, góp phần tăng số lượng doanh nghiệp áp dụng chương trình quản lý theo GMP, ISO 22000, HACCP... chiếm khoảng 30% tổng số cơ sở sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản trên địa bàn thành phố. Đối với các cơ sở được cấp chứng nhận HACCP, ISO 22000: tỷ lệ kiểm tra đột xuất đạt trung bình 40%/năm. Bên cạnh đó, các cơ sở cơ sở được cấp chứng nhận HACCP, ISO 22000 được các tổ chức chứng nhận đánh giá định kỳ hàng năm theo quy định.

Sản xuất nông nghiệp an toàn không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, mà còn thay đổi tư duy, tập quán canh tác của nông dân. Ảnh: Hương Giang

Sản xuất nông nghiệp an toàn không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn thay đổi tư duy, tập quán canh tác của nông dân. Người sản xuất buộc phải tuân thủ quy trình kỹ thuật từ khâu chọn giống, làm đất, bón phân, chăm sóc, đến quản lý dịch hại. Qua đó, năng suất tăng, chất lượng ổn định và giá trị sản phẩm cao hơn 10-15% so với canh tác truyền thống. Quan trọng hơn, khi sản xuất theo chuỗi an toàn, cơ quan chức năng dễ dàng kiểm soát được chất lượng nông sản bán ra thị trường, góp phần bảo đảm an toàn thực phẩm...

Thách thức trên con đường phát triển bền vững

Dù mang lại nhiều lợi ích, song việc nhân rộng mô hình sản xuất nông nghiệp an toàn vẫn đối mặt không ít khó khăn. Nhiều hợp tác xã và hộ sản xuất còn thiếu vốn đầu tư, quy mô nhỏ lẻ, manh mún, chưa đủ điều kiện xây dựng vùng sản xuất lớn, đồng bộ từ khâu trồng trọt đến chế biến và tiêu thụ. Bên cạnh đó, nhận thức của người tiêu dùng về nông sản sạch chưa đồng đều. Không ít người vẫn dễ dãi lựa chọn sản phẩm không rõ nguồn gốc vì giá rẻ khiến nông sản an toàn khó cạnh tranh. Đây là rào cản lớn khiến nhiều hợp tác xã chưa mạnh dạn đầu tư, mở rộng quy mô.

Sản phẩm nông nghiệp an toàn được trưng bày và bán tại các hội nghị, hội chợ. Ảnh: Hương Giang

Để tháo gỡ những “nút thắt” này, Giám đốc Hợp tác xã sản xuất và kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Văn Đức (xã Bát Tràng) Nguyễn Văn Minh cho rằng, cần có chính sách hỗ trợ cụ thể về vốn vay ưu đãi, trang thiết bị, nhà xưởng, địa điểm sản xuất để các hợp tác xã có thể mở rộng hoạt động. Cùng với đó, các sở, ngành nên thường xuyên tổ chức tập huấn, đào tạo kỹ thuật, tham quan mô hình hiệu quả..., giúp cán bộ, thành viên hợp tác xã học hỏi, tích lũy kinh nghiệm, cập nhật công nghệ mới, bảo đảm chất lượng sản phẩm ở mức tốt nhất.

Sản xuất nông sản an toàn không chỉ là xu hướng tất yếu, mà còn là chìa khóa mở ra cánh cửa xuất khẩu cho nông sản Hà Nội. Ảnh: Trung Nguyên

Về phía cơ quan quản lý, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết, ngành Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các địa phương để đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật về sản xuất, kinh doanh nông sản an toàn; đồng thời vận động, nhân rộng mô hình chuỗi liên kết sản xuất - cung ứng an toàn; tăng cường giám sát chất lượng, nhất là tại các vùng sản xuất tập trung và sản phẩm có nguy cơ cao; đẩy mạnh xúc tiến thương mại, kết nối tiêu thụ sản phẩm OCOP và nông sản chủ lực của Hà Nội.

Từ những nỗ lực trên, có thể thấy, sản xuất nông sản an toàn không chỉ là xu hướng tất yếu, mà còn là chìa khóa mở ra cánh cửa xuất khẩu cho nông sản Hà Nội. Khi nông dân thay đổi tư duy, doanh nghiệp đầu tư bài bản và cơ quan quản lý hỗ trợ đúng hướng, nông sản an toàn Hà Nội vươn xa hơn trên bản đồ nông sản Việt Nam và thế giới.

Xuân Nhi - Ngọc Quỳnh