Sẽ kết thúc hoạt động Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân cấp huyện
Sáng 8-5, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ chín, Quốc hội đã nghe các tờ trình: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân; dự án Luật Thanh tra (sửa đổi) và báo cáo thẩm tra các dự án luật nói trên.
Tổ chức mô hình Tòa án 3 cấp
Trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Lê Minh Trí cho biết, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung các quy định về tổ chức hệ thống Tòa án theo hướng kết thúc hoạt động của Tòa án nhân dân cấp cao và Tòa án nhân dân cấp huyện; thành lập Tòa án nhân dân khu vực; chuyển các Tòa án nhân dân sơ thẩm chuyên biệt thành các Tòa chuyên trách trong Tòa án nhân dân khu vực.
Theo đó, mô hình tổ chức hệ thống Tòa án gồm: Tòa án nhân dân tối cao; Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Tòa án nhân dân khu vực (sửa đổi Điều 4 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2024). Trong đó, sẽ cơ cấu lại các Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương thành Tòa án nhân dân khu vực.

Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Lê Minh Trí trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân. Ảnh Quochoi.vn
Một điểm đáng chú là đối với Tòa án nhân Tối cao, sẽ tăng số lượng Thẩm phán từ 13 đến 17 người lên thành từ 23 đến 27 người để bảo đảm đủ nguồn nhân lực giải quyết kịp thời, chất lượng đối với khối lượng công việc giám đốc thẩm, tái thẩm tăng thêm từ Tòa án nhân dân cấp cao chuyển về để đáp ứng chỉ tiêu, yêu cầu của Quốc hội (sửa đổi Điều 48 Luật hiện hành)...
Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho hay, nội dung của dự thảo Luật phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng; bảo đảm tính hợp hiến, thống nhất với hệ thống pháp luật. Phạm vi sửa đổi, bổ sung tập trung vào các quy định có liên quan đến sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án nhân theo mô hình tổ chức 3 cấp.
Tổ chức mô hình Viện Kiểm sát nhân dân 3 cấp
Trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao Nguyễn Huy Tiến thông tin, dự án Luật sẽ sửa đổi, bổ sung các điều khoản liên quan để thực hiện việc tinh gọn, sắp xếp lại bộ máy Viện Kiểm sát nhân dân từ mô hình 4 cấp (cấp tối cao, cấp cao, cấp tỉnh, cấp huyện) thành 3 cấp (tối cao, cấp tỉnh và khu vực) theo yêu cầu của Nghị quyết, Kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong tổ chức và hoạt động của Viện Kiểm sát nhân dân các cấp.
Cùng với đó, sửa đổi về số lượng kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao tối đa từ 19 người thành 27 người để bảo đảm nguồn nhân lực thực hiện nhiệm vụ công tố, kiểm sát xét xử đối với hoạt động của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân. Ảnh Quochoi.vn
Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban tán thành quy định của dự thảo Luật về hệ thống Viện Kiểm sát nhân dân gồm 3 cấp (Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh và Viện Kiểm sát nhân dân khu vực); kết thúc hoạt động của Viện Kiểm sát nhân cấp cao và Viện Kiểm sát nhân dân cấp huyện.
Kết thúc hoạt động thanh tra sở, thanh tra huyện
Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự án Luật Thanh tra (sửa đổi), Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong thông tin, nội dung trọng tâm sửa đổi là quy định các cơ quan thanh tra gồm: Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; cơ quan thanh tra trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước (Thanh tra Bộ Quốc phòng, Thanh tra Bộ Công an, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước); Thanh tra cơ yếu; cơ quan thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Cùng với đó, lược bỏ hoàn toàn quy định về thanh tra bộ, thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ, cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, thanh tra sở, thanh tra huyện... Lý do là khi triển khai thực hiện đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra sẽ kết thúc hoạt động của các cơ quan thanh tra nói trên...

Đại biểu Quốc hội dự kỳ họp thứ chín vào sáng 8-5-2025. Ảnh: Quochoi.vn
Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Thanh tra (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban tán thành với các quy định về hệ thống cơ quan thanh tra như dự thảo Luật nêu, bởi vừa bảo đảm thể chế hóa tinh thần Kết luận số 134-KL/TƯ, vừa quy định khái quát phù hợp với yêu cầu đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, phù hợp với thực tiễn tổ chức các cơ quan thanh tra.