Sự cố radar APG-85 đe dọa chương trình nâng cấp hàng loạt tiêm kích F-35
Tiêm kích F-35 nâng cấp chưa thể có đủ sức mạnh như kỳ vọng khi thiếu radar APG-85 thế hệ mới.
Nhà sản xuất Lockheed Martin đã cảnh báo sự chậm trễ trong việc cung cấp radar APG-85 thế hệ mới sẽ gây ảnh hưởng đến toàn bộ chương trình nâng cấp tiêm kích F-35.
Vấn đề chính hiện nay đó là phải làm cách nào để duy trì tốc độ sản xuất tiêm kích F-35 trong biến thể hiện đại hóa, nếu thành phần chính của bản nâng cấp là radar APG-85 bị trì hoãn bàn giao.
Theo thông tin nội bộ, Tổng giám đốc điều hành của Lockheed Martin - ông Jim Taiclet đã đích thân gửi lời cảnh báo đến ban lãnh đạo Không quân Mỹ đó là bắt đầu từ lô sản xuất thứ 17, sẽ có nguy cơ gián đoạn tiến độ rất cao do radar APG-85 chưa sẵn sàng.
Để tránh phải dừng dây chuyền lắp ráp tiêm kích F-35, phía Lockheed Martin đề xuất thay đổi thiết kế phần mũi máy bay để có thể lắp cả radar mới và radar thế hệ cũ APG-81 tại vị trí khoang phía trước.
Mặc dù vậy chắc chắn thay đổi này sẽ không được triển khai trước loạt thứ 20. Nghĩa là các lô tiêm kích F-35 tiếp theo có thể được lắp ráp mà không cần nâng cấp công nghệ như đã hứa.
Lý do cho sự chậm trễ vẫn chưa được tiết lộ, tuy nhiên các chuyên gia chỉ ra một trong những khó khăn chính đó là việc tạo ra một radar mảng pha quét chủ động (AESA) nhỏ gọn cũng phải đáp ứng mọi yêu cầu để tích hợp vào kiến trúc máy bay hiện có.
Điều cần nhấn mạnh ở đây là Tập đoàn Northrop Grumman - nhà phát triển radar APG-85 đã cảnh báo trước đó về việc thời hạn do Lầu Năm Góc và Lockheed Martin đặt ra là quá tham vọng.
Mặc dù vậy, cảnh báo không được thông qua do Lầu Năm Góc vẫn muốn đẩy nhanh tiến độ. Bây giờ dự đoán của các nhà phân tích đang trở thành sự thật, đi kèm với đó là các vấn đề trên dây chuyền lắp ráp thành phẩm.
Để tạm thời giải quyết khó khăn, Lockheed Martin đã mua một lượng nhỏ radar APG-81 cũ, chúng đủ để dùng cho một vài lô tiếp theo, điều này sẽ cho phép dây chuyền lắp ráp không bị dừng lại, nhưng không thể đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa trong dài hạn.
Nếu vướng mắc vẫn không được giải quyết, các quốc gia khách hàng sẽ phải đưa ra lựa chọn khó khăn đó là hoặc tạm dừng nhận tiêm kích F-35 mới, hoặc nhận máy bay mà không có đầy đủ khí tài như cam kết.
Nhưng một điều đáng nói ở đây chính là không phải tất cả các đối tác của chương trình F-35 đều sẵn sàng chấp nhận radar APG-85, khi một số quốc gia vẫn chưa chấp thuận việc lắp đặt khí tài này bởi họ còn nghi ngờ về tính năng khi chưa hoàn thành các bài thử nghiệm.
Câu hỏi chính hiện nay đó là liệu thay đổi trong thiết kế khung thân có thực sự mang lại hiệu quả, bởi bất kỳ sửa đổi sâu nào cũng cần phải thử nghiệm thêm, đặc biệt là khi nói đến một tiêm kích mà khả năng tàng hình là yêu cầu tối quan trọng.
Việc người đứng đầu Lockheed Martin chủ động đề cập vấn đề này trước ban lãnh đạo Không quân Mỹ đã nói lên rất nhiều điều, đây không chỉ là sự chậm trễ về mặt kỹ thuật, mà tình hình thực sự khó khăn cả ở cấp chiến lược.
Nếu không tìm ra giải pháp hiệu quả, vướng mắc về radar có thể trở thành một trong những giai đoạn tai tiếng nhất trong lịch sử chương trình F-35 vào những năm gần đây.
