Sorbitol có trong kẹo rau củ Kera - Chất tạo ngọt an toàn hay tiềm ẩn rủi ro?

Tuy nhiên, dù được sử dụng rộng rãi, nhiều người tiêu dùng vẫn chưa hiểu rõ về Sorbitol, đặc biệt là trong việc ghi nhãn các sản phẩm chứa thành phần này.

Trao đổi với phóng viên, TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho hay, Sorbitol còn được gọi là glucitol, là một loại đường đơn với công thức hóa học C6H14O6.

Ảnh minh họa.

Sorbitol là một chất dạng lỏng không màu, không mùi, dễ hòa tan trong nước và rượu. Sorbitol được sản xuất công nghiệp từ glucose, thông qua quá trình hydro hóa, sử dụng nhiệt độ và áp suất cao với xúc tác niken.

Mặc dù được tổng hợp từ glucose, Sorbitol lại không lên men, do đó, không gây tăng đường huyết mạnh như đường mía thông thường. Đặc điểm này làm cho Sorbitol trở thành lựa chọn lý tưởng trong các sản phẩm không đường, ít calo và các thực phẩm dành cho người ăn kiêng hoặc cần hạn chế lượng đường.

Sorbitol được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp thực phẩm như một chất tạo ngọt thay thế đường. Với độ ngọt chỉ bằng 60% đường mía, Sorbitol được ưa chuộng trong các sản phẩm bánh kẹo, siro ho, kẹo cao su và các thực phẩm chế biến sẵn khác.

Điều đặc biệt của Sorbitol là khả năng giữ ẩm và tạo độ mềm mịn cho các sản phẩm, từ đó giúp chúng không bị khô, cứng sau một thời gian bảo quản. Bên cạnh đó, Sorbitol còn giúp các sản phẩm thực phẩm duy trì độ tươi mới lâu hơn, giữ hương vị và độ bóng tự nhiên.

Một trong những ưu điểm lớn của Sorbitol là khả năng không gây sâu răng. Vì vậy, nó thường có mặt trong các sản phẩm kẹo cao su và kẹo ngậm không đường. Bên cạnh đó, Sorbitol còn được sử dụng trong các sản phẩm thực phẩm giảm cân, vì nó cung cấp ít calo hơn so với đường thông thường, chỉ 2,6 kcal mỗi gram.

Ngoài công dụng trong ngành thực phẩm, Sorbitol còn có ứng dụng quan trọng trong y dược. Nó là một thành phần quan trọng trong các loại thuốc nhuận tràng, giúp làm mềm phân và giảm táo bón. Sorbitol được sử dụng như một tá dược trong sản xuất viên thuốc, đặc biệt là các loại thuốc chứa vitamin C, giúp tăng cường sự ổn định và hiệu quả của hoạt chất.

Sorbitol cũng là một thành phần quan trọng trong các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, như kem bôi da, gel, và đặc biệt là trong kem đánh răng. Nó có tác dụng giữ ẩm, giúp da mềm mịn và bảo vệ lớp biểu bì. Với tính chất kháng khuẩn nhẹ, Sorbitol còn được sử dụng trong các môi trường nuôi cấy vi khuẩn, hỗ trợ trong các nghiên cứu y học và điều trị.

Trong các ngành công nghiệp khác, Sorbitol đóng vai trò là một chất dẻo, chất giữ ẩm và ổn định trong nhiều sản phẩm. Nó được sử dụng trong sản xuất sơn, polymer, chất tẩy rửa, keo dán, và nhiều sản phẩm khác. Sorbitol giúp tăng độ bền, độ dẻo và khả năng chịu nhiệt của các vật liệu này, làm cho chúng bền vững và hiệu quả hơn trong suốt quá trình sử dụng.

Sorbitol còn giúp cải thiện chất lượng và độ ổn định của các sản phẩm sơn, nhờ khả năng tạo phức với kim loại nặng, góp phần bảo vệ sản phẩm khỏi sự tấn công của vi khuẩn và kéo dài tuổi thọ của sản phẩm.

Mặc dù Sorbitol có lợi ích, việc sử dụng quá mức vẫn có thể gây ra một số tác dụng phụ. Do Sorbitol không thể hấp thu hoàn toàn vào cơ thể, nó có thể lên men trong ruột và gây ra hiện tượng đầy hơi, chướng bụng hoặc tiêu chảy, đặc biệt khi tiêu thụ với lượng lớn. Chính vì vậy, cần lưu ý liều lượng khi sử dụng Sorbitol, đặc biệt đối với những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.

