Sôi động vũ điệu xòe Thái

Đông đảo nhân dân và du khách đến xem, cổ vũ phần thi trình diễn xòe Thái.

Phần thi trình diễn xòe Thái tại Quảng trường Tây Bắc.

Xòe Thái - một loại hình nghệ thuật múa dân gian đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Không ai biết rõ nghệ thuật múa Xòe có từ bao giờ, chỉ biết từ xa xưa, người Thái đã có câu: Không xòe không vui, không xòe cây lúa không trổ bông, không xòe cây ngô không ra bắp, không xòe trai gái không thành đôi". Vì thế mà chẳng cuộc vui, ngày hội nào của người Thái vắng bóng những điệu xòe, dù là ngày vui nhỏ của mỗi gia đình hay những ngày lễ lớn của bản làng, địa phương.

Lực lượng quân đội tham gia phần thi trình diễn xòe Thái của phường Quyết Thắng.

Trải qua chiều dài lịch sử, từ các điệu xòe cổ, các nghệ nhân dân gian xây dựng được tới 32 điệu xòe mang bóng dáng các sinh hoạt thường ngày, như: “Xe cúp” - múa nón, “Xe tẳng chai” - múa chai, “Xe kếp phắc” - hái rau, “Xe cáp” - múa sạp... thực tế cuộc sống và những ước mơ, khát vọng về cuộc sống thanh bình, ấm no hạnh phúc đã được diễn tả sinh động và tinh tế trong từng điệu xòe.

Những bông hoa ban tạo điểm nhấn cho phần thi.

Các cháu thiếu nhi tham gia thi múa xòe.

Trải qua bao thế hệ, điệu xòe vẫn được gìn giữ và phát triển, điệu xòe không chỉ xuất hiện trong những dịp lễ hội truyền thống, xòe còn được biểu diễn trong các sự kiện văn hóa lớn, các chương trình giao lưu, quảng bá du lịch của địa phương. Nghệ thuật xòe Thái được thành phố Sơn La chú trọng giữ gìn, bảo tồn và phát huy giá trị. Trên nền 6 điệu xòe cổ truyền thống, gồm: “Khắm khăn mời lẩu”(nâng khăn mời rượu); điệu “Phá xí” (bổ bốn); điệu “đổn hôn” (tiến lùi); điệu “Nhôm khăn” (tung khăn); điệu “Ỏm lọm tốp mứ” (vòng tròn vỗ tay) và điệu “khắm khen” (tức là nắm tay), các đội thi sẽ thực hiện điệu xòe sáng tạo.

Đông đảo nhân dân tới xem và cổ vũ phần thi trình diễn xòe Thái.

Phần thi xòe năm nay, 12 xã phường đã mang đến những bài xòe công phu, đậm chất truyền thống nhưng không kém phần sáng tạo. Mỗi tiết mục là một câu chuyện được kể bằng tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng nhạc rộn rã, chuyển động của những đôi tay mềm mại, nhịp chân khoan thai và nụ cười rạng rỡ, bộ trang phục dân tộc rực rỡ sắc màu của những người nghệ sĩ dân gian, diễn viên quần chúng.

Chiếc khăn Piêu, hoa ban được sử dụng làm đạo cụ chính cho phần trình diễn xòe.

Điểm đặc biệt là phần thi năm nay, ngoài việc chấm điểm 6 điệu xòe cổ có sáng tạo theo quy định, nghệ thuật biểu diễn, trang phục, hóa trang đẹp, phù hợp. Ban tổ chức sẽ chấm điểm cao cho các đội biểu diễn xòe có sự kết hợp giữa nhiều thế hệ, lực lượng, như: Bộ đội, cán bộ công chức, giáo viên, học sinh, thậm chí cả các cụ già đều góp mặt trong những vòng xòe rộn ràng, qua đó thể hiện được tinh thần gắn kết cộng đồng, tình quân dân gắn bó, tạo cơ hội cho thế hệ trẻ tìm hiểu, gìn giữ, đưa xòe Thái trở thành một nét văn hóa chung của mọi tầng lớp trong xã hội.

Các cô gái Thái duyên dáng trình diễn phần thi Xòe Thái.

Ông Đèo Văn Phong, Chủ tịch UBND phường Quyết Thắng, chia sẻ: Sau hơn nửa tháng, hơn 80 thành viên gồm các diễn viên quần chúng từ đội văn nghệ bản, các trường học, lực lượng quân đội đóng trên địa bàn đã nỗ lực tập luyện, cố gắng kết hợp giữa xòe truyền thống và những sáng tạo mới. Năm nay, chúng tôi đã sử dụng hoa và cánh hoa ban để tạo thêm điểm nhấn cho điệu xòe. Cuộc thi cũng là dịp để các xã, phường giao lưu, học hỏi và phát huy sự sáng tạo trong bảo tồn văn hóa dân tộc.

Hòa chung vào các hoạt động sôi nổi của Lễ hội Hoa ban, phần thi trình diễn xòe Thái năm nay được khán giả thích thú theo dõi bởi sự phong phú của các tiết mục, không ít du khách đã có cơ hội tận mắt chiêm ngưỡng những vòng xòe rực rỡ, cảm nhận không khí sôi động và hòa mình vào văn hóa độc đáo này.

Phần thi trình diễn xòe Thái phường Chiềng Lề.

Chị Nguyễn Hằng Nga, du khách đến từ tỉnh Ninh Bình, chia sẻ: Tôi thật sự ấn tượng trước những hoạt động diễn ra tại Lễ hội Hoa ban thành phố Sơn La. Trước đây tôi chỉ biết đến xòe qua truyền hình, nhưng khi được xem trực tiếp, tôi thực sự rất ấn tượng. Những vòng xòe rộng lớn, âm nhạc vui tươi và bầu không khí náo nhiệt khiến tôi cảm nhận rõ sự gắn kết của cộng đồng nơi đây. Không khí hội thi rộn ràng, ai cũng háo hức tham gia. Đây là một cách rất hay để lưu giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Ông Trần Công Chính, Phó Chủ tịch UBND Thành phố, cho biết: Phần thi trình diễn xòe Thái không chỉ là một sân chơi văn hóa mà còn là cơ hội để các thế hệ đồng bào dân tộc Thái thể hiện niềm tự hào và trách nhiệm gìn giữ bản sắc dân tộc. Những vòng xòe không chỉ kết nối những bàn tay mà còn kết nối tình cảm, tinh thần của cộng đồng. Các đội thi đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, sự đầu tư và sáng tạo trong cách dàn dựng và trang phục, đạo cụ biểu diễn. Không chỉ giữ được hồn cốt của xòe Thái, các xã, phường còn có những cách thể hiện mới lạ, sáng tạo nhưng vẫn tôn vinh nét đẹp truyền thống.

Vòng xòe Thái kết nối tình cảm, kết nối cộng đồng.

Thi trình diễn xòe Thái không chỉ là một sân chơi nghệ thuật mà còn là một lời khẳng định về sức sống mãnh liệt của văn hóa dân tộc. Những vòng xòe uyển chuyển, kết nối hàng trăm con người, như một biểu tượng của tình đoàn kết và sự gắn bó keo sơn trong đời sống cộng đồng người Thái ở Sơn La nói riêng và đồng bào vùng Tây Bắc nói chung.

Nhóm PV