Sốt rét ác tính tái xuất, bác sĩ cảnh báo nguy cơ từ người nhập cảnh
Vừa trở về Việt Nam sau chuyến thăm nhà tại Nigeria, vùng lưu hành sốt rét P. falciparum cao, một người đàn ông quốc tịch Nigeria nhập viện trong tình trạng sốt cao liên tục, tiêu chảy, nôn nhiều và suy gan, thận cấp tính.
Mới đây, Khoa Bệnh lây đường hô hấp - Bệnh viện TWQĐ 108 tiếp nhận bệnh nhân nam, sinh năm 1982, quốc tịch Nigeria, có tiền sử tăng huyết áp và viêm dạ dày, nhập viện trong tình trạng mệt mỏi, sốt cao liên tục 40–41°C, tiêu chảy, nôn nhiều, mất nước nặng và huyết áp tụt (88/54 mmHg), tổn thương gan, thận cấp tính.
Đáng chú ý, bệnh nhân vừa trở về Việt Nam sau chuyến thăm nhà tại Nigeria, vùng lưu hành sốt rét P. falciparum trên 95%.
Trước đó, bệnh nhân tự test COVID-19 cho kết quả dương tính và điều trị hạ sốt tại nhà, sau đó nhập viện tuyến dưới nhưng tình trạng không cải thiện.
Khi chuyển đến Bệnh viện TWQĐ 108, các bác sĩ ghi nhận dấu hiệu nhiễm trùng nặng với CRP 221 mg/L, Procalcitonin 7,62 ng/mL, tổn thương gan, thận cấp, rối loạn tiêu hóa.
Khai thác yếu tố dịch tễ và kết quả xét nghiệm máu xác định ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum thể tư dưỡng dương tính, khẳng định chẩn đoán sốt rét ác tính có tổn thương gan, thận và rối loạn tiêu hóa.
Trước tình trạng bệnh nặng, các bác sĩ Khoa Bệnh lây đường hô hấp (A4C) nhanh chóng hội chẩn, điều trị theo phác đồ: dùng thuốc diệt ký sinh trùng sốt rét, kiểm soát bệnh nền, bổ sung nước điện giải, điều trị hỗ trợ, cách ly và theo dõi sát.
Sau 3 ngày điều trị, bệnh nhân hết sốt, ăn uống, đại tiểu tiện bình thường, các chỉ số sinh tồn ổn định, chức năng gan thận cải thiện rõ rệt. Xét nghiệm máu xác nhận ký sinh trùng sốt rét âm tính hoàn toàn, ca bệnh được điều trị thành công.
Theo TS.BS Vũ Viết Sáng, Viện trưởng Viện Lâm sàng các bệnh truyền nhiễm, Chủ nhiệm Khoa Bệnh lây đường hô hấp - Bệnh viện TWQĐ 108, sốt rét là bệnh truyền nhiễm do ký sinh trùng Plasmodium gây ra, lây truyền qua muỗi Anopheles cái.
Đặc biệt, trong bốn loài gây bệnh ở người, P. falciparum là nguy hiểm nhất, có thể dẫn đến biến chứng nặng như hôn mê, suy đa tạng (gan, thận, tuần hoàn, hô hấp), đái huyết cầu tố, thiếu máu nặng, thậm chí tử vong nếu không điều trị kịp thời.
Bệnh thường khởi phát bằng cơn sốt cao có chu kỳ gồm ba giai đoạn: rét run, nóng và vã mồ hôi.
Ngoài ra, người bệnh có thể gan to, lách to, thiếu máu, trường hợp nặng có thể hôn mê, co giật, suy đa tạng và tử vong.
Theo Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, Việt Nam đã giảm mạnh số ca sốt rét trong hơn hai thập kỷ qua, từ hàng trăm nghìn ca xuống chỉ còn vài trăm ca mỗi năm.
Tuy nhiên, nguy cơ tái bùng phát vẫn hiện hữu do người trở về từ vùng lưu hành, biến đổi khí hậu làm thay đổi môi trường sống của muỗi truyền bệnh và tình trạng kháng thuốc của P. falciparum.
Các chuyên gia cảnh báo, việc sàng lọc và khai thác yếu tố dịch tễ ở bệnh nhân sốt cao kéo dài vẫn là nhiệm vụ quan trọng của hệ thống y tế.
Trường hợp bệnh nhân người Nigeria tại Bệnh viện TWQĐ 108 là lời nhắc nhở về sự cần thiết của chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
TS.BS Vũ Viết Sáng khuyến cáo người dân cần chủ động phòng muỗi đốt bằng màn, kem chống muỗi, giữ vệ sinh môi trường.
Đồng thời, khám sức khỏe và khai báo dịch tễ khi trở về từ vùng có sốt rét, không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Đặc biệt, khi có biểu hiện sốt cao kéo dài, rét run, đau đầu, buồn nôn, tiêu chảy hoặc mệt mỏi bất thường sau khi đến vùng có dịch, cần đến cơ sở y tế để được xét nghiệm và điều trị kịp thời.