Ngoài ra, việc thiếu thông tin đầy đủ về thành phần này trên nhãn mác sản phẩm có thể gây khó khăn cho người tiêu dùng, đặc biệt là những người có nhu cầu đặc biệt về sức khỏe, như bệnh nhân tiểu đường hoặc người mắc các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa. Việc không ghi rõ thành phần này có thể làm tăng nguy cơ sử dụng quá mức mà không nhận thức được tác hại tiềm ẩn.

Năm 2023, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã đưa ra khuyến cáo về việc sử dụng chất làm ngọt nhân tạo, trong đó có Sorbitol. WHO cảnh báo rằng việc sử dụng lâu dài các chất ngọt không phải đường (NSS) có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2, các bệnh tim mạch, và thậm chí là tử vong ở người trưởng thành.

Mặc dù Sorbitol được xem là an toàn trong mức độ sử dụng cho phép, nhưng WHO khuyến cáo người tiêu dùng cần thận trọng và hạn chế sử dụng các chất ngọt không đường, đặc biệt đối với những người không mắc bệnh tiểu đường.

Liên quan đến chất hóa học này, ngày 20/3/2025, Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế đã công bố kết quả kiểm nghiệm về sản phẩm Kẹo rau củ Kera.

Theo kết quả kiểm nghiệm từ Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia, sản phẩm này được phát hiện có chứa Sorbitol, một chất tạo ngọt, với hàm lượng 33,4g/100g. Tuy nhiên, chất này không được ghi chú rõ ràng trên nhãn sản phẩm, vi phạm quy định về thông tin ghi nhãn thực phẩm.

Cục An toàn thực phẩm cho biết, vào ngày 19/3/2025, Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia đã tiến hành kiểm nghiệm các chỉ tiêu về hàm lượng đạm, đường, chất béo và năng lượng tổng cơ bản của sản phẩm Kẹo rau củ Kera. Các chỉ tiêu này đều phù hợp với bản tự công bố của sản phẩm.

Tuy nhiên, trong quá trình kiểm nghiệm, Viện đã phát hiện hàm lượng Sorbitol cao (33,4g/100g) trong sản phẩm, nhưng không có thông tin về chất này trên nhãn mác, điều này vi phạm quy định về việc công khai đầy đủ các thành phần có trong sản phẩm thực phẩm.

Cục An toàn thực phẩm đã yêu cầu Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia tiếp tục kiểm nghiệm thêm một số chất và chỉ tiêu an toàn khác. Kết quả kiểm nghiệm về các chỉ tiêu an toàn vi sinh vật, kim loại nặng, nấm mốc... đều không phát hiện bất kỳ sự vi phạm nào, hoặc nằm trong giới hạn an toàn cho phép.

Sản phẩm Kẹo rau củ Kera do Công ty cổ phần Asia Life (Đắk Lắk) sản xuất, theo đơn đặt hàng của Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt (CER Group) có trụ sở tại TP.HCM.

Đây là sản phẩm được quảng cáo mạnh mẽ bởi các influencer nổi tiếng như Quang Linh Vlogs và Hằng "Du Mục". Mới đây, Quang Linh Vlogs đã gây chú ý khi quảng cáo rằng "một viên kẹo Kera tương đương một đĩa rau muống", một phát ngôn gây tranh cãi và bị chỉ trích vì không chính xác.

Về vấn đề quảng cáo sai sự thật, tại cuộc gặp báo chí vào ngày 14/3, Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục đã gửi lời xin lỗi đến người tiêu dùng về sự sơ suất trong việc truyền đạt thông tin sản phẩm.

Quang Linh Vlogs đã thừa nhận việc phát ngôn sai lệch, đồng thời khẳng định sản phẩm Kẹo rau củ Kera chỉ bổ sung dinh dưỡng từ rau xanh và không thay thế hoàn toàn rau trong chế độ ăn hàng ngày.

Hằng Du Mục cũng nhận trách nhiệm về việc truyền tải thông tin quá mức khi quảng bá sản phẩm, và tự nhận "còn non trẻ, ít kinh nghiệm" trong quá trình chia sẻ thông tin. Cô cho biết sẽ phối hợp với cơ quan chức năng để xử lý các sai sót nếu có và sẵn sàng chấp hành theo quy định của pháp luật.

D.Ngân